در حالی که ۶۱ سال از ترور جان اف. کندی، رئیس‌جمهوری سابق آمریکا، می‌گذرد، دونالد ترامپ در در نخستین هفته بازگشت به کاخ سفید، دستور انتشار کامل هزاران سند محرمانه دولتی از جمله درباره ترور جان اف. کندی را صادر کرد. 

نشریه تایم در مقاله‌ای به آنچه درباره ترور سی‌و‌پنجمین رئیس‌جمهوری آمریکا می‌دانیم و ابهام‌های موجود می‌پردازد.

جان اف. کندی در ۲۲ نوامبر ۱۹۶۳، در سن ۴۶ سالگی، در سفری به دالاس، در حالی که همراه همسرش، ژاکلین کندی، و فرماندار تگزاس، جان کانلی، سوار خودرو بود، به ضرب گلوله لی هاروی اسوالد کشته شد. دو روز بعد، در ۲۴ نوامبر ۱۹۶۳، جک روبی، صاحب یک باشگاه شبانه، به اسوالد شلیک کرد و او را کشت.

بیش از شصت سال پس از ترور کندی، هنوز روشن نیست که چرا اسوالد رئيس‌جمهوری را به قتل رساند و این موضوع دستمایه نظریه‌های توطئه بی‌شماری شده است. تداوم جذابیت این سوال که چه کسی و چرا کندی را کشت به روشن شدن زمینه نظریه‌های توطئه‌ای که همچنان بر سیاست امروز آمریکا حاکم است کمک می‌کند.

گزارش قطعی آنچه در روز ترور کندی رخ داد را «کمیسیون وارن» تهیه کرد. یک هفته پس از مرگ کندی، لیندن بی. جانسون، جانشین کندی، فرمانی اجرایی امضا کرد و این کمیسیون، به ریاست قاضی ارشد دیوان عالی، ارل وارن، برای تحقیق در مورد مرگ رئيس‌جمهوری تشکیل شد.

ده ماه بعد، در گزارش این کمیسیون تایید شد گلوله‌هایی که اسوالد شلیک کرد موجب مرگ کندی و زخمی شدن فرماندار تگزاس شد و «هیچ مدرکی» وجود ندارد که اسوالد یا روبی در توطئه‌ای داخلی دست داشته‌اند یا دولتی خارجی پشت این ترور بوده است. در این گزارش مشخص نشد که چرا اسوالد کندی را هدف قرار داد و همان‌طور که مجله تایم در سال ۱۹۶۴ نوشت، «توضیح انگیزه اسوالد برای قتل کندی با او دفن شد».

لری ساباتو، نویسنده کتاب «نیم‌قرن با کندی: ریاست‌جمهوری، ترور، و میراث ماندگار جان اف. کندی»، می‌گوید قتل رئیس‌جمهوری به جو بی‌اعتمادی دامن زد که با ترور مارتین لوتر کینگ جونیور و رابرت اف. کندی، برادر جان اف. کندی، در سال ۱۹۶۸ تشدید شد. جنگ ویتنام و رسوایی واترگیت در اوایل دهه ۱۹۷۰ نیز در شکل‌گیری فرهنگی از نظریه‌های توطئه نقش داشت. ساباتو می‌گوید: «جامعه ما به‌دلیل ترور کندی به نظریه‌های توطئه معتاد شد.»

از زمان تصویب قانون «مجموعه اسناد ترور جان اف. کندی» در سال ۱۹۹۲، دولت اسناد مربوط به ترور کندی را از حالت محرمانه خارج کرده است. اما به گفته کارشناسان، در بیش از ۶۰ سالی که از قتل کندی گذشته، هیچ افشاگری مهمی در این اسناد دیده نشده است.

برخی از شاهدان عینی ترور جان اف. کندی هنوز زنده‌اند. مهم‌ترین روایت شاهد عینی که در اکتبر ۲۰۲۳ منتشر شد از پل لندیس ۸۸ ساله بود که در تیم سرویس مخفی ژاکلین کندی حضور داشت و در کتاب خاطراتش درباره آن روز صحبت کرده است. لندیس که در خودرویی پشت لیموزین رئيس‌جمهوری حرکت می‌کرد، مدعی است که گلوله‌ای سالم را در درز کوسن‌های لیموزین پیدا کرده و روی برانکار کندی گذاشته بود. آن گلوله سپس هنگام جابه‌جایی روی برانکار خالی کانلی پیدا شد. کمیسیون وارن این گلوله را روی برانکار کندی پیدا نکرده بود.

اما این موضوع که لندیس ۶۰ سال درباره این موضوع صحبت نکرده بود، سوال‌هایی درباره صحت روایت و حافظه‌اش مطرح می‌کند، به‌ویژه با توجه به اینکه کمیسیون وارن هرگز با او صحبت نکرده بود.

یکی از دلایل اصلی ادامه نظریه‌های توطئه درباره ترور کندی این است که دولت آمریکا تمام اسناد مربوط به آن روز را منتشر نکرده بود، البته تا پیش از فرمان اجرایی دونالد ترامپ که در هفته اول بازگشتش به کاخ سفید در ژانویه ۲۰۲۵ صادر شد. 

همه این اسناد قرار بود تا سال ۲۰۱۷ منتشر شوند، اما تاریخ انتشار چند بار در دولت‌های ترامپ و بایدن به تعویق افتاد.

ساباتو که همراه دانشجویانش در دانشگاه ویرجینیا درباره اسناد مربوط به ترور کندی که از حالت محرمانه خارج شده‌اند تحقیق می‌کند، می‌گوید هزاران صفحه از این اسناد همچنان محرمانه باقی مانده‌اند و دلیل این امر روشن نیست.

او می‌گوید: «نمی‌دانیم این اسناد چه موضوع‌هایی را پوشش می‌دهند و این مسئله به تئوری‌های توطئه بیشتر دامن می‌زند. آن‌ها چه چیزی را پنهان می‌کنند؟»

با توجه به اینکه اسوالد هرگز محاکمه نشد، احساس وجود زوایایی پنهان در این پرونده همچنان باقی خواهد ماند.