اسماعیل بقائی در نشست خبری دیروز خود در پاسخ به پرسش قدس، در خصوص تأکید وزیر امور خارجه بر اینکه گفت‌وگوهای ژنو تنها محدود به موضوع هسته‌ای است و فراتر از آن با اروپایی‌ها گفت‌وگویی نداریم، در حالی که پیشتر گفته شده بود طیف وسیعی از موضوعات از دوجانبه تا منطقه‌ای در این تماس‌ها روی میز است، توضیح داد: ما با سه کشور اروپایی درباره موضوعات متنوع مورد نظر طرفین گفت‌وگو می‌کنیم. در خصوص موضوعات منطقه گلایه‌ها و اعتراضات و انتقادات جدی درباره رویکردهای کشورهای اروپایی نسبت به تحولات منطقه داریم. نمونه روشن آن حمایت‌های هر سه کشور اروپایی از اسرائیل در ۱۶ ماه بوده است. این موارد را صریح و شفاف بیان کردیم. در مورد موضوعات مرتبط با مسائل سوریه و اوکراین در هر گفت‌وگویی با طرف‌های اروپایی، مطرح می‌شود. وی تصریح کرد: اما مذاکره به معنای گفت‌وگو در خصوص داد و ستد، امتیاز یا تصمیم‌گیری درباره موضوعات مشخص در معنای شناخته شده‌اش، صرفاً درباره موضوع هسته‌ای بوده است و تناقضی درباره موضع وزارت خارجه وجود ندارد.
درباره توان نظامی خود با کسی مذاکره نمی‌کنیم
سخنگوی دستگاه دیپلماسی کشور در پاسخ به پرسش دیگر خبرنگار ما درباره تأکید وزیر امور خارجه بر اینکه مذاکره هسته‌ای با آمریکا تنها پس از بازگشت این کشور به برجام ممکن است و اینکه چگونه بازگشت آمریکا به برجام بدون مذاکره امکانپذیر خواهد بود، با بیان اینکه سیاست ما در مورد کشورهایی که زمانی عضو برجام بوده‌اند مشخص است، گفت: مذاکره، موضوع روشنی دارد. محور، برجام است و طرف‌های آن روشن هستند و متضمن آن قطعنامه شورای امنیت است که بر مبنای آن این توافق جایگاه حقوقی پیدا کرده و طرف‌ها بر این مبنا باید در گفت‌وگوها مشارکت داشته باشند. بقائی اظهار کرد: در چهار سال گذشته حتی زمانی که آمریکا خارج از برجام بود، گفت‌وگوها به صورت غیرمستقیم ادامه داشت و در دوره دولت دموکرات نیز در جریان بود و روند مسقط را هم حتماً اطلاع دارید. موضع و رویکرد ما درباره مذاکره و گفت‌وگو در خصوص موضوعات مختلف مستمر و کاملاً روشن است.
وی در واکنش به ادعای رسانه‌های غربی در مورد تأکید کشورهای اروپایی در گفت‌وگوهای ژنو بر ضرورت اضافه شدن موضوع توان موشکی ایران به مذاکرات و متقابلاً تهدید جمهوری اسلامی به خروج از ان پی تی در صورت اسنپ‌بک اروپایی‌ها تصریح کرد: تهران هیچ‌گاه درباره توانمندی‌های نظامی با هیچ کسی گفت‌وگو نکرده و نخواهد کرد. اگر این مباحث در این گفت‌وگوها مطرح شده، پاسخ ما مشخص است. بقائی افزود: همچنین تهدید به خروج از ان. پ.تی موضوع تازه‌ای نیست. در دولت دوازدهم مشخص کردیم در صورتی که از اهرم مکانیسم ماشه برای فشار و امتیازگیری از ایران استفاده شود واکنش ما متناسب خواهد بود و شفاف گفته شده سوءاستفاده از این سازوکار بدین معناست که توجیه و دلیلی برای ماندن ایران در برخی موافقت‌نامه‌های موجود نخواهد بود. این موضعی است که قبلاً هم گفته شده است.
