به گزارش خبرنگار پایگاه خبری بازار سرمایه ایران(سنا)، فلز ارزشمند لیتیوم، سومین عنصر در جدول تناوبی است که در صدر فلزات قلیایی جای دارد و در شرایط استاندارد، کم‌چگالی‌ترین فلز و عنصر جامد جهان است. کاربردهای متعدد لیتیوم آن را به یکی از فلزات ارزشمند بازار کامودیتی تبدیل کرده است. استفاده در باتری‌های قابل شارژ گوشی‌های تلفن همراه، دوربین‌های دیجیتال و به ویژه خودروهای برقی از مهمترین موارد کاربرد لیتیوم به شمار می‌روند.
بر اساس آمارها، بیش از ۶۰ درصد لیتیوم تولیدی جهان در ساخت باتری‌های قابل شارژ خودروهای برقی مورد استفاده قرار می‌گیرد. لیتیوم در ساخت باتری‌های غیرقابل شارژ مورد استفاده در دستگاه ضربان‌ساز قلب، اسباب‌بازی‌ها و ساعت‌ها نیز به کار می‌رود. همچنین در ساخت سرامیک و شیشه‌های مقاوم در برابر حرارت، روغن‌های روانکار، تصفیه هوا و تولید فولاد و آلومینیوم از لیتیوم استفاده می‌شود. در ساخت داروهای مختلف برای درمان بیماری‌های روانی (همچون افسردگی) نیز از لیتیوم استفاده می‌شود. در مجموع، استفاده‌های صنعتی و درمانی گسترده لیتیوم، این فلز را به یک دارایی ارزشمند تبدیل کرده است. در این گزارش، وضعیت بازار جهانی لیتیوم مورد بررسی قرار گرفته است.
ارزش بازار
در سال ۲۰۲۲ ارزش بازار جهانی لیتیوم معادل ۳۸.۲ میلیارد دلار بود. پیش‌بینی می‌شود؛ این رقم تا سال ۲۰۳۱ (بین ۲۰۲۳ تا ۲۰۳۱) با نرخ رشد سالانه مرکب ۲۲.۱ درصد از مرز ۲۳۰ میلیارد دلار عبور کند. یکی از بازارهای مرتبط با فلز لیتیوم، باتری‌های لیتیوم یونی است که انتظار می‌رود با رشد چشمگیری روبه‌رو شود. در سال ۲۰۲۱ ارزش این بازار ۵۴.۶ میلیارد دلار بوده است و پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۳۴ به بیش از ۴۹۹ میلیارد دلار افزایش پیدا کند. صنعت خودروهای برقی مهمترین عامل رشد این بازار به شمار می‌رود. البته قیمت بالا و کمبود فلز لیتیوم از عواملی است که رشد این بازار را تهدید می‌کنند. کارشناسان همچنین معتقدند، برای تامین باتری‌های مورد نیاز صنعت خودروهای برقی تا سال ۲۰۳۰ نیاز به ۵۱۴ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری است. اما این سرمایه‌گذاری، برخلاف چین، در کشورهای غربی با چالش‌های هزینه‌ای و زیست‌محیطی مواجه است. در نمودار زیر، پیش‌بینی ارزش بازار باتری‌های لیتیوم یونی تا سال ۲۰۳۴ مشاهده می‌شود.
تولیدکنندگان
در سال ۲۰۲۳ استرالیا، شیلی و چین در مجموع ۸۸ درصد تولید لیتیوم جهان را در اختیار داشتند. استرالیا به عنوان بزرگترین تولیدکننده لیتیوم جهان، در یک دهه گذشته شاهد جهش تولید بوده است. در سال ۲۰۱۳ میزان تولید این کشور معادل ۱۳ هزار تن بود اما در سال ۲۰۲۳ این رقم به ۸۶ هزار تن افزایش پیدا کرد. در سال ۲۰۲۳ در مجموع ۱۸۴ هزار و ۶۸۰ تن لیتیوم در جهان تولید شد. در جدول زیر، ۸ تولیدکننده اصلی لیتیوم جهان در سال ۲۰۲۳ معرفی شده‌اند.
قیمت
در بازار کامودیتی، لیتیوم به صورت ترکیبات کربنات لیتیوم و هیدروکسید لیتیوم قیمت‌گذاری می‌شود. در حال حاضر قیمت کربنات لیتیوم در محدوده‌ای است که در ژانویه ۲۰۱۹ به ثبت رسیده بود. از سال ۲۰۱۷ تاکنون، قیمت لیتیوم با نوسان‌های شدیدی روبه‌رو بوده است. در این مدت، کمترین قیمت لیتیوم به میزان ۴۰ هزار یوآن (۵۴۶۰ دلار) در جولای ۲۰۲۰ ثبت شد. همچنین در نوامبر ۲۰۲۲ بالاترین قیمت لیتیوم به میزان ۵۹۰ هزار یوآن (بیش از ۸۰ هزار دلار) به ثبت رسید. در حال حاضر قیمت هر تن کربنات لیتیوم معادل ۷۷ هزار و ۸۵۰ یوآن (۱۰ هزار و ۶۲۷ دلار) است.
در سال‌های اخیر، قیمت لیتیوم تحت تاثیر ناترازی عرضه و تقاضا با نوسان‌های شدیدی روبه‌رو بوده است. در چشم‌انداز کوتاه‌مدت، انتظار می‌رود که قیمت لیتیوم با افت مواجه شود. یکی از برآوردها حکایت از آن دارد که میانگین قیمت هر تن کربنات لیتیوم در سال ۲۰۲۵ حدود ۱۴ هزار دلار باشد. اما تازه‌ترین پیش‌بینی تحلیلگران از کاهش قیمت به کمتر از ۱۱ هزار دلار حکایت دارد. اما در چشم‌انداز بلندمدت، تحلیلگران انتظار دارند که قیمت هر تن کربنات لیتیوم بین ۱۵ هزار تا ۲۰ هزار دلار باشد. در نمودار زیر، قیمت کربنات لیتیوم از سال ۲۰۱۷ تاکنون مشاهده می‌شود.
