به گزارش خبرآنلاین وی اظهار کرد: کشاورزی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین بخش‌های اقتصادی و حیاتی هر جامعه، همواره با چالش‌ها و موانعی روبه‌رو بوده است. در ایران نیز به دلیل تنوع اقلیمی، گرمایش جهانی، و ریسک‌های بالای تولید، نرخ رشد این بخش با نوساناتی همراه است که نیازمند رویکردهای جدید و فناورانه است.
علایی‌مقدم با بیان اینکه تأمین غذای جمعیت یک کشور اساس اقتدار آن است، گفت: هر کشوری که بتواند غذای مردم خود را به‌طور پایدار تأمین کند، توانسته است استقلال و اقتدار خود را تثبیت کند. اما در ایران، محدودیت‌های اقلیمی، کاهش منابع آبی و تأثیرات تغییرات اقلیمی، کار کشاورزان را دشوار کرده است. اگر بتوانیم با بهره‌گیری از تکنولوژی‌های روز دنیا و کاهش موانع، این چالش‌ها را مدیریت کنیم، بخش کشاورزی ایران هیچ محدودیتی برای رکوردشکنی در تولید نخواهد داشت.
آب، چالش اصلی کشاورزی ایران
معاون وزیر جهاد کشاورزی اصلی‌ترین مشکل کشاورزی ایران را کمبود منابع آبی عنوان کرد و افزود: برای افزایش راندمان آبیاری، باید به‌جای روش‌های سنتی از روش‌های مدرن استفاده کنیم. در حالی که در بسیاری از کشورهای پیشرفته، آبیاری به‌صورت مستقیم و هدفمند انجام می‌شود، در ایران همچنان بخش زیادی از مزارع به روش‌های غرقابی آبیاری می‌شوند که به هدررفت منابع ارزشمند آب منجر می‌شود. باید تلاش کنیم محصولات آب‌بر مانند سبزیجات و صیفی‌جات به گلخانه‌ها و محیط‌های کنترل‌شده منتقل شوند، چرا که این اقدام می‌تواند مصرف آب را به شکل چشمگیری کاهش دهد.
علایی‌مقدم تصریح کرد که تنها ۲.۸ میلیون هکتار از ۶ میلیون هکتار زمین‌های کشاورزی ایران به سیستم آبیاری تحت فشار مجهز شده است. او خواستار تسریع در تجهیز مزارع به این سیستم‌ها شد و بر لزوم برنامه‌ریزی برای حفظ منابع تجدیدناپذیر خاک و آب تأکید کرد.
نقش تشکل‌های کشاورزی در کاهش واسطه‌گری
معاون توسعه مدیریت و منابع وزارت جهاد کشاورزی با اشاره به نقش تشکل‌های کشاورزی گفت: در ایران ۸۶۰۰ تشکل فعال وجود دارد که باید از مرحله تولید تا توزیع محصول به کشاورزان کمک کنند. متأسفانه در حال حاضر، سود اصلی از زحمات کشاورزان به جیب واسطه‌گران می‌رود، در حالی که کشاورزان با مشکلات اقتصادی متعددی مواجه هستند. این تشکل‌ها باید وظیفه خود را در بهبود فرایند توزیع محصول و حمایت از کشاورزان به‌طور جدی‌تری ایفا کنند.
وی افزود: کشاورزی در مراحل کاشت، داشت و برداشت، خدمات و حمایت‌های لازم را دریافت می‌کند، اما این حمایت‌ها پس از برداشت کمرنگ می‌شود. این موضوع نه تنها باعث کاهش انگیزه کشاورزان می‌شود، بلکه زمینه‌های صادرات محصولات کشاورزی را نیز محدود می‌کند. ما باید به‌جای خام‌فروشی محصولات، به توسعه زنجیره ارزش افزوده و صادرات محصولات فرآوری‌شده توجه بیشتری کنیم.
