رونی لیپشولتز، (Ronnie Lipschutz) استاد علوم سیاسی و روابط بینالملل دانشگاه کالیفرنیا و مولف کتابهای «سیاستهای فضای جهانی»، «رویاهای جنگ سرد» و «اقتصاد جهانی» گفتوگویی با ایلنا انجام داده است که بخشهایی از آن را در ادامه می خوانیم:
ارزیابی شما از آتشبس اخیر در غزه چیست و چه عواملی منجر به این توافق شدند؟ نقش میانجیگران منطقهای و بینالمللی در این فرآیند چه بوده است؟
من گمان میکنم که نتانیاهو تحت فشار ترامپ و نمایندگانش مجبور به پذیرش آتشبس قبل از مراسم تحلیف شده باشد، با این وعده ضمنی که پس از گذشت ۴۲ روز (اگر آتشبس تا آن زمان دوام بیاورد) و تبادل تمام گروگانها، اسرائیل آزاد خواهد بود تا حملات خود را به غزه و حماس از سر بگیرد. اگر آتشبس شکسته شود، ترامپ میتواند بایدن را مقصر شکست آن معرفی کند. اگر آتشبس پایدار بماند، ترامپ میتواند اعتبار آن را به نام خود ثبت کند.نتانیاهو با این آتشبس خانواده گروگانها و متحدان راستگرای خود در دولت را آرام میکند و مخالفتهای داخلی را نیز ضعیفتر میسازد. این آتشبس همچنین به اسرائیل فرصت میدهد تا در سوریه دخالت کند و دوباره درباره حمله به تأسیسات هستهای ایران فکر کند.من شک دارم که میانجیگران منطقهای و بینالمللی به این ابعاد ماجرا فکر کرده باشند و احتمالاً تصور میکردند که توقف درگیریها تنها چیزی است که اهمیت دارد. اما حماس همچنان خواستار حذف اسرائیل خواهد بود و اسرائیل نیز همچنان به دنبال حذف حماس است.
*ترامپ امیدوار است که برای این آتشبس غزه جایزه صلح نوبل دریافت کند
ارزیابی شما از آتشبس اخیر در غزه چیست و چه عواملی منجر به این توافق شدند؟ نقش میانجیگران منطقهای و بینالمللی در این فرآیند چه بوده است؟
من گمان میکنم که نتانیاهو تحت فشار ترامپ و نمایندگانش مجبور به پذیرش آتشبس قبل از مراسم تحلیف شده باشد، با این وعده ضمنی که پس از گذشت ۴۲ روز (اگر آتشبس تا آن زمان دوام بیاورد) و تبادل تمام گروگانها، اسرائیل آزاد خواهد بود تا حملات خود را به غزه و حماس از سر بگیرد. اگر آتشبس شکسته شود، ترامپ میتواند بایدن را مقصر شکست آن معرفی کند. اگر آتشبس پایدار بماند، ترامپ میتواند اعتبار آن را به نام خود ثبت کند.نتانیاهو با این آتشبس خانواده گروگانها و متحدان راستگرای خود در دولت را آرام میکند و مخالفتهای داخلی را نیز ضعیفتر میسازد. این آتشبس همچنین به اسرائیل فرصت میدهد تا در سوریه دخالت کند و دوباره درباره حمله به تأسیسات هستهای ایران فکر کند.من شک دارم که میانجیگران منطقهای و بینالمللی به این ابعاد ماجرا فکر کرده باشند و احتمالاً تصور میکردند که توقف درگیریها تنها چیزی است که اهمیت دارد. اما حماس همچنان خواستار حذف اسرائیل خواهد بود و اسرائیل نیز همچنان به دنبال حذف حماس است.
*ترامپ امیدوار است که برای این آتشبس غزه جایزه صلح نوبل دریافت کند
آیا این آتشبس نتیجه فشارهای بینالمللی بوده یا توافقات داخلی بین طرفین درگیر؟ فکر میکنید این آتشبس پایدار خواهد بود یا صرفاً اقدامی موقتی است؟ اگر موقتی باشد، چه عواملی میتوانند به یک راهحل پایدار و بلندمدت منجر شوند؟
پاسخ قبلی من تا حد زیادی دیدگاه من درباره این پرسش را توضیح میدهد. اما فکر میکنم ترامپ امیدوار است برای این آتشبس جایزه صلح نوبل دریافت کند. حالا این جایزه چه زمانی اعطا میشود؟ (۱۰ دسامبر، همانطور که مشخص شد). بنابراین، او انگیزه دارد که آتشبس را حداقل تا پایان سال ۲۰۲۵ حفظ کند.
