به گزارش اداره کل روابط عمومی و امور بین‌الملل کانون، این نشست به منظور معرفی و آشنایی با کتاب «الفبای فلسفه (کتاب کار عقلی با کودکان)» نوشته مهدی پرویزی پژوهش‌گر فلسفه برگزار شد.

مهدی پرویزی پژوهش‌گر فلسفه و مؤلف این کتاب، فرزانه شهرتاش ناشر، مترجم و مدرس فلسفه برای کودکان، سید محمدتقی موحدابطحی دکتری فلسفه علم و عضو هیات علمی پژوهش‌گاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی و مسعود زین‌العابدین پژوهشگر و دکتری فلسفه و کلام اسلامی و مشاور مدیرعامل در این نشست حضور داشتند.

علم عملی درون فرد شکل می‌گیرد

در ابتدای این نشست مهدی پرویزی درباره کتاب «الفبای فلسفه (کتاب کار عقلی با کودکان)» بیان کرد: این کتاب متفاوت از کتاب‌های مرسوم است و شبیه به پایان‌نامه‌های دانشگاهی و یک کار پژوهشی است. این کار حدود سال ۸۶ با احصای یک سری مفهوم فلسفی شروع و براساس آن‌ها یک سری محتوای آموزشی تهیه شد که این محتوای آموزشی در بخش نخست این کتاب در قالب گزارش آمده است.

او افزود: همچنین در بخش کار عملی، یک سری فعالیت برای آموزش این مبانی تعریف شده است. برای مربیان و اولیا هم برای آموزش مفاهیم فلسفی به کودکان نحوه فعالیت آموزش داده شده است.

این نویسنده تصریح کرد: این فعالیت‌ها کمک می‌کنند مراحل مختلف فلسفی در ذهن بچه‌ها شکل بگیرد.

پرویزی در پایان گفت: کودک لازم است تربیت شود و این علوم را به دست بیاورد. این کتاب تنها متمرکز بر علوم نظری است، ما باید به جایی برسیم که کودک از ادراک حسی  به ادراک عقلی برسد.

آموزش مفاهیم بنیادین به کودک از راه‌های امتدادبخشی به فلسفه اسلامی است

سپس فرزانه شهرتاش ناشر، مترجم و مدرس فلسفه برای کودکان درباره این کتاب اظهار کرد: تلاشی که برای تهیه کتاب «الفبای فلسفه (کتاب کار عقلی با کودکان)» انجام شده قابل ستایش است و امیدوارم امتداد داشته باشد.

او در ادامه با اشاره به نقطه ضعف این اثر گفت: این کتاب یک همراه تعلیم و تربیت نیاز دارد و می‌طلبد گروهی با کتاب همراه شوند و راهبردهای تدریس جدید در نظر گرفته شود. بیشتر روش‌هایی که در کتاب استفاده شده می‌تواند به‌روزرسانی شود و نیاز به همراهی شورایی برای ویراست دوم کتاب است.

شهرتاش تصریح کرد: در دنیای فعلی این مباحث برای دانشجویان بی‌معناست. از اصطلاحات قدیمی استفاده شده و الفبای کتاب به‌روز نیست بلکه کهنه و قدیمی است. کتاب برای عصر فعلی حرف خاصی برای گفتن ندارد.

در ادامه سیدمحمدتقی موحدابطحی دکتری فلسفه علم و عضو هیات علمی پژوهش‌گاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی عنوان کرد: یکی از راه‌های امتدادبخشی به فلسفه اسلامی این است که مفاهیم بنیادین را به کودک بیاموزیم.

او بیان کرد: اصل کار در این کتاب ارزشمند است. وقتی کتاب را دیدم اولین نکته‌ای که برایم جالب بود طرح جلد آن بود. تصویر جلد جدای از شناختی که ایجاد می‌کند کودک فراتر از تأمل در خود، خودش و جهان اطرافش را هم می‌سازد و کامل می‌کند.

موحدابطحی با اشاره به جذاب‌بودن عنوان کتاب «الفبای فلسفه (کتاب کار عقلی با کودکان)» از نیاز این کتاب به حکمرانی برای شناخت معرفی بهترش یاد کرد.

فلسفه اسلامی وحدت‌گراست

در بخش دیگری از این نشست مسعود زین‌العابدین استاد دانشگاه و مشاور مدیرعامل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به تفاوت‌های فلسفه مدرن و فلسفه اسلامی پرداخت و گفت: در فلسفه مدرن این‌که فاعل خلقت کیست و غایت کجاست؟ چندان مورد توجه نیست اما فلسفه اسلامی هم‌چنان بر هدفمند بودن جهان تأکید می‌کند، برای همین ما به فلسفه اسلامی اعتنا می‌کنیم.

او افزود: امروز فلسفه مدرن به شدت متأثر از ایدئالیسم است در حالی‌که فلسفه اسلامی مبتنی بر رئالیسم است و شناخت را مربوط به حقیقتی خارج از ذهن آدمی می‌داند.

همچنین فلسفه اسلامی ابزار شناخت را صرفا در شناخت حسی یا عقلی نمی‌داند و از باور یقینی و وحی و شهود نیز سخن می‌گوید.

زین‌العابدین تصریح کرد: فلسفه اسلامی به‌شدت وحدت‌گرا است. فلسفه اسلامی باید بتواند ابزار شناخت را در کودکان قرار دهد تا وحدت موجود در ورای کثرت‌های عالم را درک کنند.

او ادامه داد: فلسفه اسلامی به مثابه یک سلوک است که انسان را پله پله با خودش تغییر می‌دهد. این با فلسفه‌هایی که فقط آموزش محور هستند، متفاوت است.

مشاور مدیرعامل کانون اظهار کرد: از نکته‌های مثبت فلسفه مدرن این است که امتدادمحور است. فلسفه مدرن به خوبی توانسته در حوزه تفکر انتقادی کار کند. اگر می‌خواهیم فلسفه اسلامی را به کودک آموزش دهیم باید به این موضوع بپردازیم. با این تمایزها اگر می‌خواهیم به کودک فلسفه اسلامی آموزش دهیم باید این مسایل را رعایت کنیم.

زین‌العابدین تاکید کرد اگر کتابی می‌خواهد فلسفه اسلامی برای کودک را آموزش دهد بایستی به این‌تمایزات توجه کند و کتاب الفبای فلسفه در این حوزه دچار کاستی‌هایی است چون تنها با آموزش مفاهیم ‌نمی‌توان به این هدف رسید. اما با همه این‌ها، این کتاب همچنان قابل اعتنا و مورد توجه است.

یادآوری می‌شود در کتاب «الفبای فلسفه (کتاب کار عقلی با کودکان)» راه‌های سوق‌دادن ذهن کودکان به سمت مسائل فلسفی با رویکرد فلسفه اسلامی بررسی شده است. هم‌چنین بخش قابل توجهی از کتاب دربردارنده تجربه آزموده شده با کودکان است که گزارش آن در جدول‌ها و نمودارها درج شده است.

نشست هم‌اندیشی کتابخانه مرجع کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان با عنوان «الفبای فلسفه (کتاب کار عقلی با کودکان)» صبح روز شنبه ۶ بهمن ۱۴۰۳ به صورت حضوری و مجازی برگزار ‌شد.