شبکه رادیویی جوان یکی ازاین شبکه‌هاست که با راه‌اندازی باشگاه مخاطبان نوجوان به استعدادیابی و کشف توانایی‌های آنها درزمینه گویندگی، برنامه‌سازی و سایر حوزه‌های مرتبط با رادیو پرداخته است. به همین مناسبت، با لیدا عرفانیان، یکی از تهیه‌کنندگان کوشای رادیووتلویزیون و از بانیان این امر، گپ‌وگفتی داشتیم که متن آن پیش‌روی شماست.
با قصه‌های ظهر جمعه دلباخته رادیو شدم
لیدا عرفانیان، از تهیه‌کنندگان کوشای رادیوست که سابقه ۲۱ساله در سازمان صداوسیما دارد. او در ابتدای صحبت‌هایش داستان ورود خود به رادیو را این‌گونه تعریف می‌کند: در دوره نوجوانی، قصه‌های ظهر جمعه را همراه پدرم می‌شنیدیم. آنجا بود که دلباخته رادیو شدم. سال ۱۳۸۲ تهیه‌کنندگی رادیو را در خراسان‌جنوبی با برنامه مجله‌ای «رادیوها روشن» شروع کردم. تجربه نویسندگی، سردبیری و تهیه‌کنندگی بسیاری از برنامه‌ها را در شبکه‌های مختلف رادیویی همچون البرز، ایران و تهران داشته‌ام و درحال‌حاضر با رادیوجوان همکاری می‌کنم. البته در تلویزیون هم تجارب گوناگونی کسب کرده‌ام. چندین دوره سردبیر و مجری برنامه «زنده‌باد زندگی» و نویسنده و تهیه‌کننده «عکس‌بهشت» از شبکه دو بودم. کارگردان برنامه «قطعه‌های یک روایت» از شبکه جام‌جم، سردبیر برنامه‌های «دوربین سلامت» از شبکه آموزش و «تهران‌بیست» از شبکه تهران بودم. درحال‌حاضر هم افتخار همکاری با برنامه«طلوع ماه» به تهیه‌کنندگی رضا خوشدل و اجرای داریوش ارجمند را بر عهده دارم که به امید خدا به‌زودی از شبکه یک تقدیم مخاطبان می‌شود.
با افتخار، مادر سه فرزند هستم
در کنار همه دغدغه‌های حرفه‌ای با افتخار مادر سه فرزند هستم. تحصیل را نیز رها نکرده‌ام و موفق به دفاع از رساله مقطع دکتری در رشته مدیریت رسانه شدم. در سیزدهمین جشنواره بین‌المللی صدا تهیه‌کننده برتر در بخش مستند با عنوان «بهار که بیاید» و برنامه «پاتوق شبانه» رادیوجوان شدم.
راه‌اندازی باشگاه نوجوانی
عرفانیان در تربیت نیروهای جدید مستعد و جوانان علاقه‌مند می‌کوشد و در این راستا برنامه‌های متعددی را تولید می‌کند. او دراین‌باره می‌گوید: «صدای دانشجو» و «جورواجور» عنوان برنامه‌هایی است که به‌صورت روتین تهیه می‌کنم. صدای دانشجو چهارشنبه‌ها ساعت ۲۲ و پنجشنبه‌ها ساعت ۱۵ روی موج FM ردیف ۸۸ مگاهرتز از شبکه رادیویی جوان پخش می‌شود. این برنامه مسیری برای شنیده‌شدن صدای جوانان پویا و آینده‌ساز ایران اسلامی است. حضور فعال دانشجویان در عرصه‌های مختلف اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و اظهارنظر‌های آنان در مسائل سیاسی و اقتصادی نقش مهمی در سالم‌سازی این فضاها و پیشگیری از خطا و اشتباهات دارد. این‌گونه برنامه‌های رادیویی می‌توانند در نقل و انتقال مطالبات و نیاز‌های دانشجویان و همچنین بررسی نقاط قوت و ضعف این گروه از جامعه، بسیار مؤثر باشند. برنامه جورواجور در راستای تحقق راهبردهای تحولی سازمان صداوسیما شکل‌گرفت. در آغاز فقط یک برنامه تعامل‌محور بود، اما با گذشت زمان و با تمرکز ویژه رادیوجوان به اهمیت رشد و تعالی نوجوانان، باشگاه نوجوان راه‌اندازی شد. هدف اصلی از راه‌اندازی باشگاه رادیویی نوجوان در رادیوجوان، کشف و پرورش استعدادهای نوجوانان در زمینه گویندگی، برنامه‌سازی و سایر حوزه‌های مرتبط با رادیوست. درواقع، این باشگاه‌ها فرصتی را برای نوجوانان فراهم می‌کنند تا مهارت‌های خود را در این زمینه‌ها توسعه دهند و در برنامه‌های رادیویی نیز مشارکت داشته باشند.
