به گزارش گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری دانشجو، در آستانه چهل و سومین جشنواره فیلم فجر نظرات و سخنان مقام معظم رهبری را در خصوص فیلم‌سازی و سینما مرور کردیم:
سینما از تأثیرگذارترین ابزار‌های هنری در دنیای امروز بوده و همواره مورد توجه رهبران و اندیشمندان بوده است. حضرت آیت‌الله سید علی خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی، نیز همواره نگاه ویژه‌ای به سینما و فیلم‌سازی داشته و سینما را "هنر برتر" و ابزاری بی‌نظیر برای انتقال مفاهیم انسانی، دینی و فرهنگی دانسته و معتقدند که فیلم می‌تواند نقشی اساسی در هدایت جامعه و پرورش انسان‌ها ایفا کند. ایشان در دیدار‌های متعدد با هنرمندان و فعالان سینما، با تأکید بر جایگاه تأثیرگذار هنر هفتم، محتوا و هدف‌گذاری سینمای ایران را یکی از کلیدی‌ترین عناصر در ارتقای فرهنگ جامعه دانسته و بر تولید آثاری اصیل و متعهد تأکید کرده‌اند.
سینما؛ دانشگاه عمومی
رهبر انقلاب بار‌ها سینما را "دانشگاه عمومی" توصیف کرده‌اند. از نظر ایشان، سینما می‌تواند نقش بسزایی در آموزش و هدایت جامعه ایفا کند. فیلم به‌عنوان ابزاری که ترکیبی از تصویر، صدا و داستان است، توانایی منحصر‌به‌فردی در تأثیرگذاری بر افکار و احساسات مردم دارد. ایشان می‌فرمایند:
«سینما یکی از مدرن‌ترین، کارآمدترین و جذاب‌ترین وسایل انتقال مفاهیم است. باید از این ابزار برای تقویت فرهنگ جامعه استفاده کرد.» (آذر ۱۳۸۵، دیدار با جمعی از کارگردانان سینما و تلویزیون)
این تأکید بر سینما به‌عنوان ابزاری آموزشی، بر مسئولیت سنگین فیلم‌سازان در ارائه محتوا‌های ارزشمند و تأثیرگذار دلالت دارد.
هنر هفتم، هنر متعهد
از دیگر مفاهیم کلیدی در نگاه رهبر انقلاب به سینما، "هنر متعهد" است. ایشان معتقدند که هنر، ازجمله سینما، نباید صرفاً به دنبال سرگرمی یا نمایش زیبایی‌های سطحی باشد، بلکه باید در خدمت تعالی انسان قرار گیرد. به باور ایشان:
«هنر باید در خدمت حقیقت، اخلاق و ارزش‌ها باشد. فیلم‌سازان مسئولیت دارند با آثار خود پیام‌های مثبت و امیدبخش به جامعه منتقل کنند.» (آذر ۱۳۸۵، دیدار با جمعی با هنرمندان)
رهبر انقلاب از هنرمندان می‌خواهند که در آثارشان به مسائل واقعی جامعه بپردازند و از موضوعات بی‌محتوا و مروج بی‌اخلاقی پرهیز کنند. ایشان برای محتوای فیلم‌ها اهمیت فوق‌العاده‌ای قائل بوده و با انتقاد از فیلم‌هایی که صرفاً به دنبال سرگرمی یا سودآوری تجاری هستند، بر تولید آثاری تأکید دارند که ارزش‌آفرین باشند. از نظر ایشان، سینما می‌تواند بستری برای پرورش اخلاق، گسترش ارزش‌های انسانی و حتی آگاهی‌بخشی نسبت به مسائل اجتماعی باشد.
«فیلم باید زندگی‌بخش، امیدبخش و آموزنده باشد. فیلم‌هایی که صرفاً برای انحراف ذهن‌ها یا ترویج ابتذال ساخته می‌شوند، خیانت به جامعه هستند.»
«سینما می‌تواند بهترین ابزار برای امیدآفرینی باشد. فیلم‌هایی بسازید که به مردم نشان دهد چگونه می‌توان بر مشکلات غلبه کرد.»
(اردیبهشت ۱۳۹۷، دیدار با مسئولان فرهنگی کشور)
رهبر انقلاب همچنین با انتقاد از سطحی‌نگری و تقلید از سینمای غرب، تأکید کرده‌اند که سینمای ایران باید اصالت و هویت ملی و اسلامی خود را حفظ کند. ایشان با اشاره به اهمیت نوآوری در سینما، از جوانان فیلم‌ساز خواسته‌اند که به موضوعات تازه و کمتر پرداخته‌شده روی آورند.
