به گزارش خبرنگار سیاست خارجی ایرنا، «سیدعباس عراقچی» وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران در نخستین مصاحبه پس از روی کار آمدن دونالد ترامپ، رئیس جمهور جدید ایالات متحده به پرسش‌های خبرنگار اسکای نیوز در محل وزارت‌خارجه ایران پاسخ داده است. براساس متنی که در وب سایت اسکای نیوز منتشر شده، وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران در این گفت و گو هرگونه حمله آمریکا و رژیم صهیونیستی به تأسیسات هسته‌ای این کشور را اقدامی دیوانه وار خوانده که منجر به «فاجعه بسیار بد» برای منطقه خواهد شد. اسکای نیوز درباره این موضع گیری عراقچی می‌نویسد: این هشدار در اولین مصاحبه وزیر امور خارجه ایران پس از آغاز ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ مطرح شده است.
به‌جای فلسطینی‌ها، اسرائیلی‌ها به گرینلند فرستاده شوند
عراقچی در این مصاحبه با طعنه به پرسشی درباره پیشنهاد دونالد ترامپ برای انتقال فلسطینی های ساکن غزه به مصر و اردن پاسخ داد. دیپلمات ارشد ایران پیشنهاد داد که به‌جای فلسطینی‌ها، اسرائیلی‌ها به گرینلند فرستاده شوند.
او در بخش های دیگری از این مصاحبه تأکید کرد که هرگونه حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران با پاسخ فوری و قاطع مواجه خواهد شد، اما گفت که فکر نمی‌کند آنها چنین اقدام «دیوانه‌واری» انجام دهند. وی اضافه کرد که این کار می‌تواند منطقه را به فاجعه‌ای بزرگ تبدیل کند.
وضعیت امروز با زمان حصول برجام متفاوت است
در شرایطی که دونالد ترامپ تاکید کرده که یک راه حل دیپلماتیک را ترجیح می دهد و می گوید توافق جدید با ایران «خوب» خواهد بود اما وزیر خارجه ایران می‌گوید اگرچه او آماده شنیدن (غیرمستقیم) سخنان ترامپ است اما با توجه به آنچه در مورد برجام رخ داد (اشاره به خروج آمریکا از برجام در نوامبر ۲۰۱۸ و در دولت نخست ترامپ) متقاعد کردن ایران برای مذاکره با آمریکا به منظور رسیدن به یک توافق جدید به اقدام های بیشتری نیاز خواهد داشت.
وزیر خارجه ایران درباره موضع گیری های ترامپ برای رسیدن به یک توافق جدید با ایران گفت که این موضع گیری ها و سخنان کافی نخواهد بود و ایران برای شروع مذاکرات باید اعتماد بیشتری نسبت به آمریکا پیدا کند. او در این باره گفت: امروز وضعیت نسبت به دور پیشین مذاکرات (که به احیای برجام منتهی شود) متفاوت و سخت‌تر است. کارهای زیادی باید از سوی طرف مقابل انجام شود تا اعتماد ما جلب شود. فعلا فقط کلمات خوب می شنویم و این قطعا کافی نیست.
خبرنگار اسکای نیوز در ادامه این گزارش به تحولات جاری در منطقه پس از هفت اکتبر ۲۰۲۳ اشاره و ادعا می‌کند که متحدان ایران در منطقه در این بازه زمانی تضعیف شده‌اند. مطابق با متن منتشر شده در اسکای نیوز، عراقچی در پاسخ به این پرسش می‌گوید: «حماس و حزب‌الله آسیب دیده‌اند. اما در عین حال، آنها در حال بازسازی خود هستند. مقاومت یک مکتب فکری و یک آرمان است که همیشه خواهد بود.»
سیدعباس عراقچی در بخش هایی از این مصاحبه با تکرار موضع همیشگی جمهوری اسلامی ایران می‌گوید: ما به زبان تهدید پاسخ نمی دهیم، این واقعیت است و ما آن را در گذشته ثابت کرده ایم اما به زبان احترام پاسخ می دهیم.