فرصتی برابر برای همه نوجوانان
عرفانیان در پاسخ به این پرسش که با ثبت‌نام علاقه‌مندان در این باشگاه رادیویی نوجوان چه اتفاقات خوب و تجربه جدیدی برای نوجوانان رقم می‌خورد، می‌افزاید: رادیو همواره بستری برای ظهوراستعدادهای جدیددرعرصه رسانه بوده است.باشگاه‌های رادیویی نوجوان با شناسایی و جذب نوجوانان مستعد، به کشف استعدادهای جدید در این زمینه کمک می‌کنند. در این باشگاه‌ها، نوجوانان علاوه بر آشنایی با اصول و فنون رادیو، مهارت‌های مختلفی مانند گویندگی، نویسندگی، تهیه‌کنندگی و برنامه‌سازی را نیز می‌آموزند. علاوه‌براین در تولید برنامه‌های رادیویی مشارکت خواهند داشت. اعضای باشگاه فرصت حضور در برنامه‌های رادیویی و اجرای بخش‌هایی از آن را پیدا می‌کنند. بی‌شک این امر به افزایش اعتمادبه‌نفس و تجربه عملی آنها کمک زیادی می‌کند.
تربیت نوجوانان علاقه‌مند و مستعد
باشگاه‌های رادیویی نوجوان به پرورش نسل آینده رادیو و تضمین پویایی این رسانه کمک می‌کنند. همچنین، این باشگاه‌ها فضایی سالم و سازنده را برای نوجوانان فراهم می‌کنند تا در کنار یادگیری و کسب تجربه، با همسالان خود نیز تعامل داشته باشند. از سوی دیگر با تولید برنامه‌هایی با محتوای مناسب، می‌توان به تقویت هویت ملی وفرهنگی نوجوانان کمک کرد. بشخصه معتقدم برنامه‌های رادیویی می‌توانند نقش مهمی در افزایش آگاهی و دانش نوجوانان در زمینه‌های مختلف داشته باشند. درنهایت، می‌توان گفت که راه‌اندازی باشگاه‌های رادیویی نوجوان گامی مثبت در جهت کشف و پرورش استعدادهای نوجوانان، توسعه رادیو و ارتقای سطح کیفی برنامه‌های آن است. برنامه جورواجور فرصتی برابر برای همه نوجوانان در سراسر ایران است؛ فرصتی برای مشارکت و تعامل با رادیو که از شنبه تا چهارشنبه ساعت ۱۲:۳۰ از شبکه رادیویی جوان پخش می‌شود.
برنامه‌های تعامل‌محور را دوست دارم
عرفانیان با اشاره به برنامه‌هایی که خودش بیشتر می‌پسندد، می‌افزاید: تمام برنامه‌های تعامل‌محورم را دوست دارم. اولین تجربه‌ام دستیاری برنامه «با ستاره‌ها» ازرادیوالبرزبه تهیه‌کنندگی شهرام ملازاده بود و برنامه‌های دیگر که با سردبیری و تهیه‌کنندگی «کوپه هفتم» و «پاتوق شبانه» در رادیوجوان امتداد یافت و درنهایت از تمام تجربیاتم برای به‌ثمرنشستن باشگاه نوجوان استفاده کردم.
