خوابیدن بعد از نیمه‌شب می‌تواند تأثیرات منفی زیادی بر بدن و مغز داشته باشد. این مقاله به بررسی برخی از این اثرات منفی، از جمله افزایش وزن و نوسانات خلق‌وخو، پرداخته است. در اینجا برخی از مهم‌ترین تغییراتی که در مغز و بدن وقتی که دیر می‌خوابید، رخ می‌دهد، توضیح داده شده است.
افزایش وزن
به گزارش انتخاب و به نقل از انلی مای هلث؛ یکی از عواقب شایع خوابیدن دیرهنگام افزایش وزن است. وقتی که شما شب‌ها دیر می‌خوابید، بدن شما در معرض اختلال در تولید هورمون‌های مسئول تنظیم اشتها قرار می‌گیرد. به ویژه، سطح هورمون گرلین که مسئول ایجاد احساس گرسنگی است، افزایش می‌یابد، در حالی که سطح هورمون لپتین که مسئول احساس سیری است، کاهش می‌یابد. این اختلال در تعادل هورمونی می‌تواند منجر به پرخوری و در نتیجه افزایش وزن شود.
علاوه بر این، بدن در هنگام خواب، به ویژه در فاز عمیق خواب، کالری می‌سوزاند و فرآیند متابولیک به بهینه‌ترین شکل انجام می‌شود. وقتی که خواب شبانه شما مختل می‌شود یا کمتر از ۷ ساعت می‌شود، بدن توانایی لازم برای انجام این فرآیندها را از دست می‌دهد. این امر باعث می‌شود که سوخت‌وساز بدن کاهش یافته و احتمال ذخیره چربی بیشتر شود.
نوسانات خلق‌وخو
خواب ناکافی می‌تواند تاثیرات زیادی بر حالت روانی و خلق‌وخو داشته باشد. درواقع، خواب شبانه نقش بسیار مهمی در تنظیم و تعادل شیمیایی مغز دارد. هنگامی که شما خواب کافی و منظم ندارید، سطح هورمون‌های مسئول تنظیم خلق‌وخو مانند سروتونین و دوپامین به هم می‌ریزد. این موضوع می‌تواند منجر به نوسانات خلقی، تحریک‌پذیری، اضطراب و افسردگی شود.
یک مطالعه نشان داده است که افرادی که کم‌خوابی دارند، بیشتر در معرض ابتلا به افسردگی و اضطراب قرار دارند. علاوه بر این، کمبود خواب می‌تواند بر روی توانایی مغز برای مدیریت استرس نیز تاثیر بگذارد، و در نتیجه، افراد بیشتر در مواجهه با مشکلات روزمره احساس اضطراب می‌کنند.
سطوح استرس
خواب ناکافی می‌تواند به طور چشمگیری سطوح استرس را افزایش دهد. هنگامی که شما نمی‌خوابید، بدن شما کورتیزول بیشتری تولید می‌کند که هورمون اصلی استرس است. سطح بالای کورتیزول می‌تواند به شما احساس فشار و استرس بیشتری بدهد و همچنین در طول زمان مشکلات جدی‌تری مانند بیماری‌های قلبی و سیستم ایمنی ضعیف‌تر ایجاد کند.
تحقیقات نشان می‌دهند که کمبود خواب باعث می‌شود که بدن نتواند به درستی استرس را مدیریت کند و فرد بیشتر در معرض ابتلا به اختلالات استرس قرار می‌گیرد.
اختلالات شناختی
خواب برای عملکرد شناختی بسیار ضروری است. کیفیت پایین خواب می‌تواند بر روی توانایی‌های شناختی مانند توجه، حل مشکلات و مهارت‌های تصمیم‌گیری تاثیر منفی بگذارد. به ویژه، وقتی که فرد از خواب کافی محروم باشد، نواحی خاصی از مغز مانند قشر پیشانی که مسئول تصمیم‌گیری و ارزیابی است، کاهش فعالیت می‌یابد. این امر مشابه با حالت مستی است که در آن توانایی قضاوت و اتخاذ تصمیمات مناسب کاهش می‌یابد.
علاوه بر این، خواب ناکافی به طور مداوم می‌تواند باعث افت شناختی بلندمدت شود و خطر ابتلا به بیماری‌های عصبی مانند آلزایمر را افزایش دهد.
نتیجه‌گیری
برای کاهش اثرات منفی کمبود خواب بر سلامت جسمی و روانی، باید یک برنامه خواب منظم و ثابت را در نظر گرفت. توصیه می‌شود که شب‌ها قبل از نیمه‌شب به خواب بروید و سعی کنید ۷ تا ۹ ساعت خواب با کیفیت داشته باشید. این کار می‌تواند به بهبود تعادل هورمونی، ثبات خلقی، مدیریت استرس و عملکرد شناختی کمک کند.
تحقیقات و کارشناسان بر اهمیت خواب برای سلامت کلی بدن تأکید دارند. اتخاذ عادت‌های خواب سالم می‌تواند فواید زیادی برای بهبود سلامت جسمی و روانی داشته باشد. با به اشتراک گذاشتن این اطلاعات با عزیزان خود، می‌توانیم آن‌ها را تشویق کنیم تا به خواب خود اهمیت بیشتری بدهند و در نهایت به ایجاد فرهنگی که به استراحت و خواب کافی بها می‌دهد، کمک کنیم.