به گزارش خبرگزاری ایمنا، برای ایجاد تحول در فضای سرمایه‌گذاری و رشد اقتصادی ایران نیازمند یک برنامه جامع و همه‌جانبه هستیم که همه ابعاد اقتصادی، سیاسی و اجتماعی را در بر بگیرد، این برنامه باید بر پایه‌های شفافیت، ثبات و اعتماد بنا شود و با مشارکت تمامی ذی‌نفعان از جمله دولت، بخش خصوصی و جامعه بین‌المللی اجرایی شود.
ایجاد ثبات سیاسی و امنیتی، شفاف‌سازی قوانین و مقررات و اصلاحات اقتصادی ساختاری از جمله اقدامات ضروری هستند؛ حال کاهش نرخ بهره، هدایت سرمایه‌ها به سمت بخش‌های مولد و رفع موانع بانکی و مالی می‌توانند به جذب سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی کمک کنند.
حال برای ایجاد فضایی امن و جذاب برای سرمایه‌گذاری می‌توان به مواردی همچون توسعه زیرساخت‌های اقتصادی، تقویت نیروی انسانی و فناوری و بهبود تصویر بین‌المللی ایران اشاره کرد، که مشارکت بخش خصوصی و جامعه مدنی در این فرایند نقش بسزایی دارد، تشویق بخش خصوصی به مشارکت فعال در پروژه‌های اقتصادی بزرگ و ایجاد تعامل سازنده بین دولت، بخش خصوصی و جامعه مدنی می‌تواند به حل چالش‌های اقتصادی کمک کند.
حال این برنامه جامع، با تمرکز بر ایجاد ثبات، شفافیت و اعتماد می‌تواند ایران را به مقصدی جذاب برای سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی تبدیل کند. با اجرای این برنامه نه تنها می‌توان چالش‌های کنونی را پشت سر گذاشت، بلکه می‌توان آینده‌ای روشن و پایدار برای اقتصاد ایران ترسیم کرد، سرمایه‌گذاری در این مسیر نه تنها به رشد اقتصادی کمک می‌کند، بلکه می‌تواند زمینه‌ساز توسعه همه‌جانبه و بهبود کیفیت زندگی مردم باشد.
انحراف سرمایه‌گذاری‌ها به بازارهای غیر مولد
مجید گودرزی، کارشناس اقتصادی درباره سرمایه‌گذاری خارجی به خبرنگار ایمنا می‌گوید: در حال حاضر ایران بر اساس تحریم‌های بین‌المللی که توسط ایالات متحده آمریکا وضع شده است، امکان جذب سرمایه‌گذاری بالاتر از ۴۰ میلیون دلار را ندارد. تحریم‌های موسوم به کاتسا (مخفف عبارت «قانون مقابله با دشمنان آمریکا از طریق تحریم» است که آمریکا بوسیله آن ایران، کره شمالی و روسیه را هدف قرار داده است.)، اقتصاد ایران دچار معضل اقتصادی به نام رکود تورمی(stagflation) شده است، تنها چاره و درمان رکود تورمی سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی است.
وی می‌افزاید: موضوع سرمایه‌گذاری داخلی به خاطر نرخ بهره‌های بالا و انحراف در سرمایه‌گذاری‌های مولد دچار چالش شده است، که در حال حاضر بزرگترین چالش اقتصاد کشور موضوع صرفه اقتصادی منفی و همچنین سرمایه‌گذاری در ارزش افزوده صفر است، بخش عظیمی از سرمایه‌های کشور به سمت بازارهایی همچون بازار ارز، رمزپول‌ها، بازار مسکن، سپرده‌های بانکی و بازار فلزات گرانبها از جمله طلا رفته که همگی از رشد اقتصادی صفر برخوردار هستند. تمامی این سرمایه‌گذاری‌ها با حجم عظیم و سرمایه سرسام‌آور به اقتصاد کمک نکرده‌اند و اکنون موضوع ارزش افزوده صفر یکی از بزرگترین چالش‌های اقتصادی ماست که بحران ایجاد کرده است.
