موقعیت جغرافیایی و ذخایر فراوان گاز طبیعی ایران، این کشور را به گزینه ای ایده آل برای تبدیل شدن بههاب گازی منطقه و همچنین درآمدزایی از این مسیر است. شبکه گسترده خطوط لوله کشور ما تضمین میکند که میتواند گاز را به طور موثر به کشورهای مختلف همسایه منتقل کند و تجارت انرژی را تسهیل کند و اتصال منطقه ای را تقویت کند. موقعیت استراتژیک ایران این کشور را قادر میسازد تا به عنوان پلی بین تامین کنندگان و مصرف کنندگان گاز عمل کند و در نتیجه نقشی محوری در پویایی انرژی منطقه ایفا کند.
یکی از مهمترین جنبههای استراتژی ایران برای ارتقای نقش خود در تعاملات گازی منطقه ای، برقراری ارتباط مستقیم با روسیه و هند است. روسیه یکی از بزرگترین تولیدکنندگان گاز طبیعی در جهان است، در حالی که هند یک اقتصاد به سرعت در حال رشد با تقاضای فزاینده انرژی است. ایران با برقراری ارتباط مستقیم با این دو بازیگر اصلی میتواند خود را به عنوان یک حلقه مهم در زنجیره تامین انرژی جهانی قرار دهد.
گام اصلی ایده ارتباط مستقیم گازی بین ایران و روسیه و همچنین تحقق تجارت گاز روسیه از مسیر در زمان شهید رئیسی و با توافق بین ایران و روسیه در ابتدای سال 1403 انجام شد. این قرارداد سوآپ یا واردات سالانه 55 میلیارد متر مکعب گاز از روسیه معادل 300 میلیون متر مکعب در روز را پیش بینی کرده بود. این توافقنامه نه تنها روابط دوجانبه ایران و روسیه را تقویت کرد، بلکه پتانسیل ایران را برای خدمت به عنوان یک مرکز بزرگ ترانزیت گاز روسیه نشان داد.
مهمترین نقطه انتقال گاز روسیه نیز به کشور هند است که تقاضا بسیار زیادی برای گاز خواهد داشت و این تقاضا تا پایان 2030 به دو برابر میزان تقاضای فعلی خود خواهد رسید. مهمترین پازل گمشده در تکمیل همکاریهای گازی گسترده ایران با روسیه و هند، برقراری ارتباط مستقیم است. به طور خاص، اتصال مستقیم شبکه گاز ایران به روسیه از طریق دریای خزر و سپس اتصال مستقیم به هند از طریق خط لوله دریایی بسیار مهم است. این ارتباط مستقیم ایران را قادر میسازد تا به نقطه اصلی انتقال گاز روسیه به هند تبدیل شود. علاوه بر این، بر اساس نیاز سایر کشورهای همسایه، میتوان بخشی از گاز روسیه را خریداری و به کشورهایی مانند عراق، ترکیه، پاکستان و افغانستان فروخت.
تبدیل استراتژیک ایران بههاب گازی منطقه ای یکی از مهم ترین تحولات در چشم انداز انرژی منطقه است. این تحول توسط شبکه گسترده خطوط لوله سراسری ایران پشتیبانی میشود که کشور را به همسایگان خود متصل میکند و به عنوان زیرساخت حیاتی برای ترانزیت کالا و انرژی عمل میکند. یکی از عناصر کلیدی در استراتژی ایران برای به حداکثر رساندن نقش خود در تعاملات گازی منطقه، ایجاد ارتباط مستقیم با متقاضیان و تامین کنندگان عمده گاز، به ویژه روسیه و هند است. این اقدام در جهت افزایش نفوذ ایران در بازار انرژی منطقه و تثبیت جایگاه این کشور به عنوان یک بازیگر کلیدی در تجارت جهانی انرژی است.