جوان آنلاین: سگ‌ها در اندازه‌های مختلف کوچک و بزرگ با قلاده و بدون قلاده با صاحبان‌شان در خیابان‌های شهر‌ها پرسه می‌زنند. در کنار اینکه حضور این حیوانات در پارک‌ها، کوچه‌ها و خیابان‌ها چقدر برای‌مان خوشایند باشد یا نه، یکی از مهم‌ترین موضوعاتی که با آن مواجه می‌شویم صحنه‌های ادرار و مدفوع‌کردن این حیوانات است، آن هم در شرایطی که صاحب‌شان در کنارشان ایستاده و بعد از تماشای چنین صحنه‌ای قلاده سگش را در دست می‌گیرد و بدون توجه به آلودگی‌های باقی‌ماندن ادرار و مدفوع سگش در پارک، پیاده‌رو یا خیابان راهش را می‌کشد و می‌رود و مدفوع و ادرار این حیوانات باقی می‌ماند و آلودگی‌های زیست‌محیطی ناشی از آن به همراه خطراتی که در انتقال انگل‌ها و بیماری‌ها برای رهگذران دیگر وجود دارد. این مسئله به خصوص مأموران نظافت پارک و پاکبان‌هایی که وظیفه نظافت پارک‌ها و خیابان‌ها را بر عهده دارند و همچنین کودکانی که بازی در پارک‌ها و خم شدن و برداشتن چیزی از روی زمین در خیابان‌ها از کار‌های عادی‌شان به حساب می‌آید به شکلی مستقیم در معرض این آلودگی‌ها قرار می‌دهد، این در حالی است که حتی در کشور‌های غربی با وجود آنکه نگهداری از سگ یا حیوانات خانگی امری عادی تلقی می‌شود، قوانین سختگیرانه‌ای در این خصوص اعمال می‌کنند و در صورت بروز چنین رفتار‌هایی و مدفوع یا ادرارکردن سگ در خیابان‌ها، پارک‌ها و سایر مکان‌های عمومی، جریمه‌های سنگینی برای صاحبان این حیوانات در نظر گرفته می‌شود. درباره سگ‌ها، بیماری‌های منتقله از آنها و سگ‌گردانی با دکتر کریم امیری، دامپزشک به گفت‌و‌گو نشسته‌ایم که در ادامه می‌خوانید.
آقای دکتر امیری! در بسیاری از اوقات شاهد آن هستیم که افرادی در سطح شهر‌ها اقدام به سگ‌گردانی می‌کنند و این حیوانات در سطح خیابان‌ها گاهی ادرار و مدفوع می‌کنند و صاحبان‌شان هم خیلی راحت از کنار این رفتار می‌گذرند و خیابان‌ها، سطح پارک‌ها یا کنار پیاده‌رو‌ها را به حال خود رها می‌کنند. آیا این کار از منظر حقوقی درست است و به تضییع حقوق شهروندی منجر نمی‌شود؟
در کشور‌های دیگر برای چنین کار‌هایی جریمه در نظر می‌گیرند و کسی که سگش را به خیابان می‌برد، باید پوشک داشته باشد و نباید در پیاده‌رو و خیابان مدفوع کند، اگر هم مدفوع کرد وظیفه صاحبش است که آن را جمع کند. در کشور‌های اروپایی هم جریمه‌های مختلف دارند و در سایت کشور‌های مختلف میزان جریمه‌ها نوشته شده است، هیچ فردی حق ندارد حیوانی را بیاورد و پیاده‌رو را کثیف کند و حتی حق ندارد حیوانش کنار درخت‌ها ادرار یا مدفوع کند، اما در کشور ما هنوز قانونی تصویب نشده است تا برای چنین رفتار‌هایی صاحبان حیوانات خانگی و سگ‌ها جریمه شوند، البته مجلس کار‌هایی را آغاز کرده بود، اما ظاهراً فعلاً به تعویق افتاده است، ولی قبلاً مجلس وارد مسئله جریمه سگ‌گردانی شده بود.
پس این کار در سایر کشور‌ها جرم‌انگاری شده است؟
بله، کسی که می‌خواهد سگ نگهداری کند، باید شناسنامه بهداشتی داشته باشد و در خانه خودش نگه دارد و مزاحم افرادی که در آپارتمان هستند، نشود، یکسری قوانینی است که باید برای نگهداری رعایت کند. این سگ‌ها به عنوان سگ صاحب‌دار باید «میکروچیپ» داشته باشند و مشخص باشد صاحب‌شان کیست و اگر اتفاقی افتاد این میکروچیپ‌ها نشان می‌دهد با چه کسی در طرف هستیم.