نرخ بهره بالا، عامل غیر اقتصادی شدن سرمایه‌گذاری‌های داخلی
کارشناس اقتصادی مطرح می‌کند: در حال حاضر ابزارهای مالی و مالیاتی لازم برای کنترل چنین انحراف‌هایی را نداریم و باید به سمتی برویم که مالیات از سرمایه‌گذاری‌های غیر مولد بیشتر و تصاعدی شود تا بتوانیم جلوی سرمایه‌گذاری در بازارهای غیر مولد را بگیریم.
گودرزی ادامه می‌دهد: ایران با عامل بحران و تحلیل سرمایه‌گذاری داخلی به نام نرخ بهره مواجه است که به طور تقریبی تمام سرمایه‌گذاری‌هایی که بازدهی زیر نرخ بهره دارند را غیراقتصادی کرده است؛ با نرخ بهره ۲۳ درصد، باید حدود ۱۵ درصد هم صرف ریسک باشد تا سرمایه گذاری توجیه اقتصادی داشته باشد و این یعنی تمام سرمایه‌گذاری‌هایی که زیر ۳۸ درصد بازدهی دارند غیراقتصادی محسوب می‌شوند، از طرف دیگر هم تحریم‌های بین‌المللی مکمل تحریم‌های داخلی هستند که سرمایه‌گذاری را دچار مشکل کرده است.
سرمایه‌گذاری، چاره‌ای برای بحران اقتصادی
وی عنوان می‌کند: یکی از مهمترین بخش‌های اقتصادی که دچار بحران شده و می‌تواند چاره کار باشد و مشکلات را حل کند، سرمایه‌گذاری است که هم از داخل و هم از خارج فلج شده است، بخش مهمی از مشکلات کشور مربوط به سرمایه‌گذاری است، که اگر بتوانیم انحراف سرمایه‌گذاری‌ها را حل کنیم و با ابزارهای مالیاتی جلوی فرار سرمایه به بازارهای غیر مولد را بگیریم، همچنین نرخ بهره‌مان را همانند کشورهای دیگر به سمت صفر ببریم، به طور قطع تحریم‌های بین‌المللی چندان مؤثر نخواهند بود و کشور سرمایه لازم را برای احیای اقتصاد و حتی رشد اقتصادی هشت درصد هم داراست.
کارشناس اقتصادی اظهار می‌کند: در حال حاضر، با چالش سرمایه‌گذاری داخلی و چالش سرمایه‌گذاری خارجی مواجه هستیم و موضوع مهم در این زمینه بحث امنیت سرمایه گذاری است، بهتر است مسئولان مربوط برای افزایش سرمایه گذاری در کشور تمامی نکات لازم از جمله اظهار نظر در فضای مجازی را رعایت کنند، از طرف دیگر هم مناقشات منطقه‌ای هر از چند گاهی موجب می‌شود که این ریسک بالا برود.
گودرزی بیان می‌کند: موضوع مهم بحث شفافیت است که در حال حاضر با چالش آمارهای غلط و مصنوعی مواجه هستیم، همچنین آمارهای غیرموثق که موجب شده است اقتصاد کشور یک حالت تشنج به خود بگیرد.
ظرفیت‌های بالقوه سرمایه‌گذاری‌های خارجی در دیگر حوزه‌ها
وی می‌افزاید: در حال حاضر در موضوع سرمایه‌گذاری خارجی ظرفیت‌های بسیار خوبی به خصوص در حوزه نفت و گاز داریم، در حوزه گردشگری ظرفیت‌های بسیار بیشتری نسبت به ترکیه داریم که سالیانه ۵۰ میلیون گردشگر جذب می‌کند و بیش از درآمد نفتی ما از توریسم درآمد کسب می‌کند، اما کشورهای به خصوص اروپایی شهروندان ایرانی را به دلایل واهی بازداشت می‌کنند و ایران را وادار به مقابله به مثل می‌کنند، همین مقابله کردن موجب می‌شود که موضوع مهم توریسم ایران با ناامنی مواجه شود. اکنون در بحث توریسم یک ناامنی در اذهان اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها شکل گرفته است و باید به سمت حل این مسائل از طریق محاکم بین‌المللی برویم.