دلیل لغو سفر عراقچی به نیویورک
سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به پرسشی در خصوص نشست دیروز شورای امنیت سازمان ملل متحد و اینکه گفته شده بود وزیر امور خارجه در این نشست شرکت خواهند کرد، گفت: هفته پیش اعلام کردم ایشان برای شرکت در نشست شورای امنیت سازمان ملل راجع به فلسطین عازم نیویورک می شوند، اما با توجه به تحولات منطقه و اتفاقاتی که ظرف دو روز گذشته افتاده، مشخصاً مسئله آتش‌بس در نوار غزه، موضوع تغییر کرد؛ بنابراین با توجه به اقتضائات زمانی این سفر انجام نخواهد شد.بقائی در پاسخ به پرسشی در خصوص چرایی عدم حضور وزیر امور خارجه در اجلاس داووس و حضور ظریف معاون راهبردی رئیس‌جمهور گفت: مقام‌های مختلفی در سال‌های گذشته در این اجلاس شرکت می‌کردند و جایگاه معاون راهبردی رئیس‌جمهور نیز در ساختار ما روشن است. قرار بود وزیر امور خارجه این هفته به نیویورک سفر کند که این سفر هم همان‌طور که عرض کردم انجام نشد.
تحریم و اف‌ای‌تی‌اف مانع توسعه روابط ما نیست
وی در پاسخ به پرسش دیگری در خصوص ادعای درخواست روسیه برای خروج ایران از لیست سیاه اف‌ای‌تی‌اف برای ممکن شدن همکاری اقتصادی، با تأکید بر اینکه وجود تحریم‌ها هیچ وقت مانعی برای اینکه روابط خود را با دیگر کشورها گسترش دهیم نبوده است، گفت: یکی از روش‌ها برای اینکه بر مشکلات ناشی از تحریم‌های غیرقانونی و ظالمانه آمریکا و برخی دیگر کشورها فائق بیاییم، این بوده که از سایر ظرفیت‌ها استفاده کنیم.
سخنگوی دستگاه سیاست خارجی انعقاد موافقت‌نامه با کشورهای دیگر را بر اساس نیازسنجی دولت‌های ذی‌ربط و با عنایت به ظرفیت‌هایی خواند که در سطح روابط دوجانبه از حیث اقتصادی و تجاری و سیاسی وجود دارد و افزود: معاهده بین ایران و روسیه هم از این قاعده مستثنا نیست. مذاکرات برای معاهده امضا شده اخیر با روسیه در دوره دولت روحانی شروع و در دولت شهید رئیسی مذاکرات آن انجام و در دولت چهاردهم امضا شد. اینکه در فرایند مذاکراتی، طرف‌های ذی‌ربط نکات و پیشنهادهایی را مطرح کنند، چیز عجیبی نیست. مهم این است که درنهایت محصول چیست. متن را می‌توانید مرور کنید که چه مواردی در متن هست و البته این متن محصول توافق و اجماع نظر دو طرف است.
ایران و افغانستان باید در موضوع حقابه به توافق برسند
سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به پرسشی در خصوص آخرین تحولات درباره مذاکرات حقابه هیرمند گفت: موضوع حقابه ایران از هیرمند و حقابه‌هایی که از سایر رودخانه‌های جاری به سمت ایران وجود دارد، همیشه مورد پیگیری بوده و دستور کار ثابت هرگونه گفت‌وگویی بین ایران و افغانستان بوده و خواهد بود. ما فکر می‌کنیم همکاری در مورد آب می‌تواند یکی از نقاط قوت و یکی از نقاط همکاری میان ایران و افغانستان باشد. سیاست حسن همجواری و رابطه تاریخی تمدنی و پیوندهای مختلفی که بین دو ملت وجود دارد، ایجاب می‌کند هر دو طرف در این زمینه به توافق و تفاهم دست پیدا کنیم. این دور از دسترس نیست.
خبرنگار: آرش خلیل خانه