به گزارش خبرنگار ایلنا، سالهاست که خروار خروار مشکلات از زمین و زمان بر سر کشاورزان فارس می‌بارد، مشکل تامین نهاده‌ها و سموم، خشکسالی و حالا نیز خاموشی‌های برق رمقشان را گرفته است.
روایت رنج
بیل به دوش به سمت پایین دست مزرعه سرازیر می‌شود، با خودش بگو مگو می‌کند، دستی از دور تکان می‌دهد و اشاره می‌کند که بر می‌گردد.
به این فکر می‌کنم که عمر و جوانی شان بر سر زمین‌های آباء و اجدادی شان گذشته است.
اگرچه نه حال خودشان و نه زراعت شان خوب است، اما هنوز هم مرام و مردانگی وسادگی شان زبانزد است.
مردمانی که بی‌هیچ توقعی و در سکوت کشدارشان کار خطیر امنیت غذایی کشور را بی‌هیچ منتی به دوش می‌کشند.
همان هایی که در بوران سرما و سوزان گرما زمین های چاک چاک شده از خشکسالی‌ها را مرهم می‌گذارند تا زمین سخاوتش را به خرج دهد و از لای ترک‌هایش نان جوانه بزند و بر سر سفره هموطنان مان بنشیند.
کمتر از ۱۵ دقیقه‌ای می‌شود که از آن سوی زمین‌ها خودش را به ما می‌رساند. پس از لختی آسودگی، همان حوالی کنار جوی آب می‌نشیند ولب به سخن می‌گشاید.
جدال با خاک و خستگی
با ته چکمه‌اش زمین را هموار می‌کند، حین جدال خاک و خستگی‌اش می‌گوید: جان شان به لب رسیده و راهی برای فرار از رنج‌های بی‌امان کشت و کارشان ندارند.
حسن احمدلو که حالا نزدیک به ۵۰ بهار از عمرش گذشته، می‌افزاید: خودش و برادرانش سال‌ها بر سر زمین‌های زراعی پدری‌اش مرارت کشیده‌اند تا قامت راست کنند، ولی ناترازیهای آب و خاموشی‌های ۱۲ ساعتی برق نمی‌گذارد که قامت راست کنند.
این کشاورز استان فارسی که بار سنگین هزینه‌های تعمیر پمپ چاههای کشاورزی دستانش را در آستانه فصل کشت خالی گذاشته، می‌گوید: خاموشی‌های گاه و بیگاهی که به ۱۰ ساعت و حتی بیشتر می‌رسد، باعث شده تا چندین بار پمپ‌های چاه کشاورزی‌مان بسوزد و تمامی مزارع پنبه جنوب فارس با تنش آبی شدید مواجه شود.
او با بیان اینکه خاموشی‌ها تاثیر مستقیمی بر میزان تولید پنبه در شهرستان زرین دشت داشته، یادآور می‌شود: خاموشی‌ها سبب شد تا نتوانیم به موقع محصولمان را آبیاری و در نتیجه تناژ پنبه تولیدی جنوب و جنوب شرق فارس ازچهار تن به دو تن در هکتار به نسبت سال گذشته رسید.
بانک‌ها تبصره ۷ بند (ض) قانون بودجه سال ۱۴۰۳ را اجرا نمی‌کند
احمدلو تصریح می‌کند: حالا مسئولین شهرستان، استان و کشوری بگویند با این وضعیت پیش آمده چگونه باید بدهی‌های بانکی و شخصی خود که برای کاشت محصول پنبه متحمل شدیم پرداخت کنیم؟ هیچ بانکی هم مصوبه هئیت وزیران و مجلس تبصره ۷ بند (ض) قانون بودجه سال ۱۴۰۳ را اجرا نمی‌کند و ما هم نمی‌دانیم که به کدامین مرجع برای سرپیچی از این قانون پناه ببریم.
احمدلو عنوان می‌کند: چگونه می‌شود که اگر یک طلبکار یا بانک از جماعت کشاورز به دادگاه شکایت کند، قانون براساس نرخ تورم بانک مرکزی با او تسویه حساب می‌کند ولی خسارات جبران ناپذیر کشاورز که از سوی وزارت نیرو به آنان وارد می‌شود را کسی پاسخگو نیست و معلوم نیست که تکلیف کشاورز چه شود.