کارشناس اقتصادی متذکر می‌شود: جذابیت‌های سرمایه‌گذاری در ایران بسیار بالاست، برای نمونه در حوزه مسکن اشخاصی که در طول هشت سال دولت روحانی سرمایه‌گذاری کردند، ۷۲۵ درصد رشد قیمت داشتند. از سوی دیگر بخش‌های مختلف اقتصادی کشور ظرفیت‌های خوبی دارند، به خصوص آنهایی که صادرات محور هستند، بدون حتی ریال ارزش افزوده بیشتر و با کاهش ارزش پول ملی، حاشیه سودشان چندین برابر شده است.
مشکلات اساسی در جذب سرمایه‌گذاری خارجی
مرتضی عزتی، عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس در مورد سرمایه‌گذاری خارجی به خبرنگار ایمنا می‌گوید: در صورت رتبه بندی کشورها غیر از کشورهایی که درگیر جنگ شدید هستند یا تحریم‌های شدید بین‌المللی دارند همچون کره شمالی و میانمار، ایران در پایین‌ترین رتبه جذب سرمایه‌گذاری خارجی قرار دارد، حتی در حال حاضر افغانستان و عراق که هنوز هم درگیر مسائل نظامی هستند و همسایه کشور هستند، جذب سرمایه‌گذاری خارجی‌شان بهتر از ایران بوده است.
وی می‌افزاید: از اصلی‌ترین موانع موجود در کشور برای جذب سرمایه گذاران خارجی وجود برخی گروه‌ها با تفکرات متفاوت است، اجازه ایجاد فضای اقتصادی مناسب برای سرمایه‌گذاران خارجی فراهم شود.
عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس ادامه می‌دهد: مهمترین عاملی که برای رشد اقتصادی در همه دنیا وجود دارد، سرمایه و سرمایه‌گذاری است، هر کشوری که سرمایه‌گذار داخلی و خارجی بیشتری داشته باشد، رشد اقتصادی آن نیز افزایش پیدا می‌کند.
عزتی متذکر می‌شود: عامل اول رشد اقتصادی هر کشور سرمایه‌گذاری است، عامل دوم تکنولوژی و عامل سوم نیز نیروی انسانی است، ایران در حال حاضر عامل سوم را دارد، اما عامل اول و بخش قابل توجهی از عامل دوم که رشد اقتصادی است را دارا نمی‌باشد.
راهکارهای جذب سرمایه‌گذار خارجی در ایران
وی مطرح می‌کند: اگر ایران بخواهد جذب سرمایه‌گذار خارجی داشته باشد، باید به بهبود فضای اقتصادی و امنیت سرمایه‌گذاری توجه کند، سرمایه‌گذاران خارجی به دنبال محیطی امن و پایدار هستند، که در آن سرمایه‌شان تضمین شده باشد، با قوانین شفاف و قابل پیش‌بینی روبه‌رو شوند و امکان نقل و انتقال مالی بدون محدودیت‌های غیرضروری را داشته باشند.
عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس ادامه می‌دهد: ایران با وجود چالش‌هایی همچون تحریم‌ها و محدودیت‌های مرتبط با FATF، همچنان می‌تواند با ایجاد اصلاحات اقتصادی، بهبود فضای کسب‌وکار و تقویت ثبات سیاسی، اعتماد سرمایه‌گذاران را جلب کند، همچنین تلاش برای رفع موانع بانکی و مالی، شفاف‌سازی قوانین و کاهش نوسانات اقتصادی می‌تواند به جذب سرمایه‌گذاران خارجی کمک کند، علاوه بر این ایجاد تعامل سازنده با جامعه بین‌الملل و کاهش تنش‌های سیاسی می‌تواند به بهبود تصویر ایران در چشم سرمایه‌گذاران بین‌المللی کمک کند.
