به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)؛ کتاب «اورفئوس و جشن عروسی برج ایفل» نوشته ژان کوکتو و ترجمه سروش فضل آبادی در نوبت اول ۱۴۰۳ به همت انتشارات ناهید منتشر شده است.
ژان کوکتو یکی از بزرگترین و پرنفوذترین هنرمندان قرن بیستم است که در عرصههای مختلف هنری از جمله شعر، تئاتر، سینما، نقاشی و نمایشنامهنویسی به فعالیت پرداخته است. او در تاریخ هنر فرانسه به عنوان یک شخصیت چندبعدی شناخته میشود که همواره مرزهای هنر را جابهجا کرده و مفاهیم جدیدی در هر زمینهای از هنر ارائه داده است. کوکتو در سال ۱۸۸۹ در مزون لفیت، روستایی نزدیک پاریس به دنیا آمد. او از همان سالهای نوجوانی به رشتههای مختلف هنری علاقهمند شد و آثار مختلفی در هر یک از این عرصهها خلق کرد. زندگی و آثار او در واقع ترکیبی از تخیل، واقعیتهای اجتماعی و فرهنگی و تجربههای شخصی او بود.
یکی از ویژگیهای برجسته ژان کوکتو در هنرهایش این بود که او همواره خود را به عنوان یک شاعر معرفی میکرد و آثارش را شاعرانه میدانست. به همین دلیل، بسیاری از آثاری که او در تئاتر و سینما تولید کرد، به نوعی دارای ویژگیهای شعری و نمادین هستند. در تئاتر، او همواره تلاش میکرد تا از زبان و ساختار تئاتر برای انتقال مفاهیم شاعرانه استفاده کند. این رویکرد در آثارش به وضوح دیده میشود. او معتقد بود که تئاتر باید به یک تجربه شاعرانه تبدیل شود که تماشاگر را نه تنها به دیدن یک داستان بلکه به فکر و تأمل درباره مفاهیم عمیق انسانی و اجتماعی وادار کند.
در نمایشنامههای ژان کوکتو، صحنهها همانند کلمات در شعر به هم پیوند میخورند و هر صحنه به یک قطعه شعر تبدیل میشود. این ویژگی در نمایشنامههایی چون «ارافئوس و جشن عروسی برج ایفل» به وضوح مشاهده میشود. کوکتو در ارافئوس، که یکی از مهمترین آثارش است، از داستان اساطیری اورفئوس استفاده میکند و در قالبی شاعرانه به مفاهیم مرگ، زندگی، و رازهای پنهان آنها میپردازد. او از آینهها به عنوان نمادهایی استفاده میکند که در آنها مرگ وارد زندگی میشود و در عین حال، این نمادها نشاندهندهی خودشناسی و کشفهای درونی فرد هستند. این نوع از نگارش و بیان شاعرانه، دنیای نمایشنامههای کوکتو را از دیگر آثار نمایشی متمایز میکند.
به گفته کوکتو، تئاتر باید ابزاری شاعرانه برای اندیشیدن و تفکر باشد. او تئاتر را نه تنها برای روایت داستان بلکه برای کاوش در اعماق تخیل و روان انسان میدید. او بر این باور بود که تخیل درامنویس هر چه پربارتر باشد، به تماشاگر این امکان را میدهد که در دنیای تخیلی که در آن قرار دارد، افکار و احساسات جدیدی را تجربه کند. از نگاه کوکتو، تئاتر به ذات خود یک فضای جادویی است که میتواند تماشاگر را سحر و افسون کند. این جنبهی جادویی تئاتر برای کوکتو در واقع همان جنبهی شعری آن است که در آن، تماشاگر میتواند با جهان شاعرانهای که در آن موجودات زنده و شخصیتهای افسانهای و استعاری در کنار یکدیگر قرار دارند، ارتباط برقرار کند.
در «جشن عروسی برج ایفل»، کوکتو به دغدغههای نسل خود و تأثیر آنها بر هنر و اجتماع پرداخته است. او با زبانی ساده و در عین حال نمادین، به جوانسازی مفاهیم قدیمی و بیان چالشهای نسل جدید در برابر ابهام و رئالیسم میپردازد. او در این نمایشنامه، به نوعی از زبان به عنوان یک ابزار برای تحریک تفکر و بازسازی هویت استفاده میکند. این رویکرد او را از بسیاری از نویسندگان و درامنویسان همعصر خود متمایز میکند. کوکتو در تلاش بود تا نشان دهد که هنر باید بتواند نه تنها به تصویر کشیدن واقعیت بلکه خلق واقعیتهای جدید را ممکن سازد.
کوکتو در آثارش به زیبایی و اصالت باز میگردد. او معتقد بود که دنیای مدرن با تمام پیشرفتهایش، به نوعی از ابتذال و یکنواختی گرفتار شده است. او تلاش میکرد تا این ابتذال را از طریق هنر و زیبایی اصیل بشکند. او میگفت که ابتذال به خودی خود تبدیل به شاهکاری پذیرفتهشده میشود، اما همچنان باید به دنبال کشف زیبایی و اصالت بود. در خطابهی آکسفورد، کوکتو تلاش کرد مرزهای میان زبان و شعر را مشخص کند و نشان دهد که هنر باید در جستجوی کشفهای جدید باشد.
در نهایت، ژان کوکتو نه تنها در تئاتر بلکه در تمام هنرهایش مرزهای جدیدی را ایجاد کرد. او به تئاتر و سینما به چشم ابزاری شاعرانه و تخیلی نگاه میکرد که میتواند واقعیتهای جدیدی را به مخاطب معرفی کند. آثار او نه تنها در دوران خودش تأثیرگذار بود، بلکه همچنان الهامبخش هنرمندان و پژوهشگران در زمینههای مختلف هنری است. کوکتو با استفاده از زبان و تخیل، جهانی جدید برای تماشاگران و خوانندگان خلق کرد که در آن نه تنها از هنر و زیبایی سخن گفته میشد، بلکه به کاوش در ابعاد مختلف انسانیت پرداخته میشد. آثار او همچنان در دنیای معاصر به عنوان نمونههایی از هنر شاعرانه و تاثیرگذار باقی مانده است.
کتاب «اورفئوس و جشن عروسی برج ایفل» نوشته ژان کوکتو و ترجمه سروش فضل آبادی در نوبت اول ۱۴۰۳ با ۳۳۰ نسخه به قیمت ۱۷۰ هزار تومان به همت انتشارات ناهید منتشر شده است.
∎