به گزارش خبرگزاری ایمنا، عسل، این محصول طبیعی و ارزشمند، از دیرباز به‌عنوان یک ماده غذایی مفید و دارویی در فرهنگ ایرانی جایگاه ویژه‌ای داشته است. ایران با تنوع آب‌وهوایی و پوشش گیاهی غنی، یکی از کشورهای مستعد برای تولید عسل با کیفیت در جهان است. تولید عسل در ایران نه‌تنها به‌عنوان یک فعالیت اقتصادی مهم برای زنبورداران مطرح است، بلکه نقش قابل توجهی در حفظ محیط زیست و تنوع زیستی نیز ایفا می‌کند.
تولید عسل در ایران قدمتی چند هزارساله دارد و از دیرباز به‌عنوان یک ماده غذایی و دارویی مورد استفاده قرار می‌گرفته است، در متون تاریخی و ادبیات فارسی، از عسل به‌عنوان نماد شیرینی و سلامتی یاد شده است. ایران با داشتن بیش از ۸۰۰۰ گونه گیاهی، یکی از غنی‌ترین مناطق جهان از نظر تنوع گل‌ها و گیاهان شهدزا است. این تنوع گیاهی موجب شده است که عسل ایران از نظر طعم، عطر و خواص درمانی منحصربه‌فرد باشد. امروزه، تولید عسل در ایران به‌عنوان یک صنعت کوچک اما رو به رشد، نقش مهمی در اشتغال‌زایی و اقتصاد مناطق روستایی ایفا می‌کند.
فرایند تولید عسل با نگهداری زنبورهای عسل در کندوها آغاز می‌شود. زنبورها با جمع‌آوری شهد گل‌ها و تبدیل آن به عسل، این ماده ارزشمند را تولید می‌کنند. در ایران روش‌های تولید عسل به دو دسته سنتی و مدرن تقسیم می‌شوند. در روش سنتی، از کندوهای چوبی یا سفالی استفاده می‌شود و تولید عسل بیشتر به صورت غیرصنعتی انجام می‌گیرد. در مقابل، روش‌های مدرن شامل استفاده از کندوهای پیشرفته، تجهیزات مکانیزه و فناوری‌های نوین برای افزایش بهره‌وری و کیفیت عسل است. با این حال، هنوز بسیاری از زنبورداران ایرانی به روش‌های سنتی پایبند هستند.
چالش‌ها و موانع تولید عسل در ایران
تولید عسل در ایران با چالش‌های متعددی روبه‌رو است. یکی از مهم‌ترین این چالش‌ها، تغییرات آب‌وهوایی و کاهش منابع گل‌ها و گیاهان شهدزا به‌دلیل خشکسالی و بیابان‌زایی است، علاوه‌بر این، استفاده بی‌رویه از سموم کشاورزی و آفت‌کش‌ها، تهدیدی جدی برای جمعیت زنبورهای عسل محسوب می‌شود. از سوی دیگر نبود زیرساخت‌های مناسب برای بسته‌بندی، بازاریابی و صادرات عسل موجب شده است که بسیاری از زنبورداران نتوانند از پتانسیل کامل این صنعت بهره‌برداری کنند، آموزش ناکافی زنبورداران و نبود استانداردهای مشخص برای کنترل کیفیت عسل نیز از دیگر موانع پیش‌روی این صنعت است.
جایگاه ایران در بازار جهانی عسل و فرصت‌های صادراتی
ایران با تولید سالانه بیش از ۸۰ هزار تن عسل، یکی از تولیدکنندگان بزرگ عسل در جهان است. با این حال، سهم ایران از بازار جهانی عسل بسیار ناچیز است. این موضوع به‌دلیل نبود برندسازی مناسب، ضعف در بازاریابی بین‌المللی و رعایت نکردن استانداردهای جهانی است. با این وجود عسل ایران به‌دلیل کیفیت بالا و تنوع طعم، پتانسیل زیادی برای صادرات به کشورهای منطقه و حتی اروپا دارد. توسعه زیرساخت‌های صادراتی، آموزش زنبورداران و دریافت گواهی‌های بین‌المللی می‌تواند به افزایش سهم ایران در بازار جهانی عسل کمک کند.
به گزارش ایمنا، تولید عسل در ایران با وجود چالش‌های متعدد، یکی از صنایع مهم و رو به رشد در بخش کشاورزی و اقتصاد روستایی است. با توجه به پتانسیل‌های طبیعی و تنوع گیاهی کشور، ایران می‌تواند به یکی از قطب‌های اصلی تولید و صادرات عسل در جهان تبدیل شود. برای تحقق این هدف، نیازمند سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها، آموزش زنبورداران، رعایت استانداردهای جهانی و توسعه بازاریابی بین‌المللی هستیم. با رفع موانع موجود، صنعت عسل ایران می‌تواند نقش مهمی در ایجاد اشتغال، افزایش درآمدهای ارزی و حفظ محیط زیست ایفا کند.