متن کامل پرسش و پاسخ وزیر خارجه در این گفت و گو به شرح زیر است:
از یک طرف دونالد ترامپ از توافق هسته ای خارج شد و اقدام های خصمانه (علیه ایران) انجام داد. اما در حال حاضر او می گوید که توافق با ایران خوب خواهدبود، بنابراین به نظر می رسد دونالد ترامپ می خواهد ادامه دهد. آیا ایران نیز آماده است که در دوران ریاست جمهوری او با آمریکا مذاکره کند؟
من احتمال یک توافق جدید یا دور جدید مذاکرات را انکار نمی کنم، اما می خواهم شما را به این واقعیت ارجاع دهم که ما اکنون نسبت به زمان گذشته بی اعتمادی بسیار بیشتری داریم.
اما او اکنون می گوید که توافق می خواهد و اگر با احترام برخورد کند، آیا مذاکره می کنید؟
من آن را رد نمی کنم، می خواهم بگویم که اکنون بی اعتمادی بسیار بیشتری بین ما وجود دارد و ما باید ابتدا بر این بی اعتمادی غلبه کنیم. باید اعتماد کافی برای ایران وجود داشته باشد تا بار دیگر وارد مذاکرات شود و فکر می کنم ما هنوز کمی با آن نقطه فاصله داریم، همانطور که گفتم منتظر شنیدن سخنان او هستیم. بله، البته که توافق خوب است اما چه توافقی؟
منطقه غرب آسیا متشنج است و در قلب این تنش روابط ایران و امریکا قرار دارد. آیا باتوجه به آنچه از رئیس جمهور جدید امریکا می شنوید، امیدواری به کارساز بودن گفت و گو دارید؟
دیپلماسی مبتنی بر امید است، ما هرگز امید خود را برای هیچ تلاش دیپلماتیک از دست نمی دهیم. ما این تجربه را در گذشته داشته ایم و توانستیم این مسئله دشوار را از طریق دیپلماسی حل کنیم و این تجربه را می توان تکرار کرد، اما باز هم باید بگویم که وضعیت متفاوت و بسیار دشوارتر از دور قبل است، باید کارهای زیادی از طرف مقابل انجام شود تا اعتماد ما را جلب کند.
پس شما آن را رد نمی کنید، اما می خواهید چیزهای بیشتری از دونالد ترامپ و دولت او بشنوید؟
البته، ما چیزی غیر از کلمه مثلا خوب نشنیده ایم و بدیهی است که این کافی نیست.
شما در یکی از گفت و گوهای خود به وجود مسیر جایگزین در صورت عدم توافق اشاره کردید. آیا می توانید توضیح دهید که منظور شما از یک مسیر جایگزین چیست زیرا بسیاری از مردم می گویند این بدان معناست که ایران احتمالا از پیمان منع گسترش سلاح های هسته ای خارج می شود. جایگزین ایران این خواهدبود؟
صادقانه بگویم؛ من نمی دانم چه جایگزینی خواهد بود، اما فکر می کنم شما درک می کنید که ما مسیر مذاکره و اعتمادسازی را در برنامه هسته ای صلح آمیز خود امتحان کردیم اما تبدیل به یک تجربه ناخوشایند شد و تحریم ها بازگشتند، پس آن جایگزین چیست؟ پاسخ صادقانه من به شما این است که الان نمی‌دانم گزینه جایگزین ایران چه خواهد بود زیرا در دست بررسی است و بحث بسیار داغی در این باره در جریان است. بحث ها در این باره در همه سطوح حتی در کوچه و خیابان در میان مردم عادی به شدت در جریان است.
در داخل ساختار سیاسی ایران برخی خواهان دیپلماسی هستند، سایرین چه می‌گویند؟
دیدگاه های مختلفی وجود دارد، نمی دانم کدام یک در پایان تبدیل به حرف آخر خواهدشد. اما بحث در جریان است ما در ماه اکتبر به این نقطه می رسیم که باید تصمیم بگیریم، به همین دلیل است که به شما گفتم اکتبر امسال می تواند یک نقطه بحران باشد و آنها باید قبل از رسیدن به این نقطه از بحرانی شدن اوضاع جلوگیری کنند.
