روزنامه فرهیختگان در تحلیل عملکرد و فروش تولیدات ایرانی خودرو نوشت: در حالی که تولیدات گروه سایپا، کاهش یافته و چندین کارزار اعتراضی هم از سوی مردم درخصوص تأخیر چند ماهه این شرکت در تحویل برخی خودروها از جمله شاهین و اطلس به ثبت رسیده، اما شرکت سایپا همچنان نسبت به انتشار فراخوان پیشفروش و فروش فوقالعاده خودرو اقدام میکند.
طبق نوشته روزنامه فرهیختگان، حتی پس از ثبت چندین کارزار، باز هم خودروها تحویل داده نشدهاند. این رسانه در ادامه نوشت: موضوع قابل تأمل این است که خودروسازان در فروش انواع خودرو، قرارداد را یکطرفه منعقد کرده و چون هیچ سندی در اختیار خریدار قرار نمیدهند، عملاً هیچ بند الزامآوری برای خودروساز وجود ندارد. حتی طبق برخی از گزارشات، شرکت سایپا چندین بار به خریداران پیشنهاد داده بهجای خودروی ثبتنامی، خودرویی با ارزش پایینتر را دریافت کنند.
قابل توجه است که اعتراضها و کارزارها در یک مقطع زمانی مربوط به «شاهین» بود و حالا گویی همان سناریو دارد برای خودروی «اطلس» تکرار میشود؛ آنچه در تمامی کارزارها دیده میشود، خودروهای سایپا است.
خریداران خودرو از سایپا میگویند اوایل خردادماه در طرح پیشفروش سایپا ۵۰ درصد قیمت روز خودرو را پرداخت کردهاند به امید آنکه در میانه آذر اطلاعیه و اواسط دیماه خودروی خود را تحویل بگیرند. امروز درحالیکه در نیمه اول بهمنماه قرار داریم، نهتنها به خودروی خود نرسیدهاند، بلکه یا فراخوان و دعوتنامه برای آنها ارسال نشده و یا در فراخوان از آنها خواسته شده خودروی دیگری که گویا بیشتر کوییک دندهای است را جای خودروی مورد نظر تحویل بگیرند! خبر بد هم این است که بهرغم ثبت چندین کارزار اعتراضی علیه تأخیر سایپا در تحویل خودروها، این تولیدکننده همچنان فراخوان ثبتنام جدید منتشر میکند.
پیرو فروش خودرو در سامانه یکپارچه خودرو که پیش از این به ویژه درباره خودروی شاهین خبرساز شده بود قابل توجه است که گفته میشود در دوران دولت دوازدهم و وزارت صمت تحت مدیریت فاطمیامین، سامانه یکپارچه فروش خودرو راهاندازی شد تا جایگزینی برای سیستم قرعهکشی خودرو باشد. هدف این سامانه ایجاد شفافیت و عدالت در تخصیص خودرو بود، اما بهرغم خداحافظی اجباری وزیر صمت از این سازمان، این ایده در نفسهای آخر خود مشکلات زیادی بهجای گذاشته است. از جمله اینکه ظرفیت تولید خودرو بسیار کمتر از تقاضا بوده و بسیاری از خریداران حتی پس از ثبتنام و دریافت اولویت، در بلاتکلیفی ماندند.
چالش خریداران خودرو تمامشدنی نیست. آنها میگویند گرچه دولت درنهایت متعهد است خودروسازان را وادار به تحویل خودرو کند، اما با تورمی که در بازار وجود دارد، انتظار چندینماهه خسارت جبرانناپذیری به خریداران میزند. خریداران خودرو میگویند در کنار خسارت وارده، مسئله مهمتر این است که هیچ قرارداد الزامآور با جریمه قابل توجهی که خودروساز را مجبور به ایفای تعهدات خود در موعد مقرر کند، وجود ندارد.