«فیلم‌سازان متعهد و دغدغه‌مند، سربازان خط مقدم جبهه فرهنگی هستند و باید از آنها حمایت کرد.»
ایشان بار‌ها از فیلم‌سازانی که دغدغه ارزش‌های دینی و اجتماعی دارند، حمایت کرده‌اند؛ و از مسئولان خواسته‌اند که زمینه‌های لازم برای فعالیت آنها را فراهم کنند.
«باید از فیلم‌سازانی که دغدغه مردم و ارزش‌ها را دارند، پشتیبانی کنیم. این افراد نقش بزرگی در هدایت جامعه ایفا می‌کنند.»
نگاه آینده‌نگر در سینمای ایران
رهبر انقلاب با تأکید بر اهمیت نوآوری در سینما، از فیلم‌سازان جوان می‌خواهند که به موضوعات تازه و بکر بپردازند. ایشان معتقدند که سینما باید به‌جای پرداختن به کلیشه‌ها، نگاهی آینده‌نگر داشته باشد و مسائل جدید و کمتر دیده‌شده را به تصویر بکشد؛ و به فیلم‌سازان توصیه می‌کنند که ضمن بهره‌گیری از زیبایی‌های هنری، به مسائل اساسی و واقعی جامعه بپردازند و از تقلید‌های سطحی بپرهیزند.
«جوانان خلاق و نوآور باید در سینما حضور پیدا کنند و موضوعاتی را که کمتر دیده شده‌اند، به تصویر بکشند.»
رهبر انقلاب در سخنان خود به مسئولان فرهنگی توصیه کرده‌اند که با سرمایه‌گذاری در تولید آثار ارزشی و حمایت از هنرمندان خلاق، زمینه را برای شکوفایی سینمایی فراهم کنند که نه‌تنها در ایران، بلکه در جهان تأثیرگذار باشد.
ساخت انبوه فیلم‌های ضعیف ارزشمند نیست
رهبری، معتقد است تولید فیلم یا اثر هنری بدون در نظر گرفتن مخاطب، کاری بیهوده است و نمی‌تواند تاثیرگذاری موثر را داشته‌باشد.
ایشان براین باور هستند که فیلمی که نتواند با مخاطب خود ارتباط برقرار کند، حتی اگر از لحاظ فنی و محتوایی قوی باشد، به هدف اصلی خود که انتقال پیام و تاثیرگذاری است، نمی‌رسد.
ایشان بار‌ها تاکید کرده‌اند، تعداد زیاد آثار تولیدی به خودی خود اهمیت ندارد، بلکه کیفیت و تاثیرگذاری بر مخاطب بسیار مهم است؛ و معتقدند حتی اگر تعداد کمی فیلم ساخته شود، اما آن فیلم به بهترین شکل ممکن تولید شده و بتواند تاثیر عمیقی بر ذهن و دل مخاطب بگذارند، ارزش آن بسیار بیشتر است. در واقع در نگاه رهبری تولید تعداد کم فیلم‌های قوی و غنی از محتوا بسیار ارزشمندتر از تولید انبوه و ضعیف است.
سینما از نگاه رهبر انقلاب، وسیله‌ای بی‌نظیر برای فرهنگ‌سازی و آگاهی‌بخشی است که باید با دقت و تعهد مورد استفاده قرار گیرد. ایشان بر این باورند که فیلم و فیلم‌سازی باید در خدمت تعالی جامعه باشد و مسئولان فرهنگی باید از این هنر حمایت کنند. تأکید بر محتوا، اصالت و نوآوری، خطوط اصلی این رهنمود‌ها را تشکیل می‌دهد.
سینمای ایران با بهره‌گیری از این نظرات و رهنمود‌ها می‌تواند به بستری برای پرورش استعداد‌ها و تولید آثاری تبدیل شود که نه‌تنها در داخل کشور، بلکه در عرصه جهانی تأثیرگذار باشد. این نظرات و رویکرد‌ها می‌تواند راهنمای ارزشمندی برای هنرمندان و سیاست‌گذاران فرهنگی باشد تا از سینما به‌عنوان ابزاری برای ارتقای فرهنگ و هویت ملی استفاده کنند.
دیدگاه‌های رهبر انقلاب اسلامی درباره سینما و فیلم‌سازی، بر اهمیت استفاده از این هنر جهت ترویج ارزش‌های انسانی، اخلاقی و ملی و تولید آثاری غنی از محتوا و قوی در ساخت تأکید دارد. سینمای ایران با بهره‌گیری از این رهنمود‌ها می‌تواند گامی مؤثر در تقویت فرهنگ و هویت خود بردارد.