خام‌فروشی و ضرورت اصلاح آمایش سرزمین
علایی‌مقدم در ادامه با انتقاد از خام‌فروشی محصولات کشاورزی گفت: در استانی مانند گلستان که ظرفیت‌های کشاورزی بالایی دارد، خام‌فروشی محصولات جای تأسف دارد. اگر بتوانیم محصولات کشاورزی را فرآوری کرده و به بازارهای بین‌المللی صادر کنیم، کشاورزی ایران می‌تواند اقتصادی‌تر شود و درآمد کشاورزان نیز افزایش یابد.
وی همچنین بر لزوم اصلاح مسیر آمایش سرزمین تأکید کرد و گفت: برنامه‌ریزی صحیح برای استفاده بهینه از منابع، توسعه مراکز خدمات کشاورزی و توجه به آموزش و ارتقای مهارت کشاورزان از جمله اقداماتی است که باید به‌طور جدی پیگیری شود.
دستاوردهای کشاورزی ایران و چالش‌های پیش‌رو
علایی‌مقدم به رشد تولیدات کشاورزی ایران اشاره کرد و گفت: علی‌رغم محدودیت‌های اقلیمی و کاهش منابع آبی، تولیدات کشاورزی کشور از ۴۰ میلیون تن در گذشته به ۱۲۵ میلیون تن در حال حاضر رسیده است. این پیشرفت نشان می‌دهد که کشاورزی ایران ظرفیت‌های بالایی دارد و با بهره‌گیری از تکنولوژی‌های نوین و افزایش سطح آگاهی کشاورزان، می‌توانیم به موفقیت‌های بیشتری دست یابیم.
وی ادامه داد: اما این موفقیت‌ها با چالش‌هایی نظیر خشکسالی، سیل، طوفان، آفات و بیماری‌ها همراه است که نرخ رشد کشاورزی را با نوسان مواجه کرده است. برای مقابله با این چالش‌ها، باید برنامه‌های جامع و راهبردی برای مدیریت بحران تدوین و اجرا شود.
تجهیز مراکز خدمات کشاورزی، اولویتی حیاتی
معاون وزیر جهاد کشاورزی از برنامه‌های دولت چهاردهم برای توسعه و تجهیز مراکز خدمات کشاورزی خبر داد و گفت: این مراکز نقش مهمی در انتقال یافته‌های علمی و فنی به کشاورزان دارند. در همین راستا، بسته‌ای در قالب مولدسازی با اعتبار ۷۰ هزار میلیارد ریال تهیه شده است و سه هزار دستگاه ماشین‌آلات صحرایی برای مراکز خدمات کشاورزی در نظر گرفته شده است.
وی افزود: ارتقای کارکنان این مراکز و به‌روزرسانی تجهیزات آنها از دیگر برنامه‌هایی است که در دستور کار وزارت جهاد کشاورزی قرار دارد. اگر بتوانیم این مراکز را به سطح استاندارد برسانیم، ارتباط مؤثرتری میان دولت و کشاورزان برقرار خواهد شد و بهره‌وری کشاورزی نیز افزایش خواهد یافت.
ضرورت وفاق و همگرایی در بخش کشاورزی
علایی‌مقدم در پایان سخنان خود با تقدیر از زحمات رئیس پیشین جهاد کشاورزی گلستان، از رئیس جدید این اداره خواست که از تمام ظرفیت‌های موجود برای بهبود شرایط کشاورزی در استان استفاده کند. وی تأکید کرد: ایجاد وفاق و همگرایی میان بخش‌های مختلف، استفاده از توانمندی‌های تشکل‌های کشاورزی و بهره‌گیری از دانش و تجربه کارشناسان، لازمه توسعه پایدار بخش کشاورزی است. همچنین نظام مهندسی و نظام صنفی کشاورزی باید نقش خود را در حمایت از کشاورزان و افزایش بهره‌وری این بخش ایفا کنند.
به گفته وی، کشاورزی ایران ظرفیت‌های بی‌نظیری دارد و با برنامه‌ریزی مناسب و بهره‌گیری از توانمندی‌های داخلی و خارجی می‌توان این ظرفیت‌ها را به فعلیت رساند و جایگاه ایران را در بازارهای بین‌المللی ارتقا داد.
46