چند روزی از بازی تیمهای پرسپولیس و تراکتور نگذشته اما جدا از جنگهای لفظی داخل زمین، سقوط اخلاقی و رفتار غیرانسانی طرفداران فوتبال، بویژه از سوی طرفداران پرسپولیس که به صورت کلیپ دست به دست میشود به هیچ عنوان قابل باور نیست و نمیشود به راحتی از آن عبور کرد.
زیرپا گذاشتن ارزشهای انسانی
چه کسی یا کسانی نظام بیاخلاقی و زیرپا گذاشتن ارزشهای انسانی روی سکوهای ورزشگاه آزادی را رقم زدند!؟ چه کسی و یا کسانی به لیدرهای دو تیم خط داده بودند تا این ناهنجاریها را بوجود آورند؟ آیا مسئولان باشگاه بهعنوان سهامدار بزرگ، اعضای هیأتمدیره و مدیرعامل این باشگاه رفتارها و شعارهای بانوان طرفدار پرسپولیس را علیه «علیرضا بیرانوند» تائید میکنند!؟
سالهاست که جدال این دو تیم تنشهایی را در پی دارد. طرفداران دو تیم در روی سکوها و بازیکنان در داخل زمین به این تنشها دامن میزنند و این قصه همچنان ادامه دارد. معلوم نیست کی و چه زمانی به پایان میرسد. آیا مسئولان باشگاه پرسپولیس فریادهای طرفدارانشان پس از شکست مقابل سپاهان در سوپرجام را بهخاطر میآورند؟ توهین آنها به سردستگی لیدرها به «رضا درویش» و «علی پروین» را چطور؟ چرا هیچ برخوردی با لیدرها نشد!؟
اینکه «علیرضا بیرانوند» چگونه از پرسپولیس رفته مورد بحث امروز ما نیست بلکه صحبت از سقوط اخلاقی طرفداران فوتبال آن هم مقابل دیدگان خانوادهاش، بویژه مادرش در ورزشگاه استو حالا تماشاگران پرسپولیس با هدایت همان لیدرها در ورزشگاه آزادی و به بدترین وجه ممکن بازیکنی را خطاب قرار میدهند که در طول سالهای پیش، او را به شدت تشویق میکردند. اینکه «علیرضا بیرانوند» چگونه از پرسپولیس رفته مورد بحث امروز ما نیست بلکه صحبت از سقوط اخلاقی طرفداران فوتبال آن هم مقابل دیدگان خانوادهاش، بویژه مادرش در ورزشگاه است، سکوت میکنند یا واکنشی از خود نشان میدهند؟
نخستین عبارتی که در آرم همه باشگاههای کشورمان با آن روبهرو میشویم؛ «فرهنگی ورزشی» که بهتر است جای آن از عبارت «هولیگانیسم» استفاده کنند. همه باشگاههای بزرگ اروپا برای حمایتهای جانبی از کانون هواداران بهره میبرند تا در هر شرایطی از تیم محبوبشان پشتیبانی کنند و این کانونها توسط لیدرهای آن سازمان، رنگ و بو میگیرند و پیش و بعد بازیها از سوی مدیران باشگاهها به آنها خط و مشی داده میشود تا در هنگام بازی با تشویق کردن، بازیکنان شارژ روحی شوند و با انگیزه مضاعف روبهروی حریفان قرار بگیرند.
نقش لیدرها چیست؟
رفتارهایی که پیش از بازی پرسپولیس و تراکتور، در زمان بازی و بعد از آن رخ داد بیانگر این واقعیت است؛ مسئولیت و متولی همه ناهنجاریهای رخ داده در این دیدار برعهده آنهایی است که با تحریک و شعارهای غیرفرهنگی به حمایت و یا تخریب بازیکنان و تماشاگران تیم مقابل میپردازند. پرتاب سنگ و یا بطرهای آب بهسوی همدیگر و بازیکنان و هتاکیهای بانوان طرفدار پرسپولیس در قاموس هیچ فرهنگی نمیگنجد؛ زد و خورد بعد از دیدار در داخل و خارج از ورزشگاه، شکستن صندلیهای ورزشگاه و ... .
رسواییهای تئوریزه شده از سوی لیدرهای دو تیم در برابر یکدیگر نیز غیرقابل اغماض است و جدا از ضرورت بررسی ریشههای این رفتارها، باید کمیته اخلاق و یا کمیته انضباطی به این موارد که به زیرسؤال بردن فرهنگ فوتبال کشور در سایتها و شبکههای مجازی شده، به طور جدی ورود و با خاطیان به طور جدی برخورد کنند.
این اتفاق را نمیتوان ریشهای خواند و «بیرانوند» را مقصر قلمداد کرد زیرا در دنیای حرفهای، جدایی بازیکن از تیمش امری کاملاً طبیعی است و همه باشگاهها باید با این پدیده کنار آمده و در کنار آن، از تخریب بازیکنان در هنگام دیدارهای رودررو با یکدیگر پرهیز کنند.
پایینآمدن شأن باشگاه
وقتی یک مدیر باشگاه، خود و مربی موقت تیم، سرپرست، آنالیزور تیم و مشاور خود را عضو کمیته فنی برای انتخاب سرمربی میکند، وقتی با رفتن به یک کشور ثالث برای گفتوگو و بستن قرارداد با سرمربی خارجی، شأن خود و باشگاهش را در نظر نمیگیرد باید لیدرهای باشگاهش هم ساز خود را بزنند و هر رفتاری را که دوست دارند، انجام دهند. آنها اکنون خود را آنقدر قوی میبینند که حتی میتوانند هواداران را تحریک کنند تا علیه مدیرعامل و یکی از اسطوره این باشگاه شعار بدهند!
