شناسهٔ خبر: 71075065 - سرویس استانی
نسخه قابل چاپ منبع: ایرنا | لینک خبر

مروری بر وقایع ۱۰ بهمن ۵۷

تحصن ۲۰ هزار نفری و خروش گرگانی‌ها علیه رژیم پهلوی

گرگان- ایرنا- خیزش مردم گرگان علیه رژیم طاغوت در بهمن سال ۱۳۵۷ به اوج خود رسید تا جایی که با وجود برخوردهای وحشیانه ساواک، مردم برای حضور در خیابان‌ها و شرکت در تظاهرات ابایی نداشتند. در ۱۰ بهمن همین سال گرگانی‌ها با تحصن ۲۰ هزار نفری، علیه رژیم ستم‌شاهی برخاستند و نسبت به رفتارهای غیرانسانی این حکومت طاغوتی دست به اعتراض زدند.

صاحب‌خبر -

به گزارش ایرنا، با آغاز جوشش انقلاب اسلامی در جای‌جای ایران از جمله منطقه گرگان و دشت، ترس و وحشت رژیم پهلوی هر روز بیشتر می‌شد و به‌دنبال این حوادث، ماموران ساواک و شهربانی برای سرکوب اعتراضات مردمی دست به دامن خشونت و ایجاد ناامنی در جامعه می‌شدند.

حکومت پهلوی ارزشی برای مردم قائل نبود. ظلمت و تاریکی همه جا سایه افکنده بود و دیکتاتوریِ سیاه و خفقان عجیب و برخورد قساوت‌آمیز رژیم پهلوی صبر مردم را لبریز کرده بود. زندان‌های مخوف و شکنجه‌ها و فشارهای عجیب جسمی و روحی علیه منتقدان از یک طرف و ایجاد رعب و وحشت و ناامنی در جامعه و آسیب به اموال مردم از سویی دیگر، اراده مردم را برای پایان بخشیدن به حکومت استبداد و طاغوتی بیشتر می‌کرد.

در همین راستا مردم مبارز و انقلابی گرگان نیز روز چهارشنبه دهم بهمن سال ۱۳۵۷ جلوی درب بیمارستان پنجم آذر(پهلوی سابق) تجمع کرده و در اعتراض به ناامنی‌ها و رفتارهای غیرانسانی کارگزاران رژیم ستم‌شاهی، دست به تحصن یک هفته‌ای زدند.

گرگانی‌ها در این تحصن با صدور بیانیه‌ای خواستار آزادی اجتماعات در شهر و برکناری و محاکمه فرماندار(شیرزاد)، رییس شهربانی(سرهنگ حسین واعظی)، افسر خون آشام شهربانی گرگان(سرگرد سلیمی‌زاده) و چند درجه‌دار دیگر شهربانی به خاطر جنایات آن‌ها در کشتارهای اخیر مردم این شهر و همچنین رفع مشکل مواد سوختی شدند.

همه آمده بودند از پزشکان، تجار، کارگران و سیاسیون گرفته تا دانش‌آموزان و زنان. حضور همه اقشار و تفکرات در این تحصن به چشم می‌خورد. هر روز بر تعداد جمعیت تحصن‌کنندگان افزوده می‌شد تا جایی که تعداد آنان به ۲۰ هزار نفر رسید.

تحصن ۲۰ هزار نفری و خروش گرگانی‌ها علیه رژیم پهلوی عکس آرشیوی است

همبستگی و حس مشارکت مردم برای پیروزی انقلاب وصف‌نشدنی بود طوری که مردم انقلابی و خیر گرگان غذای تحصن‌کنندگان را فراهم می‌کردند.

مردم تحصن را تنها به نشستن و سکوت در آنجا نمی‌گذراندند بلکه آنجا را به پایگاهی برای اطلاع‌رسانی مبارزان و کانون اعتراض به جنایات رژیم شاه مبدل کرده بودند به همین سبب اجرای برنامه‌های مختلف فرهنگی توسط تحصن‌کنندگان به برنامه‌های ثابت آنان مبدل شده بود که یکی از مهم‌ترین برنامه‌های آن‌ها برگزاری جشن شادباش بازگشت پیروزمندانه حضرت امام خمینی(ره) در ۱۲ بهمن ۱۳۵۷ به ایران بود.

