انصاف نیوز – سودابه هروی فرد، متخصص تغذیه:

شواهد نشان داده است که بین دیابت نوع 2 و ابتلا به آلزایمر، شایع ترین شکل زوال عقل، ارتباط قوی وجود دارد. به طوری که در اصطلاح به مبتلایان دیابت نوع 2 با قند خون کنترل نشده که دچار آلزایمر هم هستند دیابتی نوع 3  گفته می شود. البته این اصطلاح به صورت رسمی در متون پزشکی استفاده نمی شود.

دیابت نوع 2 بیماری است که باعث افزایش قند خون (هیپرگلیسمی)، مقاومت به انسولین و تغییرات گسترده در مغز می شود. این تغییرات ممکن است فرد را مستعد ابتلا به بیماری آلزایمر کند، به همین دلیل است که از آن به عنوان دیابت نوع 3 یاد می شود.

 تغییرات رفتاری یا شناختی در مبتلایان به دیابت نوع 3

بیماری آلزایمر  (AD) یک بیماری پیشرونده و مزمن تخریب کننده عصبی است. از دست دادن حافظه یا تغییر در توانایی شناختی از علائم شایع بیماری AD است. این تغییرات طبیعی و ناشی از افزایش سن نیستند. همچنین این علائم می تواند به طور چشمگیری بر توانایی فرد در کار و مراقبت از خود تأثیر بگذارد.

علائم ابتلا به آلزایمر:

• فراموشی تاریخ ها یا رویدادهای مهم
• تکرار سوالات پرسیده شده در فواصل کوتاه
• مشکل در پرداخت صورت حساب ها
• مشکل در رانندگی به مکان های آشنا
• مشکل در مطالعه
• قراردادن اشیا در محل غیر از مکان اصلی

بیماری آلزایمر می تواند شرکت در یک مکالمه را دشوار کند. به طوری که ممکن است فرد برای صحبت کردن مشکل داشته باشد یا به راحتی رفتار مناسب را انجام ندهد. برخی افراد به دلیل این تغییرات از تعاملات اجتماعی اجتناب می کنند.  در نتیجه، مضطرب یا افسرده شدن در این دوران غیرمعمول نیست.

در مبتلایان به آلزایمر برخی عوامل می‌تواند منجر به وخامت بیماری شود:

• کم آبی بدن
• کم کاری تیروئید
• کمبود ویتامین B12
• عفونت های دستگاه ادراری
• کم خونی
• اختلالات خواب

این تغییرات به طور معمول موقتی هستند که می توان با انجام توصیه های کادر درمان آنها را مدیریت کرد.

علائم مرتبط با دیابت:

علائم دیابت زمانی ایجاد می شود که بدن در حفظ سطح قند خون خود مشکل داشته باشد. علائم معمولاً با گذشت زمان به آرامی ظاهر می شوند، بنابراین ممکن است فرد بلافاصله متوجه آنها نشود. همچنین ممکن است با افزایش یا کاهش سطح قند خون، علائم ظاهر شوند یا از بین بروند.

علائم افزایش سطح قند خون:

• تکرر ادرار
• تشنگی مفرط
• کاهش وزن بدون علت
• خستگی

علائم افت قند خون (ناشی از عدم تناسب دارو ها و سطح قند خون):

• تاری دید
• لرزش یا عرق کردن
• سرگیجه
• تحریک پذیری

سایر علائم دیابت عبارتند از:

• تاخیر در بهبود زخم
• عفونت های مکرر
• پوست خشک
• بی حسی در دست یا پا

ارتباط میان ابتلا به دیابت و آلزایمر:

محققان معتقدند التهاب مغزی ممکن است عامل ارتباط بین دیابت و بیماری آلزایمر باشد. این التهاب در اوایل فرآیند AD اتفاق می افتد. در مبتلایان به دیابت بدن فرد می تواند در برابر انسولین (هورمونی که قند خون را تنظیم می کند) مقاوم شود. این مقاومت می تواند باعث افزایش سطح چربی های سمی شود که منجر به التهاب در مغز، کاهش عملکرد مغز و مرگ برخی از سلول های مغز می شود. این عوامل می توانند منجر به ابتلای فرد دیابتی به بیماری آلزایمر شوند.

مقاومت به انسولین ممکن است باعث استرس اکسیداتیو – عدم تعادل اکسیژن و نیتروژن – در مغز شود که می تواند منجر به بیماری آلزایمر شود. استرس اکسیداتیو باعث می شود که سلول های مغز زودتر از موعد از بین بروند و التهاب را در مغز افزایش می دهد. مغز حدود 20 درصد از اکسیژن بدن را مصرف می کند، که آن را به ویژه نسبت به استرس اکسیداتیو حساس می کند.

محصولات نهایی گلیکوزیلاسیون پیشرفته (AGEs) لیپیدها (چربی ها) و پروتئین های اصلاح شده ای هستند که از قند در بدن ایجاد می شوند. این محصولات به صورت طبیعی با افزایش سن در بدن انباشته می شوند ، اما این روند در افراد مبتلا به دیابت سریعتر صورت می گیرد. پس از تشکیل، AGE ها می توانند از طریق استرس اکسیداتیو به اندام ها آسیب برسانند. این مولکول ها ممکن است در تشکیل پلاک آمیلوئید و پروتئین تاو، تغییرات پروتئینی در بیماری آلزایمر، نقش داشته باشند.

آیا دیابت نوع 3 قابل درمان است؟

باید بدانیم که دیابت نوع 3 برگشت پذیر نیست. اما درمان های جداگانه ای برای بیماری آلزایمر و دیابت توصیه می شود که هدف آن ها مدیریت شرایط و جلوگیری از وخامت هر دو بیماری است.

از آنجایی که اکثر افراد مبتلا به AD علائم عصبی روانی مانند بی قراری یا رفتار وسواسی را تجربه می کنند، آموزش مراقبان در مورد اقدامات حمایتی برای این علائم یکی از راه های کمک به مدیریت بیماری است.

دیابت از طریق رژیم غذایی، ورزش و داروها کنترل می شود. برخی از افراد ممکن است بتوانند دیابت خود را با کاهش مصرف قند و افزایش فعالیت بدنی خود مدیریت کنند، اما بسیاری از افراد به دارو نیاز دارند.

پیشگیری:

می‌توان با انجام اقداماتی برای پیشگیری از دیابت یا  با مدیریت دیابت در افراد دیابتی، خطر ابتلا به AD مرتبط با دیابت را کاهش داد.

پیروی از رژیم غذایی متعادل، فعالیت بدنی منظم و کاهش وزن ( در صورت لزوم) از ابتلا به دیابت نوع 2 جلوگیری می کند.

در مبتلایان به دیابت نیز رژیم غذایی متعادل، ورزش، کاهش وزن و دارو می‌تواند کلید مدیریت بیماری باشد. هدف حفظ سطح قند خون در وضعیت طبیعی است که می تواند باعث کاهش بروز علائم شود.

انتهای پیام