به گزارش ایرنا، اصفهان به‌عنوان قطب تولید صنایع دستی کشور شناخته می‌شود با این حال با چالش‌های جدی در حوزه ایمنی و استانداردسازی کارگاه‌های صنایع دستی روبه‌رو بوده و حوادث اخیر از جمله آتش‌سوزی برخی کارگاه‌های تولیدی، زنگ خطر را برای فعالان و مسوولان این حوزه به صدا در آورده است.
حوادث آتش سوزی متعددی در سال های گذشته در برخی از کارگاه های صنایع دستی استان و شهر اصفهان اتفاق افتاده است که امسال نیز شاهد بروز آنها بوده‌ایم؛ بعضی از این کارگاه ها در محدوده بازار بزرگ اصفهان و تعدادی نیز در زیرزمین های مسکونی یا سوله‌های بیرون شهرها یا مکان های دیگری رخ داده است.
حریق در زیرزمین کارگاه تولیدی صنایع دستی در بازارچه حسن‌آباد، آتش‌سوزی گسترده در کارگاه خاتم‌کاری خیابان مسجد علی و آتش‌سوزی در پارکینگی که به کارگاه خاتم‌کاری تغییر کاربری داده بود از جمله این حوادث است که پاییز و زمستان امسال در اصفهان رخ داد.
به گفته کارشناسان آتش نشانی اصفهان، ضعف در رعایت اصول ایمنی و نبود آگاهی کافی برخی هنرمندان و تولیدگران از خطر مواد اولیه مصرفی در این کارگاه ها از جمله دلایل این آتش‌سوزی‌هاست.
لزوم نظارت بر ایمنی کارگاه‌های صنایع دستی
به گفته رییس اتحادیه صنایع دستی اصفهان، باید هنگام صدور مجوز برای کارگاه های صنایع دستی بر ایمنی آنها نیز نظارت شود و این موضوع در دستور کار نهادهای مربوطه مانند اداره کل میراث فرهنگی و سازمان آتش نشانی قرار گیرد.
مجدالدین تاج روز یکشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: کارگاه‌های صنایع دستی اطراف میدان امام (نقش جهان) نسبت به دیگر کارگاه‌ها شرایط بهتری دارند اما ایمنی کامل در آنها نیز وجود ندارد و باید توجه بیشتری به این موضوع شود.
به گفته وی، برخی از هنرمندان صنایع دستی به‌دلیل مشکلات اقتصادی، توانایی بیمه کردن کارگاه‌های خود را ندارند در حالی که بیمه‌های «مسوولیت» می‌توانند به حمایت از کارگاه‌ها و کاهش نگرانی در مواقع بروز حادثه کمک کنند.
بیمه مسوولیت، بیمه تعهد بیمه‌گزار در برابر خسارات وارد شـده به سایر افراد است.
تاج افزود: حمایت از هنرمندان و تولیدکنندگان صنایع دستی برای ارتقا و حفظ ایمنی کارگاه ها و همچنین بیمه کردن آنها در برابر حوادث ضروری است که باید نهادهای مربوطه در این زمینه بیش از پیش اقدام کنند.
خطر استفاده از مواد شیمیایی در کارگاه‌های صنایع دستی
سخنگوی سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری اصفهان نیز با بیان اینکه همه کارگاه‌های تولیدی و صنایع کارگاهی بسته به نوع و میزان تولید، موظف به رعایت ضوابط ایمنی هستند، گفت: برخی از کارگاه‌های صنایع دستی به‌دلیل تغییر کاربری و استفاده از مواد خطرناک و اشتعال‌پذیر در معرض خطر جدی قرار دارند.
محمد شریعتی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با اشاره به حوادث آتش‌سوزی اخیر در چند کارگاه صنایع دستی، افزود: بیشتر این حوادث در کارگاه‌های چاپ صنایع دستی رخ داده است که از تجهیزاتی با استاندارد پایین استفاده می‌کنند، برخی از این کارگاه‌ها نیز در منازل یا فضاهای غیرمناسب مستقر بوده که برای محیط کارگاهی طراحی نشده و تجهیزات ایمنی مناسبی ندارند.