تلاش و انگیزه مردم انقلابی برای خداحافظی با حکومت طاغوت در روزهای نزدیک به پیروزی انقلاب مثال‌زدنی بود. تحصن‌کنندگان علاوه‌بر اجرای برنامه‌های فرهنگی از برپایی سخنرانی‌های گوناگون، پخش اطلاعیه و برقراری ارتباط مناسب با سایر اقشار جامعه و اطلاع‌رسانی غافل نمی‌‎شدند و با این اقدامات، نقش به‌سزایی در پیشبرد نهضت حضرت امام خمینی(ره) در آخرین روزهای حکومت طاغوت در این منطقه داشتند.

در این میان از آنجا که خبر این تحصن همه جا را فرا گرفته بود و مردم انقلابی هم دست‌بردار نبودند، هر روز اقشار مختلف و مسوولان محلی و کشوری انقلاب با حضور در جمع تحصن‌کنندگان از خواسته‌های به حق آن‌ها پشتیبانی و حمایت می‌کردند طوری که روز دوشنبه هیاتی از سوی آیت‌الله قمی از مشهد مقدس به گرگان اعزام شد و با تحصن‌کنندگان بیمارستان گرگان دیدار و اعلام همبستگی کردند.

در آن زمان همچنین عده‌ای از روحانیون، قضات، وکلای دادگستری، بازاریان، معلمان و مهندسان استان مازندران به عنوان «شورای همبستگی ملی ساری با حضور در جمع مردم متحصن گرگان پشتیبانی خود را از آنان اعلام کردند.

به تدریج خبر این تجمع به مراکز و شخصیت‌های مهم انقلاب از جمله حضرت امام خمینی(ره)، آیت‌الله طالقانی، کانون وکلای دادگستری ایران و مردم مبارز نقاط دیگر هم رسیده بود و اقشار مختلف استان گلستان و سایر استان‌ها با با حضور مستقیم یا با صدور اطلاعیه حمایت خود را از خواسته‌های به حق مردم گرگان اعلام کرده بودند.

در روزهای تحصن، یکی از فرهنگیان انقلابی گنبدکاووس برای تحصن‌کنندگان سخنرانی کرد و کارکنان و هنرمندان اداره فرهنگ و هنر و تالار گرگان و دشت با صدور اطلاعیه‌ای وفاداری خود را با آن‌ها ابراز داشتند. مدیر کل کشاورزی گرگان و دشت و همچنین آقای معینیان دادستان گلستان و عده دیگری از اقشار و شخصیت‌ها نیز همبستگی خود را با مردم انقلابی اعلام کردند.

تحصن ۲۰ هزار نفری و خروش گرگانی‌ها علیه رژیم پهلوی عکس آرشیوی است

چنان که حجت‌الاسلام سید محمد رییسی در روایت آن تحصن می‌گوید:

«مردم گروه گروه به آنجا می‌آمدند و با انقلاب اسلامی اعلام همبستگی می‌کردند. اعضای شورای شهر، اداره دارایی شیر و خورشید و حاج سید علی اصغر مدنی از روحانیون مرتبط با دربار و امام جماعت مسجد خیابان ملل از جمله کسانی بودند که همبستگی خود را با انقلاب اعلام کردند و از رژیم شاه بیزاری جستند.

در آن روزها، یک هیاتی هم از طرف سازمان دفاع از حقوق بشر به بیمارستان آمد و با ما تماس گرفتند که مشکل شما چیست؟ و ما رفتار بد پلیس و مامورین شهربانی را گفتیم که برای مردم ایجاد رعب و ناامنی کرده بودند و شب و روز در خیابان فریاد می زدند و به مردم فحش ناموسی می‌دادند.»