*ترامپ یک سیاستمدار معاملاتی است
با توجه به اقدامات گذشته ترامپ، مانند انتقال سفارت آمریکا به اورشلیم، آیا میتوان انتظار داشت دولت او از این آتشبس برای تقویت موقعیت اسرائیل یا پیشبرد برنامههای بحثبرانگیزی مانند «معامله قرن» استفاده کند؟
ترامپ یک سیاستمدار معاملاتی است؛ او توافقاتی را بر اساس منافع سیاسی و اقتصادی خود انجام میدهد، نه برای منافع گستردهتر دیگران. تقریباً مطمئنم که پس از ۴۲ روز، ترامپ از هر آنچه دولت اسرائیل بخواهد حمایت خواهد کرد.«معامله قرن» از ابتدا تلاشی برای ایجاد ائتلافی از رژیمهای عرب محافظهکار علیه ایران، حزبالله و حماس بوده است (در حال حاضر سوریه از معادله خارج است، اما باید دید چه اتفاقی در آینده رخ خواهد داد). بنابراین، بسیار بستگی به این دارد که آیا دولت اسرائیل بیشتر بر حذف حماس (که امکانپذیر نیست) تمرکز میکند یا بر ساخت یک ائتلاف ضد ایرانی.
*اینکه نتانیاهو میتواند از پروندههای کیفری علیه خود جان سالم به در ببرد، جای سؤال است
با توجه به انتقاداتی که نتانیاهو هم در داخل اسرائیل و هم در سطح بینالمللی با آن روبهروست، چگونه آینده رابطه او با ترامپ را پیشبینی میکنید؟ با توجه به رفتارهای گذشته ترامپ، آینده سیاسی نتانیاهو چگونه خواهد بود؟
همانطور که اشاره کردم، این توافق یکی از منابع انتقاد داخلی را از بین خواهد برد. جناح چپ اسرائیل و جنبشهای صلحطلب به حدی تضعیف شدهاند که عملاً مخالف مؤثری وجود ندارد. اینکه آیا نتانیاهو میتواند از پروندههای کیفری علیه خود جان سالم به در ببرد، جای سؤال است، اما به نظر نمیرسد این پروندهها بتوانند او را از قدرت برکنار کنند.ترامپ، البته، از نتانیاهو انتظار وفاداری خواهد داشت، اما اگر نتانیاهو برخلاف خواستههای ترامپ عمل کند، میتوانم تصور کنم که ترامپ از احزاب راستگرای دیگر در اسرائیل حمایت کند.
*اسرائیل احتمالا طی ۵۰ تا ۱۰۰ سال آینده ناپدید شود
با توجه به تغییرات ژئوپلیتیکی در منطقه، از جمله تقویت روابط ایران و چین و کاهش نفوذ آمریکا، آینده نظم قدرت در خاورمیانه چگونه پیشبینی میشود؟
اگر کسی در ایالات متحده یا اروپا این را بخواند، ممکن است برای من دردسرساز شود، اما فکر میکنم اسرائیل در حال تبدیل شدن به یک «دولت صلیبی»(اشاره به جنگهای صلیبی) است، به این معنا که احتمال بسیار زیادی وجود دارد که طی ۵۰ تا ۱۰۰ سال آینده ناپدید شود. یک دولت دو ملیتی اجتنابناپذیر است، اگرچه اینکه این امر بهصورت مسالمتآمیز، از طریق خشونت، یا ترکیبی از هر دو رخ دهد، هنوز کاملاً نامشخص است. من نسبت به تمام استدلالها درباره موفقیت بلندمدت دیپلماسی و روابط چین در تغییر ژئوپلیتیک منطقه تردید دارم. علیرغم وحشتی که این روزها در واشنگتن و اروپا از چین رایج است، این «مبارزه» بیشتر در حوزه اقتصاد است تا سیاست.
اگر کسی در ایالات متحده یا اروپا این را بخواند، ممکن است برای من دردسرساز شود، اما فکر میکنم اسرائیل در حال تبدیل شدن به یک «دولت صلیبی»(اشاره به جنگهای صلیبی) است، به این معنا که احتمال بسیار زیادی وجود دارد که طی ۵۰ تا ۱۰۰ سال آینده ناپدید شود. یک دولت دو ملیتی اجتنابناپذیر است، اگرچه اینکه این امر بهصورت مسالمتآمیز، از طریق خشونت، یا ترکیبی از هر دو رخ دهد، هنوز کاملاً نامشخص است. من نسبت به تمام استدلالها درباره موفقیت بلندمدت دیپلماسی و روابط چین در تغییر ژئوپلیتیک منطقه تردید دارم. علیرغم وحشتی که این روزها در واشنگتن و اروپا از چین رایج است، این «مبارزه» بیشتر در حوزه اقتصاد است تا سیاست.