خب حتی اگر این حیوانات شناسنامه بهداشتی هم داشته باشند، مدفوع، ادرار یا بزاق آنها می‌تواند انتقال‌دهنده بیماری باشد. اینطور نیست؟
بله، خیلی از بیماری‌ها مثل کیست هیداتید از طریق مدفوع سگ پخش می‌شود. اگر اینها داروی ضدانگل مصرف نکرده باشند، در مدفوع آنها می‌تواند انگل اکینوکوکوس باشد که موجب کیست هیداتید در انسان و سایر موجودات می‌شود، اما سگ‌هایی که شناسنامه دارند، چون مرتب دارو‌های ضدانگلی مصرف می‌کنند و واکسن‌های‌شان را می‌زنند، خطر آنچنانی ندارند. به هر حال اگر سگ‌ها شناسنامه داشته باشند، باید کار‌های بهداشتی‌شان انجام شود، اما اگر شناسنامه نداشته باشند و کار‌هایی که می‌گویم را انجام نداده باشند، درست مانند سگ ولگرد می‌مانند و فرقی نمی‌کنند؛ درست است که صاحب دارند، اما وقتی شناسنامه بهداشتی ندارند به عنوان سگ ولگرد محسوب می‌شوند و می‌توانند خطرناک باشند، هم برای خانواده‌ای که از آن نگهداری می‌کنند و هم برای سایر افراد. اما اگر شناسنامه داشته باشند و کار‌های بهداشتی‌شان انجام شود، مشخصاً واکسن هاری و دارو‌های ضدانگل را اگر درست مصرف کرده باشند، انتقال بیماری از طریق بزاق، مدفوع و ادرار به حداقل می‌رسد. به هر حال از جنبه بهداشتی مدفوع و ادرارکردن سگ‌ها در خیابان‌ها و پیاده‌رو‌ها چالش‌برانگیز است و نباید این کار انجام شود، چراکه در سایر کشور‌ها جریمه‌های قابل توجهی برایش در نظر می‌گیرند. در کشور‌های اروپایی جریمه‌های خیلی سنگینی در نظر می‌گیرند، آن هم در شرایطی که فضای‌شان بهداشتی است و تمام حیوانات خانگی شناسنامه دارند، اما این اجازه را به حیوانات نمی‌دهند تا در خیابان کثیف‌کاری کنند.
به نظر می‌رسد به رغم آنکه در کشور ما فرهنگ نگهداری از سگ و حیوانات خانگی رسوخ کرده است، اما فرهنگ نگهداری از آنها کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد. می‌توان آماری از اینکه چقدر سگ‌های خانگی شناسنامه بهداشتی دارند ارائه داد؟
من فکر می‌کنم شاید از اینها حدود ۲۰درصدشان دنبال این بوده‌اند که شناسنامه بهداشتی بگیرند و حدود ۸۰درصد همینطور نگهداری می‌کنند و اگر حیوان‌شان مریض شود، گاهی به درمانگاه مراجعه کنند، اما اینکه شناسنامه داشته باشند و مرتب بر اساس شناسنامه میکروچیپ داشته باشند و مرتب چک شوند و قابل شناسایی باشند، ۸۰درصد اینگونه نیستند.
بعضاً هم با بیمارشدن سگ‌های خانگی آنها را رها می‌کنند و به دنبال درمان‌شان نیستند!
بله، آن موقع وقتی سگ را رها کردند، به عنوان سگ بلاصاحب یا پرسه‌زن محسوب می‌شود و اینطور مواقع به عهده شهرداری‌هاست که این سگ‌ها را جمع‌آوری و در پناهگاه‌های خاص خودشان آنها را نگهداری کنند یا اگر مریض هستند و قابل نگهداری نیستند، معدوم شوند. اینها کار‌هایی است که به عهده شهرداری است.
با توجه به این نکته‌ای که شما اشاره داشتید که ۸۰درصد از سگ‌هایی که نگهداری می‌شوند، بدون شناسنامه هستند و تحت نظارت مستمر پزشکی قرار ندارند، به نظر می‌رسد ادرار و مدفوع آنها هم بیشتر خطرناک است. آیا این مسئله می‌تواند سلامت مردم و مثلاً کارکنان شهرداری که وظیفه جمع‌آوری زباله‌ها را بر عهده دارند تحت تأثیر قرار دهد؟
هم اینها هستند و هم سگ‌های پرسه‌زن و حتی باز هم نسبت به اینهایی که صاحب دارند و شناسنامه ندارند بیشتر است، چون حتی اگر این شناسنامه بهداشتی را نداشته باشند، گاهی اوقات که بیمار می‌شوند درمان خواهند شد، اما آنها هیچ‌گونه درمانی دریافت نمی‌کنند و در خیابان‌ها مانده و از پسماند‌ها تغذیه می‌کنند که خطر انگل‌ها و بیماری‌ها را بیشتر می‌کند، بنابراین خطر سگ‌ها و گربه‌های ولگرد در انتقال بیماری‌ها بیشتر است و شهرداری‌ها باید در حوزه ساماندهی این حیوانات جدی‌تر ورود پیدا کنند.