وی درباره خطرات استفاده از مواد شیمیایی، توضیح داد: استفاده از مواد خطرناکی مانند اسید سولفوریک که در برخی کارگاه‌ها استفاده می‌شود نیازمند دانش و دقت بالاست و رعایت نکردن اصول ایمنی در استفاده از این مواد می‌تواند به حوادث جدی و جبران‌ناپذیری منجر شود.
سخنگوی آتش‌نشانی اصفهان به علت‌های دیگر حوادث آتش سوزی در کارگاه‌های صنایع دستی نیز اشاره کرد و گفت: سهل‌انگاری در استفاده از وسایل گرمایشی، تغییر کاربری فضاهای غیرایمن و نبود آگاهی کافی از خطر مواد مصرفی از دیگر عوامل بروز حوادث در این کارگاه‌هاست.
لزوم استفاده از تجهیزات استاندارد در کارگاه‌های صنایع دستی
شریعتی تأکید کرد: برای پیشگیری از بروز این حوادث، لازم است هنرمندان و تولیدگران صنایع دستی علاوه بر آگاهی از اصول ایمنی از تجهیزات استاندارد استفاده کنند و مسئولان نیز نظارت دقیق‌تری بر صدور مجوزها و رعایت استانداردهای ایمنی داشته باشند.
شریعتی با اشاره به اهمیت نظارت و بازدیدهای ایمنی از کارگاه‌های صنایع دستی، افزود: کارگاه‌های دارای مجوز در اطراف میدان امام (نقش جهان) اصفهان به‌طور دوره‌ای مورد بازدید ایمنی قرار می‌گیرند و با همکاری اتحادیه اصناف و هیات امنای بازار، ملزم به رعایت شیوه‌نامه‌های ایمنی هستند.
وی ادامه داد: کارگاه‌های کوچک و خارج از محدوده شهری که اغلب در منازل یا مناطق حاشیه‌ای فعالیت می‌کنند کمتر تحت پوشش نظارت و خدمات آتش‌نشانی و سایر نهادهای مربوطه قرار دارند.
سخنگوی سازمان آتش نشانی اصفهان به فعالان عرصه صنایع دستی توصیه کرد که از تغییر کاربری مکان‌های مسکونی به کارگاه یا انبار یا اماکن مشابه به‌دلیل احتمال خطر و موارد غیر ایمن خودداری کنند.
به گفته مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان نیز واحدهای صنفی و کارگاهی فعال در زمینه صنایع دستی ملزم به داشتن تجهیزات اعلام و اطفای حریق، ایمن کردن شبکه برق و ارزیابی ایمنی این واحدها هستند و نهادهای مربوطه و سازمان آتش نشانی باید پیگیری لازم را در این زمینه انجام دهند.
منصور شیشه‌فروش با اشاره به تدوین طرح جامع ایمنی بازار بزرگ اصفهان در محدوده میدان امام، خاطرنشان کرد: به واحدهای صنفی و هیات مدیره سراها و پاساژها تاکید شده تا ضمن بیمه کردن اموال منقول و غیرمنقول خود در برابر حوادث و حریق برای رفع نواقص ایمنی شناسایی شده در واحدهای خود مبادرت کنند.
فعالان حوزه صنایع دستی معتقدند که ایمنی در کارگاه‌های تولیدی نیازمند همکاری متقابل هنرمندان، مسوولان و نهادهای نظارتی است و می‌توان با رعایت اصول ایمنی، ارائه آموزش‌های لازم و نظارت مستمر از وقوع حوادث ناگوار جلوگیری و شرایط بهتری برای حفظ محصولات صنایع دستی فراهم کرد.
طبق آمار و اطلاعات موجود، استان اصفهان حدود چهار هزار و ۵۰۰ کارگاه صنایع دستی و حدود ۶۰ هزار هنرمند در این عرصه دارد.