ناترازیهای برق معیشت زنان روستایی را هم هدف گرفت
او ادامه می‌دهد: صرف نظر از همه موارد مطرح شده، کشاورزی شغل اصلی تمام خانوارهای روستایی فارس است و فقط بیش از ۱۵ کارخانه پنبه پاک کنی در شهرستانهای داراب و زرین دشت وجود دارد، که نشان می‌دهد این محصول محل ارتزاق جمعیت کثیری از زنان این منطقه است، اما ناترازیهای برق باعث شده تا پنبه این منطقه با کاهش تولید مواجه و جمعیت زیادی از زنان کارگر فصلی خانه‌نشین و بر معیشت جوامع محلی و حاشیه نشینان این دو شهرستان تاثیر به سزایی داشته باشد.
حالا و در این زمستان سرد که گُرده‌های کشاورزان فارس، زیر تازیانه‌های سرما کبود شده، ماجرای افزایش خاموشی‌های برق چاههای کشاورزی، دردی گران بر دوششان نهاده است. خودشان هم نمی‌دانند که تا چه زمانی باید مثل زمینهایشان تواضع به خرج دهند و در برابر این ظلم آشکار کوتاه بیایند.
صدای کشاورزان شنیده نمی‌شود
انگار مثل همه این سالهای سخت ترجیح می‌دهند که سکوت کنند، چرا که آنان تریبونی ندارند تا صدای‌شان شنیده شود، که اگر داشتند هرگز با آنان چنین نمی‌شد.
در این‌میان دولت معتقد است که هیچ قشر و سازمانی از قطعی‌های برق مستثنی نیست. اما آن روی سکه قطعی‌های برق، فقط قامت کشاورز نگون بخت را خمیده است، چرا که صنایع با این قطعی‌ها بهای محصولات‌شان را دو تا سه برابر کردند اما مگر محصول کشاورز با همه خساراتی که بی‌برقی به آنان وارد کرده و هزینه‌های چند صد میلیونی که به دلیل کف‌شکنی و سوختن پمپ‌های چاه کشاورزی روی دست آنان گذاشته، قیمت گندم و یا پنبه و دیگر محصولشان در این زمستان سرد افزایش یافته است؟
این در حالیست که طبق ماده ۲۵ قانون بهبود مستمر کسب و کار مصوب سال ۹۰، قطع برق چاه‌ها خلاف قانون است و اگر چنانچه دولت قصد دارد برق چاه‌ها را به هر دلیلی قطع کند باید این اتفاق با اطلاع کشاورزان و اتاق بازرگانی، صنایع و کشاورزی رخ دهد و حتی اگر خسارتی برای بخش کشاورزی پیش بیاید آن را جبران کنند، اما متاسفانه از دولت قبل که قطعی برق‌ها شروع شد و روزانه پنج ساعت یا هفته‌ای دو روز برق چاه‌ها آن هم در تابستان قطع می‌شد تا امروز دوم بهمن ماه سالجاری که قطعی‌های چاههای کشاورزی به ۱۲ ساعت رسیده، کشاورزان از این بابت متضرر شده‌اند.
لزوم رسیدگی به توزیع ناعادلانه نهاده‌ها
یک فعال بخش کشاورزی در بخش کربال استان فارس هم که دل پر دردی از وضعیت ناخوش بخش کشاورزی در این استان دارد، می‌گوید: متولیان بخش کشاورزی استان پهناور فارس از رسالت واقعی جهاد کشاورزی فاصله معنا داری گرفته‌اند به گونه‌ای که نه روحیه جهادی در این مجموعه را شاهدیم و نه به رسالت‌شان در بخش کشاورزی توجهی دارند.
سیروس زارع معتقد است؛ سازمان جهاد کشاورزی فارس می‌بایست بر اساس رسالت تعریف شده خود حامی زارعان در تمام زمینه‌ها باشد نه اینکه به رسیدگی کردن پروژه‌های اعتباری و بهره برداری از آمار زحمات کشاورزان زحمتکش و سخت کوش در استان فارس تبدیل شوند.
او تاکید می‌کند: گفت و گوهای زارعان حکایت از آن دارد که نهاده‌ها، سوخت، اعتبارات دارد ناعادلانه توزیع می‌شود و افرادی در این میان به منافع کلان رسیده‌اند.