تولیدمحتوای متناسب با ذائقه مخاطب
وی بیشتر درباره ایده‌هایش برای افزایش کیفیت برنامه‌های رادیویی صحبت می‌کند و می‌افزاید: دغدغه جدی‌ام به‌عنوان یک برنامه‌ساز، تحول سازمان و جا نماندن از عرصه رقابت رسانه‌های نوظهور است، تا جایی که موضوع رساله دکتری‌ام را هم تدوین طرح تحول سازمان صداوسیما با رویکرد حاکمیت فناوری اطلاعات انتخاب کردم، چراکه معتقدم با توجه به تحولات گسترده در دنیای رسانه و رقابت شدید با پلتفرم‌های مختلف، رادیو برای حفظ مخاطب وافزایش کیفیت برنامه‌های خود باید به نوآوری و خلاقیت روی‌آورد. بایدبیش ازپیش با استفاده از داده‌های جمع‌آوری‌شده از رفتار شنوندگان و مخاطب‌شناسی، محتوای متناسب با ذائقه مخاطب تولید کند. ایجاد پل ارتباطی قوی‌تر با مخاطبان از طریق برنامه‌های تعاملی، مسابقه‌ها وایجاد برنامه‌هایی که در آن مخاطبان به‌طور فعال در تولیدمحتوا مشارکت داشته باشند.درضمن ارتقای مهارت داده‌کاوی و داده‌یابی براساس حاکمیت فناوری اطلاعات، باعث جلوگیری از هزینه‌های تولید مجدد می‌شود. می‌توان به‌جای تولیدمحتوای تکراری به شیوه‌های نوین تولیدمحتوا روی‌آورد. عرفانیان در پایان خاطرنشان می‌کند: برای کار در رادیو علاوه بر ویژگی‌های حرفه‌ای و تخصصی باید عاشق بود. ثابت‌قدم و محکم بودن و البته صبوری از ملزومات کار در رادیوست. روزگار، روزگار مینیمال است و ماباید برنامه‌های ترکیب‌شده از قطعات محتوایی کیفی، کوتاه و خوش‌ریتم تولید کنیم و ازمطول‌گویی جدا بپرهیزیم، ازتلفیق بارسانه‌های نوظهور نهراسیم وبهره‌برداری از پتانسیل‌های آنها را جدی بگیریم.
آینده در دست نوجوان‌هاست
تهیه‌کننده پرتلاش رادیو درباره احساسی که درهمکاری با نوجوانان دارد،می‌گوید: تمام شورو اشتیاق من از کار و تعامل با مخاطبان نشأت می‌گیرد.حالاتصور کنیدکه این مخاطبان نوجوانان باشند.برنامه‌سازان مانیزنوجوانان هستند.گزارشگران،گویندگان، طنزپردازان و هرآنچه می‌شنوید، حاصل تلاش این نوجوانان است و این موضوع بسیار جذاب و دلپذیر است. نوجوانانی از شهرها و روستاهای مختلف ایران، از تهران و سمنان تا اصفهان، فارس و خراسان و حتی روستاهای دورافتاده زاهدان، همکاران نوجوان ما هستند. این نوجوانان، با سنین بین هشت تا ۲۰سال، دراین برنامه فعالیت می‌کنند. برنامه‌سازان باشگاه نوجوان در بسیاری از جشنواره‌ها افتخارآفرینی کرده‌اند و آینده در دستان این نوجوان‌هاست. این قاب زیبا هر تماشاگری را به وجد می‌آورد. خوشحالم که در کنار همکارانم و مدیران رادیوجوان توانستم بستری برای رشد و تعالی نسل Z و شنیده‌شدن‌شان فراهم کنم.
∎
با قصه‌های ظهر جمعه دلباخته رادیو شدم
لیدا عرفانیان، از تهیه‌کنندگان کوشای رادیوست که سابقه ۲۱ساله در سازمان صداوسیما دارد. او در ابتدای صحبت‌هایش داستان ورود خود به رادیو را این‌گونه تعریف می‌کند: در دوره نوجوانی، قصه‌های ظهر جمعه را همراه پدرم می‌شنیدیم. آنجا بود که دلباخته رادیو شدم. سال ۱۳۸۲ تهیه‌کنندگی رادیو را در خراسان‌جنوبی با برنامه مجله‌ای «رادیوها روشن» شروع کردم. تجربه نویسندگی، سردبیری و تهیه‌کنندگی بسیاری از برنامه‌ها را در شبکه‌های مختلف رادیویی همچون البرز، ایران و تهران داشته‌ام و درحال‌حاضر با رادیوجوان همکاری می‌کنم. البته در تلویزیون هم تجارب گوناگونی کسب کرده‌ام. چندین دوره سردبیر و مجری برنامه «زنده‌باد زندگی» و نویسنده و تهیه‌کننده «عکس‌بهشت» از شبکه دو بودم. کارگردان برنامه «قطعه‌های یک روایت» از شبکه جام‌جم، سردبیر برنامه‌های «دوربین سلامت» از شبکه آموزش و «تهران‌بیست» از شبکه تهران بودم. درحال‌حاضر هم افتخار همکاری با برنامه«طلوع ماه» به تهیه‌کنندگی رضا خوشدل و اجرای داریوش ارجمند را بر عهده دارم که به امید خدا به‌زودی از شبکه یک تقدیم مخاطبان می‌شود.
با افتخار، مادر سه فرزند هستم
در کنار همه دغدغه‌های حرفه‌ای با افتخار مادر سه فرزند هستم. تحصیل را نیز رها نکرده‌ام و موفق به دفاع از رساله مقطع دکتری در رشته مدیریت رسانه شدم. در سیزدهمین جشنواره بین‌المللی صدا تهیه‌کننده برتر در بخش مستند با عنوان «بهار که بیاید» و برنامه «پاتوق شبانه» رادیوجوان شدم.