تحصن مردم انقلابی گرگان پس از حدود پنج روز با ورود هیات اعزامی آیت‌الله طالقانی، به سرپرستی حجت‌الاسلام حیدری در روز سه شنبه ۱۷ بهمن سال ۱۳۵۷ خاتمه یافت. او عصر این روز ضمن حضور در جمع تحصن‌کنندگان بیمارستان به سخنرانی پیرامون ویژگی‌های حکومت اسلامی پرداخت و پس از دو ساعت دیدار و گفتگو، از آن‌ها خواست که به تحصن خود خاتمه دهند.

سپس جمعیت ضمن ترک بیمارستان در عصر روز ۱۷ بهمن، دست به یک راهپیمایی زدند و با سردادن شعارهای مختلف بر ضد رژیم شاه، حمایت خود را از نهضت حضرت امام خمینی(ره) و دولت موقت مهندس بازرگان اعلام کردند.

حجت‌الاسلام شیخ رسول رضایی در این باره می‌گوید: «در مدت تحصن چهار سخنرانی از جانب من صورت گرفت و طیف‌های مختلف در این تحصن حضور داشتند، اطبا، دانش‌آموزان، دانشجویان، تجار، کارگران و سیاسیون از همه اقشار و تفکرات در آن تحصن شرکت و سخنرانی کردند.

شرکت زنان هم چشمگیر بود بعد از پایان تحصن یکی از کارمندان فعال ساواک بنام هاشمی تلفنی من را تهدید کرد و حرف‌های نامربوط زیادی نسبت به انقلابیون زد.»

یکی از فعالیت‌های خوب و روشنگرانه‌ای که در ایام تحصن مردم در بیمارستان پنجم آذر گرگان انجام می‌شد پخش اطلاعیه‌های انقلابیون مذهبی از جمله اعلامیه مشترک کارکنان و هنرمندان اداره فرهنگ و هنر و تالار گرگان و دشت بود که در آن ضمن حمایت از مبارزات مردم مسلمان به رهبری حضرت امام(ره)، وقایع خونبار هفتم بهمن گرگان و سایر جنایات دژخیمان رژیم شاه را محکوم کرده و همبستگی خود را با تحصن‌کنندگان بیمارستان اعلام نموده بودند.

کمیته همبستگی شهرستان گرگان در ۱۶ بهمن سال ۱۳۵۷ نیز با صدور اعلامیه دیگر با اشاره به اوج شکوفایی انقلاب ایران، با استناد به فرامین حضرت امام خمینی(ع) تصریح کرد که «انقلاب ایران با یکپارچگی بی‌نظیر خود اوج شکوفایی خود را می‌پیماید، موانع استبداد سلطنتی و حامیان امپریالیست آن در زیر موج پرصلابت سیل خروشان خلق مبارز و مسلمان ایران یکی پس از دیگری درهم می‌شکند.

امام خمینی(ره) پیشاپیش جنبش پرچم انقلاب بزرگ اسلامی را بر می‌افرازند آن فرمان چنین است: فرمانروایان و مدیرانی که گماشته رژیم‌اند اعتباری نزد ملت ندارند و باید مستعفی شوند.

مردم گرگان برای اعضای انجمن شهر و شهرستان و نماینده‌ی حزب خود ساخته رستاخیز آقای نعمت‌الله قاضی اعتباری قائل نیست. [و] استعفای هر چه زودتر نام بردگان را خواستارند.»

به گزارش ایرنا، در آستانه طلوع چهل و ششمین بهار آزادی انقلاب اسلامی بار دیگر خورشید فجر در ایران اسلامی درخشید و بهمن ماه و دهه فجر انقلاب اسلامی تداعی‌گر حماسه‌ها و رشادت‌های جوانان این مرزوبوم در ذهن یکایک ملت ایران است در همین راستا خبرگزاری جمهوری اسلامی در گلستان به دنبال بازخوانی و مرور حوادث بهمن ماه سال ۱۳۵۷ و خروش مردم دلیر این دیار علیه دژخیمان پهلوی است.

برگرفته از نوشته‌های غلامرضا خارکوهی تاریخ‌نگار انقلاب اسلامی