به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در قزوین، کتاب «تاریخ هنر ایران» تالف شیما احمد صفاری و ملیکا کیوانینژاد نخستینبار در سال ۱۴۰۲ منتشر شد و به تازگی با شمارگان ۲۰۰ نسخه به چاپ دوم رسیده است.
سرزمین ایران یکی از غنیترین میراثهای هنری در تاریخ جهان را داراست که مستقل از مکان و زمان پیدایش، منعکس کننده روحیه و تمایلات مردمان این سرزمین است. تنوع آثار هنری ایران نشان میدهد که ایرانیان باستان، از دیرباز در مناطق مختلف مهارتهای بالایی در تمام زمینههای هنری داشتهاند و همچنین سیر تکامل هنر ایرانی را میتوان در حوادث تاریخی این کشور یافت.
در «کتاب تاریخ هنر ایران»، سیر تاریخی هنر از دوران پارینه سنگی تا دوران معاصر بررسی شده است. در ابتدا کمی به جغرافیای این سرزمین و وجه تسمیه ایران پرداخته و در نهایت به تفکیک، هنر ایران را در بخشهای پیش از تاریخ، دوران تاریخی و دوران اسلامی به تفصیل مورد بحث قرار داده است. هر یک از بخشهای کتاب به دورههای تاریخی ایران میپردازد و در هر دورهای در مورد انواع هنرها از معماری تا هنرهای مستظرفه صحبت شده است.
در صفحه ۷۲ کتاب نوشته است: «ایران از دیرباز محل سکونت اقوام مختلف بوده است. مهاجرت آریاییان، جهانگشایی هخامنشیان، ورود عربهای مسلمان، نقل مکان ترکمانهای غز و سایر رخدادهای بزرگ یا کوچک و مبهم یا روشن، نمونههای حوادثی تاریخی هستند که به تنوع اجتماعی و فرهنگی ایران بیشتر دامن زدهاند. این گوناگونی آنگاه که در قالب پدیده هنر ریخته شد، بالطبع وحدتی را نمایان ساخت که اکنون به خوبی شناخته شده است و علائم مشخص دارد. به عنوان نمونه از نشانههای عام در هنر گسترده ایرانی، میتوان در ساختمان پرستشگاه و آرامگاه دقیق شد و یا علاقه همیشگی هنرمندان ایران را به تزئینات مورد توجه قرار داد.
آثار و بقایای خانههای دهقانی که از حدود ۹ هزار سال پیش یافت شده است طبعاً غنایی فنی را نمایان نمیسازد، اما ریشههایی از معماری زمانهای بعد در آنها نظر ما را جلب میکند. سفالینههای نقشداری که به دست آمده، همانند خانهها نمایانگر رشد فرهنگی مردم در آن دوره است. نقوش ارزشمند سفالینههای کهن در بسیاری موارد مربوط به اعتقادات دینی و حوادث طبیعی است. بررسی تطبیقی این قبیل اشیاء نشان میدهد که تقریباً در همه ادوار هنر ایرانی، شور و شوقی که برای تزئین وجود داشته توأم با مهارت فنی و آفرینشگری بوده است. این سفالها را به طرزی دلپذیر نقشپردازی کردهاند، و به پندار برخی از صاحبنظران کهنهترین نمونهها هنوز زیباترین هستند. اگر چه سفالگری در میان دورههای هخامنشی و ساسانی به کندی ترقی کرد، دیری نپایید که شکوفا گردید. زیبایی و تنوع رنگ و تناسب تزئین در سفالینههای دوره اسلامی، این هنر را به وجوهی از تکامل سوق میداد.
کتاب «تاریخ هنر ایران زمین» در ۲۱۰ صفحه با قیمت ۲۵۰ هزار تومان به تازگی از سوی انتشارات چاو به چاپ دوم رسیده است.
∎