این فعال بخش کشاورزی استان فارس، به‌عدم پیگیری و بی‌توجهی به بیمه‌های کشاورزان استان فارس اشاره می‌کند و می‌افزاید: عملا" این قشر عظیم اجتماعی استان، بدون پشتوانه و زمینه ساز تزلزل، آزمون و خطای مکرر متولیان در راستای انتخاب الگوی کشت، مدلهای آبیاری، بحران بازار، ورشکستگی آبی و اقتصادی کشاورزان شده‌اند.
تشدید ناترازی‌ها در آشفته بازار سوء مدیریت‌ها در فارس
زارع، تصریح می‌کند: این آشفته بازار سوء مدیریت کلمه محترمانه ناترازی در ابعاد گسترده را تشدید می‌کند، گاهی به این نتیجه می‌توان رسید و فکر کرد که اگر جهاد کشاورزی نباشد کدام فعالیت کشاورزان دچار ضعف یا نقصان می‌شود؟ این در حالیست که در عمل می‌بینیم عموما" کشاورزان اعلام می‌کنند که وجود یاعدم وجود این دستگاه برایشان از درجه اهمیت برخوردار نیست.
او ادامه می‌دهد: به راستی چه می‌شود که این مجموعه عریض و طویل در طی دوران ایفای نقش اصلی خود که همان مدیریت آب و خاک و تولیدات است، فاصله می‌گیرد؟
زارع متذکر می‌شود: به نظر می‌رسد این موضوع نیاز به موشکافی، نظارت و انتخاب افراد توانمند در سلسله مدیریت‌های این دستگاه دارد.
آسیب جدی به منصوبات چاههای کشاورزی از همه نقاط فارس گزارش شده است
مدیر اجرایی اتاق اصناف کشاورزی استان فارس هم در گفت و گو با خبرنگار ایلنا، با بیان اینکه ناترازیهای برق رنج کشاورزان فارسی را مضاعف کرده، عنوان می‌کند: قطعی‌های برق آسیب‌های جدی به منصوبات کشاورزی فارس وارد کرده و تقریبا" از همه شهرستانهای استان این آسیب‌ها گزارش شده است.
شیبانی ابراز می‌کند: با توجه به سوختن پمپ و کلیدی‌های برقی کشاورزان، هر حلقه چاه حدود ۱۵۰میلیون تومان هزینه روی دست کشاورزان گذاشته است.
وعده‌هایی که محقق نشد
وی می‌افزاید: در جلسات کارگروه‌های کشاورزی استانی مراتب خسارت‌های وارده به کشاورزان به استاندار فارس اعلام و قول مساعد برای پیگیری آسیب‌های ناشی از ناترازیهای برق به بخش کشاورزی استان داده شد و حتی عسکری رئیس کمیسیون کشاورزی، آب و محیط زیست مجلس شورای اسلامی هم در جلسه‌ای که در اتاق بازرگانی فارس برگزار شد، قول پیگیری و کاهش خاموشی دادند که متاسفانه هیچ یک از این وعده‌ها محقق نشد.
مدیر اجرایی اتاق اصناف کشاورزی فارس اعلام می‌کند: قطعی بیش از ۱۰ ساعتی برق در فارس باعث شده تا حدود ۳۰ درصد از کشت‌های شتوی خصوصا" گندم موفق به آبیاری نشوند و با کاهش تولید مواجه شویم.
دشت‌های فارس سالیانه بیش از ۶۲۰ میلیون مترمکعب کسری آب دارند
در ادامه مدیر عامل شرکت آب منطقه‌ای استان فارس نیز در گفت و گو با خبرنگار ایلنا با اشاره به اینکه از مجموع ۶۰۹ محدوده مطالعاتی کشور ۱۳۴ محدوده مطالعاتی در فارس واقع شده، اظهار می‌کند: قریب به اتفاق محدوده‌های مطالعاتی استان فارس ممنوعه (برداشت بیشتر از تغذیه) و تعدادی از آن‌ها ممنوعه بحرانی (علاوه بر کمیت، کیفیت نیز در حال بدتر شدن است) است.