راه‌اندازی باشگاه نوجوانی
عرفانیان در تربیت نیروهای جدید مستعد و جوانان علاقه‌مند می‌کوشد و در این راستا برنامه‌های متعددی را تولید می‌کند. او دراین‌باره می‌گوید: «صدای دانشجو» و «جورواجور» عنوان برنامه‌هایی است که به‌صورت روتین تهیه می‌کنم. صدای دانشجو چهارشنبه‌ها ساعت ۲۲ و پنجشنبه‌ها ساعت ۱۵ روی موج FM ردیف ۸۸ مگاهرتز از شبکه رادیویی جوان پخش می‌شود. این برنامه مسیری برای شنیده‌شدن صدای جوانان پویا و آینده‌ساز ایران اسلامی است. حضور فعال دانشجویان در عرصه‌های مختلف اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و اظهارنظر‌های آنان در مسائل سیاسی و اقتصادی نقش مهمی در سالم‌سازی این فضاها و پیشگیری از خطا و اشتباهات دارد. این‌گونه برنامه‌های رادیویی می‌توانند در نقل و انتقال مطالبات و نیاز‌های دانشجویان و همچنین بررسی نقاط قوت و ضعف این گروه از جامعه، بسیار مؤثر باشند. برنامه جورواجور در راستای تحقق راهبردهای تحولی سازمان صداوسیما شکل‌گرفت. در آغاز فقط یک برنامه تعامل‌محور بود، اما با گذشت زمان و با تمرکز ویژه رادیوجوان به اهمیت رشد و تعالی نوجوانان، باشگاه نوجوان راه‌اندازی شد. هدف اصلی از راه‌اندازی باشگاه رادیویی نوجوان در رادیوجوان، کشف و پرورش استعدادهای نوجوانان در زمینه گویندگی، برنامه‌سازی و سایر حوزه‌های مرتبط با رادیوست. درواقع، این باشگاه‌ها فرصتی را برای نوجوانان فراهم می‌کنند تا مهارت‌های خود را در این زمینه‌ها توسعه دهند و در برنامه‌های رادیویی نیز مشارکت داشته باشند.
فرصتی برابر برای همه نوجوانان
عرفانیان در پاسخ به این پرسش که با ثبت‌نام علاقه‌مندان در این باشگاه رادیویی نوجوان چه اتفاقات خوب و تجربه جدیدی برای نوجوانان رقم می‌خورد، می‌افزاید: رادیو همواره بستری برای ظهوراستعدادهای جدیددرعرصه رسانه بوده است.باشگاه‌های رادیویی نوجوان با شناسایی و جذب نوجوانان مستعد، به کشف استعدادهای جدید در این زمینه کمک می‌کنند. در این باشگاه‌ها، نوجوانان علاوه بر آشنایی با اصول و فنون رادیو، مهارت‌های مختلفی مانند گویندگی، نویسندگی، تهیه‌کنندگی و برنامه‌سازی را نیز می‌آموزند. علاوه‌براین در تولید برنامه‌های رادیویی مشارکت خواهند داشت. اعضای باشگاه فرصت حضور در برنامه‌های رادیویی و اجرای بخش‌هایی از آن را پیدا می‌کنند. بی‌شک این امر به افزایش اعتمادبه‌نفس و تجربه عملی آنها کمک زیادی می‌کند.
تربیت نوجوانان علاقه‌مند و مستعد
باشگاه‌های رادیویی نوجوان به پرورش نسل آینده رادیو و تضمین پویایی این رسانه کمک می‌کنند. همچنین، این باشگاه‌ها فضایی سالم و سازنده را برای نوجوانان فراهم می‌کنند تا در کنار یادگیری و کسب تجربه، با همسالان خود نیز تعامل داشته باشند. از سوی دیگر با تولید برنامه‌هایی با محتوای مناسب، می‌توان به تقویت هویت ملی وفرهنگی نوجوانان کمک کرد. بشخصه معتقدم برنامه‌های رادیویی می‌توانند نقش مهمی در افزایش آگاهی و دانش نوجوانان در زمینه‌های مختلف داشته باشند. درنهایت، می‌توان گفت که راه‌اندازی باشگاه‌های رادیویی نوجوان گامی مثبت در جهت کشف و پرورش استعدادهای نوجوانان، توسعه رادیو و ارتقای سطح کیفی برنامه‌های آن است. برنامه جورواجور فرصتی برابر برای همه نوجوانان در سراسر ایران است؛ فرصتی برای مشارکت و تعامل با رادیو که از شنبه تا چهارشنبه ساعت ۱۲:۳۰ از شبکه رادیویی جوان پخش می‌شود.
