رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه، در پی فروپاشی رژیم بشار اسد و آتش‌بس غزه، به دنبال بهره‌برداری از فرصت‌های عظیم اقتصادی و ژئوپولتیکی در سوریه است. در حالی که ترکیه امیدوار است سهم عمده‌ای از بازسازی سوریه را به خود اختصاص دهد، مخالفت با نیرو‌های کرد مورد حمایت آمریکا و چالش‌های سیاسی با واشنگتن و تل‌آویو، مسیر این طرح را پیچیده کرده است.

در گزارش بلومبرگ در این باره می‌خوانیم: با تهدید دونالد ترامپ برای تغییر مجدد سیاست‌های خارجی آمریکا، یکی از آشنایان قدیمی قصد دارد از دوران جدید معامله‌گری آمریکا در خاورمیانه بهره‌برداری کند.

رئیس‌جمهور ترکیه، رجب طیب اردوغان، می‌خواهد از سقوط رژیم بشار اسد در همسایگی سوریه و آتش‌بس در غزه بهره‌برداری کند. اگر شرایط به درستی پیش برود، ممکن است صد‌ها میلیارد دلار قرارداد بازسازی و تجارت جدید، همراه با تأثیرات ژئوپولتیکی، شکل گیرد.

اما مخالفت ترکیه با نیرو‌های کرد مورد حمایت آمریکا، به‌ویژه در تلاش‌های برای تثبیت وضعیت منطقه‌ای، بر اساس گفته‌های مقامات و مشاوران ترکیه‌ای که از جزئیات مطلع هستند، طرح‌های اردوغان را به چالش کشیده است. اردوغان خواستار انحلال این گروه‌هاست، اما مذاکرات اخیر با دولت بایدن نتیجه‌ای به همراه نداشته است. به گفته منابع آگاه، یک هیئت ترکیه‌ای به زودی برای مذاکرات به واشنگتن سفر خواهد کرد.

آمریکا مدت‌هاست که از کرد‌ها در مبارزه با داعش حمایت کرده است. واشنگتن از تحویل کرد‌ها به ترکیه خودداری کرده، زیرا آنها را برای جلوگیری از سوءاستفاده افراطیون از آشوب سوریه، ضروری می‌داند.

ترکیه سال‌هاست که با نیرو‌های کرد جدایی‌طلب مبارزه می‌کند و اکنون فرصتی برای بی‌اثر کردن تهدید آنها یافته است. آنها نیرو‌های کرد در سوریه را تروریست می‌دانند و ارتباط آنها را با حزب کارگران کردستان (PKK) می‌دانند.

علاوه بر مسائل سیاسی، منافع تجاری نیز در این میان مطرح است. طبق گفته منابع نزدیک به دولت ترکیه، صد‌ها کامیون ترکیه‌ای روزانه مواد غذایی، دارو و مصالح ساختمانی را از مرز عبور می‌دهند و اردوغان امیدوار است که نقش بزرگ‌تری در بازسازی سوریه ایفا کند.

با نیاز به ساخت شهر‌های جدید، بیمارستان‌ها، مدارس و زیرساخت‌های تخریب‌شده، مقامات ترکیه‌ای جلسات متعددی برگزار می‌کنند تا تلاش‌های بازسازی را هماهنگ کنند. به گفته منابع خبری آگاه در آنکارا و استانبول، این جلسات به طور مداوم در حال برگزاری است.

سهام تولیدکنندگان سیمان و فولاد ترکیه از زمان سقوط بشار اسد به شدت افزایش یافته و پرواز‌های ترکیش ایرلاینز به دمشق روز پنج‌شنبه گذشته پس از ۱۳ سال وقفه از سر گرفته شد.

«ترکیه به دنبال به‌دست آوردن سهم عمده‌ای از بازسازی سوریه است»، زمانی که مخالفان سوری دمشق را به تصرف درآوردند، ترکیه فرصت بهره‌برداری از سال‌ها حمایت مستقیم یا غیرمستقیم خود از آنها را به‌دست آورد» این را اویتون اورهان، متخصص سوریه در مرکز مطالعات خاورمیانه در آنکارا می گوید.

ترکیه بر این باور است که آرزوهایش برای ایفای نقش بزرگ‌تر در آینده سوریه از تایید ضمنی هر دو کشور آمریکا و اسرائیل برخوردار است، به شرطی که نیرو‌های کرد سوریه را هدف قرار ندهد و همچنین نقد‌های خود را نسبت به سیاست‌های اسرائیل در غزه و کرانه باختری نرم کند، طبق گفته مقامات و مشاوران ترکیه‌ای. این افراد به شرط ناشناسی با خبرنگاران صحبت کردند.

در مذاکرات اخیر با مقامات آمریکایی در آنکارا، ترکیه تاکید کرد که نیرو‌های کرد ی‌پی‌جی تحت هدایت نیرو‌های دموکراتیک سوریه (SDF) باید منحل شوند. یکی دیگر از درخواست‌ها این بود که اعضای PKK تحت SDF از سوریه خارج شوند، چرا که در داخل دولت ترکیه انتظاراتی فزاینده وجود دارد که رهبر زندانی این گروه، عبدالله اوجالان، به زودی از مبارزان خود بخواهد که سلاح‌ها را زمین بگذارند.

اردوغان در سخنرانی اخیر خود در پارلمان آنکارا گفت: «اگر سازمان تروریستی ی‌پی‌جی که منابع طبیعی سوریه را غصب کرده است خود را منحل نکند و سلاح‌ها را زمین نگذارد، نمی‌تواند از پایان تلخی که در پیش دارد، فرار کند.»