سیاوش بدری با بیان اینکه ۶۰۹ محدوده مطالعاتی در کشور وجود دارد، اعلام می‌کند: از این تعداد ۱۳۴ محدوده مطالعاتی اشاره شده استان ۱۰۲ محدوده مطالعاتی، بیش از ۵۰ درصد مساحت آن‌ها در استان ما قرار دارد که شرکت آب منطقه‌ای فارس تولی‌گری آن‌ها را بر عهده دارد و ۳۲ محدوده مطالعاتی را شرکت‌های آب منطقه‌ای استان‌های همجوار متولی هستند.
او با ذکر این نکته که وزارت نیرو تقریبا همه محدوده‌هایی که متولی آن آب منطقه‌ای فارس است را ممنوعه اعلام کرده، عنوان می‌کند: تنها ۳ محدوده در استان آزاد است که آن‌ها نیز فاقد منابع آبی هستند.
رئیس هیئت مدیره شرکت آب منطقه‌ای استان فارس تاکید می‌کند: مخزن سفره‌های آب زیر زمینی استان فارس در سال آبی جاری با کسری ۶۲۰میلیون متر مکعبی روبروست.
بدری یادآور می‌شود: در سال آبی جاری (ابتدای مهرماه ۱۴۰۳ تاکنون) میانگین بارش استان ۵۳ میلیمتر بوده که بیشترین بارش‌ها مربوط ایستگاه برغان سپیدان ۱۶۶ میلیمتر و کمترین ایستگاه فرگ داراب با صفر میلی متر است.
او ابراز می‌کند: تغییرات بارندگی استان نسبت به میانگین مدت مشابه سال آبی گذشته ۴۷/۶ درصد افزایش و نسبت به میانگین بلند مدت ۶۳/۸ درصد کاهش داشته است.
مدیر عامل شرکت آب منطقه‌ای فارس همچنین از صدور مجوز کف‌شکنی ۴۳۰ حلقه چاه و جابجایی۵۶۲ حلقه چاه در سالجاری به دلیل افت تراز آب زیرزمینی در فارس خبر می‌دهد.
بدری تعداد چاه های کشاورزی دارای پروانه بهره برداری استان فارس را ۶۳۲۰۰ حلقه اعلام کرده می‌افزاید: در کنار چاه های دارای پروانه، بیش از ۲۰ هزار حلقه چاه غیر مجاز در فارس وجود دارد.
سازمان جهاد کشاورزی پاسخ نداد، مدیریت بحران، پرسش‌های ایلنا را مشق شب خواند
پیگیری‌های خبرنگار ایلنا برای انعکاس آمار خسارت‌های ناشی از ناترازی و خاموشی برق از سازمان جهاد کشاورزی فارس تا این لحظه هیچ نتیجه‌ای نداشت، تماس‌های مکرری که با مدیر روابط عمومی و رئیس سازمان جهاد کشاورزی فارس گرفته شد و پس از وقفه‌ای بیشتر از ۱۰ روزه و امروز و فردا کردن متولیان این سازمان برای پاسخگویی به سئوالات مطرح شده ایلنا، نشان می‌دهد که گویا شفاف‌سازی افکار عمومی در دستور کار این سازمان نیست. آن‌ها مدعی هستند که از سوی مدیریت بحران استانداری به آنان تکلیف شده که هیچ آماری از این مرجع مخابره نشود و در ادامه مدیر کل مدیریت بحران استانداری فارس هم با مشق شب خواندن سئوالات خبرنگار ایلنا در رابطه با ناترازیهای برق دوباره پاسخگویی به پرسش‌های این رسانه را به سازمان جهاد کشاورزی محول می‌کند، سئوالاتی که اساسا" می‌بایست از سوی حوزه تخصصی خود یعنی سازمان جهاد کشاورزی پاسخ داده شود.
این در حالیست که استاندار جدید فارس در اولین نشست خبری خود با خبرنگاران به موضوع ناترازیهای انرژی اشاره و بر خبررسانی مدیران اجرایی استان تاکید کرده بود.
به عقیده امیری، رسانه امروز مدرن شده‌ی امر به معروف و نهی از منکر است و به اذعان وی مدیران باید به گفتگوی آزاد و سازنده اعتقاد داشته باشند، چرا که خبرنگاران حق دارند بر مدیریت استان نظارت کنند.
استاندار فارس به این نکته نیز اشاره کرده بود که در صورت‌عدم پاسخگویی مدیران به رسانه‌ها و افکار عمومی باید بصورت مکتوب دلایل‌عدم پاسخگویی را اعلام کنند.
گزارش: آمنه سپهر