مدیر نشر نیکان امروز در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در اردبیل، گفت: این کتاب ول بوارا به معنی «گل ببارد» با کوشش سیدمجید ایرانی، بهمن موذنزاده، محسن پورمحسنی، محسن مجاوری و با گردآوری و توضیح سید عادل ایرانی کلور تهیه شده است.
زعفر احدزاده با بیان اینکه زبان تاتی، زبانی اصیل و ریشهدار بوده و پیوستگی عمیق با زبانهای باستانی پهلوی و فارسی باستان دارد، اظهار کرد: طی سدههای گذشته مردم منطقه شاهرود خلخال توانسته اند «تاتی» زیان بومی خود را حفظ کرده و پاسبان این میراث معنوی ارزشمند باشند و بومی سروده ها و ترانه های محلی مناطق مختلف ایران ارتباطی نزدیک با اولین چامه های سروده شده پهلوی در دوره پیش از ظهور اسلام داشته است.
وی ادامه داد: به نظر پژوهشگران عرصه تاریخ ادبیات وزن دوبیتی ها بر مبنای سروده های هجایی قبل از اسلام است که به پهلوی مشهور است و از این رو به این دوبیتی ها و ترانه های بومی و محلی فهلویات نیز گفته می شود.
احدزاده با بیان اینکه پس از گذشت سده ها هنوز شاهد اشتراکات زبانی و فرهنگی این زبان هستیم، بیان کرد: یکسان بودن وزن و آهنگ و مضمون این ترانه ها در چهار گوشه ایران بزرگ فرهنگی از هزاره های تاجیک و افغان تا نواحی جنوب و سواحل خلیج پارس و مناطق غرب کشور است و همچنین شاهد اشتراک زبانی کرانه های مازندران به زبان ها و گویشهای مختلف فارسی، تاجیکی، کردی، لری، تبری، گیلکی، آذری، تاتی و تالشی هستیم.
وی افزود: ول بوارا به معنی (گل ببارد) اصطلاحی است که توسط افراد شرکت کننده در مراسم شنبه درزنی پس از خواندن ترانه گفته می شود. و منظور آرزوی تندرستی و شادابی و خوشحالی برای فردی است که ترانه به نام او خوانده شده و فال به نام او گرفته شده است.
مدیر نشر نیکان امروز یادآور شد: در بخش تات زبان شاهرود خلخال و مرکز آن شهر کلور ترانه های بومی بیشتر به شکل آیین و مراسمی با نام شمبه درزن روایت شده و با شیوه ای خاص با این ترانه ها فال زنی می شد.
احدزاده ادامه داد: طی سالهای اخیر به همت زنده یاد سیدمجید ایرانی، زمینه ذهنی لازم برای بازگویی بخشی از دوبیتی های بومی رایج در منطقه موسوم به شمبه درزن فراهم و ثبت و بازخوانی این ترانه ها با همراهی چهره های فرهنگی که ذکر شد توسط انتشارات نیکان امروز چاپ و تقدیم علاقمندان به فرهنگ و ادبیات میشود.
مدیر انتشارات نیکان امروز بیان کرد: کتاب ول بوارا در دو بخش شعرهای تاتی و تالشی و شعرهای فارسی طبقه بندی شده است. بخش اول آن شامل برخی اشعار تاتی و احیاناً تالشی است که در بین مردم کلور رایج است و در گنجینه ذهن و خاطر شهروندان کلوری وجود دارد.
احدزاده اضافه کرد: بخش دوم در برگیرنده برخی اشعار با مضمون مشترک با اشعار بخش اول است که به زبان فارسی سروده شده است و این اشعار ممکن است سروده افرادی از سایر نقاط کشور باشد که به واسطه نزدیکی محتوا و مضمون مورد استفاده مردم کلور در مراسم فرهنگی قرار گرفته و شکلی بومی به خودگرفته است.
در ترکیب جمعیتی شهرستانهای خلخال و کوثر در استان اردبیل سه قوم و زبان؛ ترکی، تاتی و کردی وجود دارد. در خلخال بخش شاهرود و در کوثر روستاهای علاءالدین و قسمتی از اهالی روستای سقاواز، در بخش خورش رستم خلخال روستاهای کجل و کرنق تات زبان هستند و ۱۷ روستا در خلخال کرد زبان «کرمانج» و هفت روستا در کوثر و برخی مناطق در بخش خورش رستم خلخال از قبایل کرد هستند و مابقی اهالی دو شهرستان جنوبی استان اردبیل ترک زبان هستند.
∎