پیش از این در بازی استقلال تهران با استقلال خوزستان در هفته سوم رقابتهای لیگ برتر در ورزشگاه فولادآرنا نیز هواداران فولاد با خطی که لیدرهایشان از باشگاه گرفته بودند و با یک حرکت از پیش طراحیشده از ابتدای بازی تا پایان علیه «جواد نکونام» سرمربی وقت استقلال و سابق خود شعار دادند و جالب اینکه استقلال آن بازی را باخت. این دیدار که با ۱۲ دقیقه تاخیر آغاز شد با حاشیههای زیادی همراه بود. پیش از آغاز بازی شیشه اتوبوس استقلال با پرتاب سنگ از سوی برخی افراد شکسته شد.
بین دو نیمه نیز در حالی که بازی در آستانه شروع شدن بود، پنج «جیمی جامپ» به صورت پیدرپی وارد زمین شدند تا این دیدار از نظر حضور «جیمی جامپ»ها رکورددار شود؛ در جریان بازی بارها بطریهای آب به درون زمین پرتاب میشد، به صورتی که بازی با بارش بطری آب همراه بود! نکته قابل توجه اینکه چند روز پیش از بازی استقلال خوزستان با استقلال، مدیرعامل باشگاه فولاد گفته بود: «نظر هواداران ما روی برگزاری بازی استقلال خوزستان مقابل استقلال تهران در ورزشگاه فولاد آرهنا منفی است و نمیخواهند میزبان نکونام باشند.»
اگر پس از این دیدار با متخلفان برخورد میشد شاید دیگر چنین اتفاقی رخ نمیداد. اما کمیته انضباطی پس از بررسیهای خود، رای آن دیدار که درگیری هواداران، ایجاد وقفه در جریان بازی و البته حواشی مرتبط با جنجالآفرینی بازیکنان دو تیم بود، را فقط به جریمه نقدی هر دو باشگاه و محرومیت ۵۰ درصدی حضور تماشاگران محدود کرد.
لیدرها اکنون خود را آنقدر قوی میبینند که حتی میتوانند هواداران را تحریک کنند تا علیه مدیرعامل و یکی از اسطوره این باشگاه شعار بدهند!داور میتوانست بازی را لغو کند
البته بروز چنین وقایعی در سایر کشورها به ندرت در هنگام دیدارها بوجود میآید اما نگاه و مقابله با آنها در همه فرهنگها متفاوت است. به طور معمول فضای چنین دیدارهایی، امنیت، شور، هیجان، شادی و اندوه پس از باخت و پیروزی را تحتالشعاع قرار میدهد و در صورت بیتوجهی به این مهم باید منتظر پیامدهای بعدی و به انحراف کشیده شدن فوتبال کشور باشیم. اتفاق پیشبینی نشده دیدار پرسپولیس و تراکتور، ایجاب میکند تا با قدرتی فراتر از کمیتههای اخلاق و انضباطی با جریانهای مخرب و هنجارشکن مقابله شود.
نکته مهم دیدار پرسپولیس و تراکتور این است اگر از سوءمدیریت مسئولان و متولیان در عدم کنترل و ورود هواداران بدون بلیت که بدون تردید تأثیر زیادی در ایجاد این ناهنجاری داشت، بگذریم این پرسش مطرح است چون این رخدادها زمانی شروع شده که هنوز بازی دو تیم شروع نشده بود، چرا ناظر و داور بازی، این دیدار را به طور موقت لغو نکردند!؟ این نکته مهم حتی در آییننامه اخلاق و انضباطی فیفا نیز آمده و به آن اشاره شده است.
آییننامه انضباطی فیفا در چند سال اخیر دچار تغییرات گستردهای شده و یکی از این تغییرات مهم در مورد تخلفات هواداران این است: «اگر هواداران منتسب به تیمی شعارهای نژادپرستانه، ضد قومیتی و توهینآمیز جنسی سر دهند، داور مسابقه هم شخصاً و هم با گزارش لحظهای ناظر این اختیار را دارد که بازی را به طور موقت تعطیل و حتی در صورت عدم رفع مشکل از سوی هواداران، دیدار را لغو کند.»
با توجه به آییننامه انضباطی فیفا، داور و ناظر بازی میتوانستند این دیدار را بهدلیل شعارهای ناپسند تماشاگران بویژه بانوان طرفدار پرسپولیس به طور موقت لغو کنند تا با استناد به آییننامه فیفا به سرپرستهای هر دو باشگاه تذکر و در صورت کنترل نشدن هواداران، بازی را تعطیل میکردند.
با این حال، تکرار چنین رخدادهای شرمآوری در فوتبال کشور نشان داد که در عرصه فوتبال باشگاهی، عنوان «فرهنگی ورزشی» چیزی جز یک نوشتار نبوده و مدیران و مسئولان ورزش فوتبال، ضرورتهای فرهنگسازی در این بخش را جدی نگرفتهاند، که اگر جدی گرفته بودند شاهد چنین رفتارهای شرمآوری از سوی برخی از طرفداران فوتبال نبودیم.