برنامه‌های تعامل‌محور را دوست دارم
عرفانیان با اشاره به برنامه‌هایی که خودش بیشتر می‌پسندد، می‌افزاید: تمام برنامه‌های تعامل‌محورم را دوست دارم. اولین تجربه‌ام دستیاری برنامه «با ستاره‌ها» ازرادیوالبرزبه تهیه‌کنندگی شهرام ملازاده بود و برنامه‌های دیگر که با سردبیری و تهیه‌کنندگی «کوپه هفتم» و «پاتوق شبانه» در رادیوجوان امتداد یافت و درنهایت از تمام تجربیاتم برای به‌ثمرنشستن باشگاه نوجوان استفاده کردم.
تولیدمحتوای متناسب با ذائقه مخاطب
وی بیشتر درباره ایده‌هایش برای افزایش کیفیت برنامه‌های رادیویی صحبت می‌کند و می‌افزاید: دغدغه جدی‌ام به‌عنوان یک برنامه‌ساز، تحول سازمان و جا نماندن از عرصه رقابت رسانه‌های نوظهور است، تا جایی که موضوع رساله دکتری‌ام را هم تدوین طرح تحول سازمان صداوسیما با رویکرد حاکمیت فناوری اطلاعات انتخاب کردم، چراکه معتقدم با توجه به تحولات گسترده در دنیای رسانه و رقابت شدید با پلتفرم‌های مختلف، رادیو برای حفظ مخاطب وافزایش کیفیت برنامه‌های خود باید به نوآوری و خلاقیت روی‌آورد. بایدبیش ازپیش با استفاده از داده‌های جمع‌آوری‌شده از رفتار شنوندگان و مخاطب‌شناسی، محتوای متناسب با ذائقه مخاطب تولید کند. ایجاد پل ارتباطی قوی‌تر با مخاطبان از طریق برنامه‌های تعاملی، مسابقه‌ها وایجاد برنامه‌هایی که در آن مخاطبان به‌طور فعال در تولیدمحتوا مشارکت داشته باشند.درضمن ارتقای مهارت داده‌کاوی و داده‌یابی براساس حاکمیت فناوری اطلاعات، باعث جلوگیری از هزینه‌های تولید مجدد می‌شود. می‌توان به‌جای تولیدمحتوای تکراری به شیوه‌های نوین تولیدمحتوا روی‌آورد. عرفانیان در پایان خاطرنشان می‌کند: برای کار در رادیو علاوه بر ویژگی‌های حرفه‌ای و تخصصی باید عاشق بود. ثابت‌قدم و محکم بودن و البته صبوری از ملزومات کار در رادیوست. روزگار، روزگار مینیمال است و ماباید برنامه‌های ترکیب‌شده از قطعات محتوایی کیفی، کوتاه و خوش‌ریتم تولید کنیم و ازمطول‌گویی جدا بپرهیزیم، ازتلفیق بارسانه‌های نوظهور نهراسیم وبهره‌برداری از پتانسیل‌های آنها را جدی بگیریم.
آینده در دست نوجوان‌هاست
تهیه‌کننده پرتلاش رادیو درباره احساسی که درهمکاری با نوجوانان دارد،می‌گوید: تمام شورو اشتیاق من از کار و تعامل با مخاطبان نشأت می‌گیرد.حالاتصور کنیدکه این مخاطبان نوجوانان باشند.برنامه‌سازان مانیزنوجوانان هستند.گزارشگران،گویندگان، طنزپردازان و هرآنچه می‌شنوید، حاصل تلاش این نوجوانان است و این موضوع بسیار جذاب و دلپذیر است. نوجوانانی از شهرها و روستاهای مختلف ایران، از تهران و سمنان تا اصفهان، فارس و خراسان و حتی روستاهای دورافتاده زاهدان، همکاران نوجوان ما هستند. این نوجوانان، با سنین بین هشت تا ۲۰سال، دراین برنامه فعالیت می‌کنند. برنامه‌سازان باشگاه نوجوان در بسیاری از جشنواره‌ها افتخارآفرینی کرده‌اند و آینده در دستان این نوجوان‌هاست. این قاب زیبا هر تماشاگری را به وجد می‌آورد. خوشحالم که در کنار همکارانم و مدیران رادیوجوان توانستم بستری برای رشد و تعالی نسل Z و شنیده‌شدن‌شان فراهم کنم.