رابطه ثبات امنیتی و رشد اقتصادی
عزتی می‌افزاید: ثبات داخلی و جلوگیری از هرگونه اقدامات غیرقابل پیش‌بینی که ممکن است بر فضای سرمایه‌گذاری تأثیر بگذارد، از جمله عوامل کلیدی برای جذب سرمایه‌گذاران خارجی است، با رفع این چالش‌ها و ایجاد محیطی امن و جذاب برای سرمایه‌گذاری، ایران می‌تواند از پتانسیل‌های خود برای جذب سرمایه‌گذاران خارجی استفاده کند.
وی عنوان می‌کند: یکی از عوامل کلیدی که سرمایه‌گذاران خارجی به آن توجه ویژه‌ای دارند، ثبات امنیتی و دوری از تنش‌های نظامی است، سرمایه‌گذاران ترجیح می‌دهند در محیطی فعالیت کنند که از هرگونه درگیری یا ناامنی به دور باشد، چرا که این موضوع به طور مستقیم بر امنیت سرمایه‌ها و بازدهی فعالیت‌های اقتصادی تأثیر می‌گذارد.
عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس ادامه می‌دهد: برای بهبود فضای سرمایه‌گذاری، کاهش تنش‌های منطقه‌ای و بین‌المللی از اهمیت بالایی برخوردار است، دیپلماسی فعال و تعامل سازنده با کشورهای دیگر می‌تواند به ایجاد فضایی امن و پایدار کمک کند و نگرانی‌های سرمایه‌گذاران را در این زمینه کاهش دهد.
عزتی در پایان متذکر می‌شود: رفع موانع امنیتی و کاهش تنش‌های خارجی در کنار اصلاحات اقتصادی و بهبود فضای کسب‌وکار از جمله اقدامات ضروری برای جذب سرمایه‌گذاران خارجی است، با ایجاد ثبات و امنیت، ایران می‌تواند از پتانسیل‌های خود برای رشد اقتصادی و توسعه پایدار استفاده کند.
به گزارش ایمنا، با وجود چالش‌های موجود، ایران از پتانسیل‌های قابل توجهی برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی برخوردار است، تحریم‌ها و محدودیت‌های بین‌المللی، نرخ بهره بالا و انحراف سرمایه‌ها به سمت بازارهای غیر مولد از جمله موانع اصلی هستند، اما با انجام اصلاحات اقتصادی و ایجاد فضایی امن و شفاف می‌توان این چالش‌ها را به فرصت‌هایی برای رشد و توسعه تبدیل کرد.
ایران از ظرفیت‌های بالایی در حوزه‌هایی همچون نفت و گاز، گردشگری، صنعت و کشاورزی برخوردار است، با توجه به موقعیت استراتژیک ایران و منابع غنی طبیعی می‌توان از این پتانسیل‌ها برای جذب سرمایه‌گذاران خارجی استفاده کرد، به‌ویژه در حوزه گردشگری ایران می‌تواند با ایجاد زیرساخت‌های لازم و بهبود تصویر بین‌المللی خود به یکی از قطب‌های مهم گردشگری در منطقه تبدیل شود.
سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی به عنوان موتور محرکه رشد اقتصادی می‌تواند به حل بحران‌های کنونی همچون رکود تورمی کمک کند، با هدایت سرمایه‌ها به سمت بخش‌های مولد و ایجاد ارزش افزوده، می‌توان زمینه را برای رشد اقتصادی پایدار و ایجاد اشتغال فراهم کرد.
در آخر با وجود چالش‌های پیش‌رو ایران می‌تواند با انجام اصلاحات ساختاری، بهبود فضای کسب‌وکار و تقویت ثبات سیاسی و امنیتی، به مقصدی جذاب برای سرمایه‌گذاران خارجی تبدیل شود، با بهره‌گیری از پتانسیل‌های داخلی و تعامل سازنده با جامعه بین‌الملل، می‌توان آینده‌ای روشن و امیدبخش برای اقتصاد ایران ترسیم کرد، سرمایه‌گذاری نه تنها به رشد اقتصادی کمک می‌کند، بلکه می‌تواند زمینه‌ساز توسعه پایدار و بهبود کیفیت زندگی مردم باشد.