آیا شما آماده هستید به دونالد ترامپ فرصتی بدهید تا حداقل به آنچه او می گوید گوش دهد؟
بله، البته.
و اگر او رویکرد درست را با احترام با شما در میان بگذارد، شما با دونالد ترامپ صحبت خواهید کرد؟
در آن‌صورت تصمیم خواهیم گرفت
اگر او به نکات خوبی اشاره کند، شما با آمریکا مذاکره خواهید کرد؟
همانطور که به شما گفتم، ما در این باره تصمیم خواهیم گرفت، من به شما نمی گویم که ما هر آنچه را که او می گوید رد خواهیم کرد، البته ما سخنان او را در نظر خواهیم گرفت و در مورد آن بحث خواهیم کرد. ما همیشه تصمیمات منطقی گرفته ایم و این این را ثابت کرده ایم.
ما شنیده ایم که وزیر امور خارجه اسرائیل می گوید زمان بهتری برای حمله به ایران وجود ندارد. ایران در ضعیف ترین حالت خود قرار دارد و دونالد ترامپ گفته است که اگر توافقی انجام نشود آماده است از اسرائیل حمایت کند. چقدر نگران این چشم انداز هستید؟
این یک تهدید جدید نیست و آنها می دانند که این یک تهدید واقعی نیست، زیرا آنها توانایی های ما را برای پاسخ می دانند و ما روشن کرده ایم که هر گونه حمله به تاسیسات هسته ای ایران با یک پاسخ فوری و قاطع مواجه خواهد شد. اما فکر نمی کنم آنها دست به چنین اقدام دیوانه‌واری بزنند. این اقدام کل منطقه را تحت الشعاع قرار خواهد داد و فاجعه‌بار خواهدبود. من فکر می کنم این یک تهدید واقعی نیست.
دونالد ترامپ اخیرا گفت که یک گزینه درباره غزه پساجنگ می تواند پاکسازی غزه باشد، او پیشنهاد کرد که فلسطینی ها به جای دیگری نقل مکان کنند. آیا این خط قرمزی برای ایران است و اگر این اتفاق بیفتد، ایران چه خواهد کرد؟
خوب من فکر می کنم این پروژه ای است که بسیاری در گذشته سعی کردند آن را امتحان کنند اما همه آنها شکست خوردند. فلسطین را نمی توان از روی نقشه منطقه حذف کرد و فلسطینی ها را نمی توان اخراج کرد. بنابراین پیشنهاد من چیز دیگری است. به جای فلسطینی ها، سعی کنید اسرائیلی ها را اخراج کنید، آنها را به گرینلند ببرید تا بتوانند با یک تیر دو نشان بزنند. هم مشکل گرینلند و هم اسرائیلی ها را حل کنند.
پس شما فکر نمی کنید اسرائیلی ها حق دارند در کشوری که آنها سرزمین خود می دانند زندگی کنند؟
همه حق زندگی دارند اما هیچ‌کس حق اشغال سرزمین های دیگرن را ندارد و این سرزمین فلسطین است و فلسطینی ها باید برای سرزمین و سرنوشت خود تصمیم بگیرند.
در سال گذشته ما شاهد تضعیف حماس و حزب الله بودیم و شاهد (شهادت) سیدحسن نصرالله و اسماعیل هنیه. دولت بشار اسد متحد ایران هم در سوریه سقوط کرد. آیا درست است که بگوییم استراتژی شما در منطقه نیاز به تجدیدنظر دارد؟ می توانید ببینید که اوضاع برای ایران تغییر کرده است؟
من معتقدم که به مقاومت ضرباتی وارد شده است، اما باید بدانیم که مقاومت، یک مکتب فکری است، آرمانی است که هنوز زنده است و هنوز وجود دارد و نفس می کشد. درست است، حماس و حزب الله آسیب دیده اند اما در عین حال در حال بازسازی خود هستند. مقاومت یک مکتب فکری است و همیشه خواهد بود.