انقلاب‌ها با مصائب و سختی‌های‌شان آورده‌هایی را نیز به همراه دارند که یکی از شاخص‌های سنجش اعتبار انقلاب‌ها همین دستاورد‌های آنان است. گاه این آورده‌ها آنقدر کم‌ارزش هستند که نمی‌توان به آنها اعتنا کرد و گاه آنقدر ارزشمندند که ملتی می‌تواند برای همیشه تاریخ به آن مباهات کند! 
بدون شک تأسیس نظام مردم‌سالاری دینی در ایران و موفقیت در تلفیق دین و سیاست یکی از دستاورد‌های بزرگ انقلاب اسلامی ایران است که از جمله نتایج و ثمره‌های مثبت آن، تحکیم نقش و جایگاه مردم در حوزه سیاست است؛ ثمره ارزشمندی که در تاریخ این سرزمین، نمونه‌ای برای آن نمی‌توان یافت. 
تا قبل از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، این تصور بر دنیا حاکم بود که دین مربوط به حوزه فردیات و ناتوان از شکل‌دهی و اداره تحولات سیاسی- اجتماعی است. 
به عبارت دیگر، تصور بر آن بود که گرچه ممکن است دین بتواند امور فردی را مدیریت کند، اما نمی‌تواند در اداره جامعه موفق باشد و اساساً دین را امری مربوط به حوزه فردی می‌دانستند و نقشی 
سیاسی- اجتماعی برای آن قائل نبودند.
از سوی دیگر، این تصور نیز بر دنیا حاکم بود که لازمه مردم‌سالاربودن، حذف خداوند و دین از عرصه زندگی و سیاست است. 
در این شرایط، امام خمینی (ره) نهضت خود را درست در نقطه مقابل این دو تصور رایج شروع کردند، به گونه‌ای که ایشان در اولین بیانیه مبارزاتی‌شان در ۱۵ اردیبهشت ۱۳۲۳ با شروع بیانیه خود با آیه شریفه «قُلْ انَّما اعِظُکُم بِواحِدَةٍ أنْ تَقُومُوا لِلّهِ مَثنى‏ وَ فُرادى» مردم را به قیام برای خدا فراخواندند؛ قیام برای خدا، قیامی که مبتنی بر حضور مردم در صحنه باشد، دو نکته و گزاره اصلی در این آیه شریفه است که دقیقاً در نقطه مقابل آن دو باور رایج قرار دارند و مورد تأکید امام (ره) بودند. 
در همین چارچوب، امام (ره) در تمامی سیر مراحل شکل‌گیری، تکوین، پیروزی و حتی بعد از پیروزی انقلاب اسلامی همواره بر مبنای این دو گزاره اصلی بودند که تحول‌آفرینی کردند. 
ایشان در ۲۲‏‎‎‏مهر ۱۳۵۷ در پاریس در مصاحبه با فیگارو برای اولین بار در خصوص نوع نظام سیاسی آینده از «جمهوری اسلامی» نام بردند و در توضیح خصوصیات آن فرمودند که «حکومت جمهوری اسلامی مبتنی بر ضوابط اسلام، متکی به آرای ملت» خواهد بود. 
امام (ره) در ادامه افزودند که «جمهوری به همان معنایی است که همه جا جمهوری است»، مراد از قید اسلامی هم این است که همه ضوابط دینی باید در این جامعه مراعات شود... تفاوت جمهوری اسلامی با جمهوری‌های دیگر این است که «این جمهوری بر یک قانون اساسی‌ای متکی است که قانون اسلام می‌باشد. اینکه ما جمهوری اسلامی می‌گوییم برای این است که هم شرایط منتخب و هم احکامی که در ایران جاری می‌شود، اینها بر اسلام متکی است و «اسلام در همه ابعاد قانون دارد و به همین جهت احتیاج به قوانین دیگری نداریم»، لکن انتخاب با ملت است.» 
در همین راستا، امام (ره) همه انواع بدیل جمهوری اسلامی از جمله جمهوری دموکراتیک اسلامی، جمهوری دموکراتیک خلق و حکومت اسلامی را رد و اعلام کردند که «من به جمهوری اسلامی رأی می‌دهم نه یک کلمه بیشتر، نه یک کلمه کمتر». از آن پس نیز امام (ره) همواره بر نقش تعیین‌کننده و حضور مردم در صحنه تأکید داشتند. 
پس از امام (ره) نیز مقام معظم رهبری نظریه مردم‌سالاری دینی را ارائه کردند و بر نقش مردم و حضور آنان در عرصه‌های مختلف حکمرانی اصرار ورزیدند. 
مردم‌سالاری دینی حکومتی است که مبتنی بر دو پایه اصلی آموزه‌های اسلامی و مردم شکل گرفته است. در چنین حکومتی، مردم نقش بی‌بدیلی دارند و هیچ کس نمی‌تواند سالاربودن آنان را مخدوش کند. 
حضور مداوم و مستمر مردم در صحنه‌های گوناگون مشارکت سیاسی مانند انتخابات، رفراندوم و راهپیمایی‌ها گویای این واقعیت است که در نظام مردم‌سالاری دینی مردم از نقشی واقعی و تعیین‌کننده برخوردارند نه نقشی که صرفاً صوری و ظاهری باشد. 
حضر مردم در حفظ ثبات و امنیت کشور نیز جلوه دیگر مردم‌سالاربودن این نظام سیاسی است. به عنوان نمونه عبور از غائله ۱۸ تیر جز با حضور انقلابی و بموقع مردم در صحنه امکانپذیر نبود. تداوم هشت ماه فتنه در سال ۱۳۸۸ نیز تنها با حضور حماسی مردم در نهم دی بود که بساط اهل فتنه را از هم پاشید و همین حضور در آبان ۱۳۹۸ و بلوای پاییز سال ۱۴۰۱ نیز به بازگشت آرامش به خیابان انجامید و بدخواهان را ناکام گذاشت. 
آنچه مشخص است اینکه حل مشکلات کشور در تأسی توأمان به اسلام و نقش‌آفرینی مردم ممکن خواهد بود و توجه به این دو در عرصه‌های مختلف حکمرانی می‌تواند مسیر حرکت به سمت قله را برای این ملت هموار سازد، بنابراین باید دقت کرد که حل مشکلات اقتصادی و فرهنگی کشور نیز در دهه پنجم انقلاب اسلامی با تداوم این مسیر ممکن خواهد بود.