[ شهروند ] [شهروند] از چند هفته مانده به معرفی فیلمهای انتخابشده برای جشنواره فیلم فجر صحبتهای درگوشی زیادی مطرح بود که ظاهرا در جشنواره 43 فیلم فجر شماری از فیلمهای بلاتکلیف- و حتی توقیفشده- سالهای اخیر به نمایش درخواهند آمد. معرفی فیلمهای بخش مسابقه و فیلماولیها البته نشان داد که چنین خبری درست نبوده است، با اینکه وجود یک سانس خالی در برنامه روزانه سینمای رسانهها در ایام فجر این احتمال را ایجاد میکرد که چنین فیلمهایی- که نام آثاری چون «قاتل و وحشی»، «پیر پسر»، «رکسانا» و «بیسروصدا» نیز در میانشان دیده میشود- ممکن است در سانس پایانی هر روز تنها و تنها برای اهالی رسانه به نمایش درآید. آنچیزی هم که این احتمال را پررنگ میگرد، شایعاتی مانند تهدید نرگس آبیار به اعلام استعفا از عضویتِ «شورای پروانه نمایش» در صورت عدم نمایش «قاتل و وحشی» (به نقل از خبرگزاری مهر) یا رضایت جمعی هیات انتخاب از آثاری مانند «پیر پسر» و «رکسانا» بود. با این حال هیچچیز هنوز از مرحله شایعه فراتر نرفته بود؛ تا این که دیروز مسعود نجفی مدیر روابط عمومی جشنواره فیلم فجر از شروع سانسهای سینمای رسانه از ساعت ده صبح خبر داد- که اگر بنا تنها بر نمایش روزانه چهار فیلم طبق قرعهکشی اعلامشده بود، چندان منطقی نمینمود. مگر اینکه خبرهایی در راه باشد و قرار شده باشد فیلمهای دیگری نیز به نمایش درآیند...
اگر چه در اخبار رسانهها نمایش احتمالی فیلمهایی مانند «قاتل و وحشی»، «رکسانا»، «پیرپسر» و «بیسروصدا» در جشنواره به عنوان نمایش فیلمهای توقیفی و بلاتکلیف خبررسانی شده؛ اما حقیقت این است که جز «قاتل و وحشی» که به دلیل پوشش بازیگر زن فیلم- با اینکه در سینمای بعد از انقلاب نمونههای مشابه بسیاری نیز دارد- توقیف یا بلاتکلیف بوده؛ سه فیلم دیگر این فهرست تاکنون صرفا به دلایل آییننامهای از حضور در جشنواره فیلم فجر بازماندهاند. این یعنی «قاتل و وحشی» حمید نعمتالله، «رکسانا»ی پرویز شهبازی، «پیرپسر» اکتای براهنی و «بیسروصدا»ی مجیدرضا مصطفوی به این خاطر که در ادوار گذشته به جشنواره ارائه شده و به هر دلیلی به فیلم فجر راه نیافته بودند، طبق آییننامه جشنواره مجوز حضور در بخش رقابتی را نداشتهاند- و در این میان نمایش آنها برای اعضای هیأت انتخاب تنها و تنها یک ناهماهنگی و اشتباه عجیب از سوی دبیرخانه جشنواره بوده که موجب پیچیدهتر شدن اوضاع پیرامون این آثار شده است و بنابراین دبیر جشنواره با استفاده از اختیاراتی که دارد، میتواند یکبار دیگر- مانند اتفاقی که در سالهای گذشته برای فیلمهایی مانند «امپراتور جهنم» پرویز شیخطادی یا «بهشت تبهکاران» مسعود جعفری جوزانی افتاده- این فیلمها را به جشنواره بازگرداند!
با این حال این اتفاق اگر هم روی ندهد، با توجه به شنیدههای موجود به نظر میرسد که این چهار فیلم در کنار پنج یا شش فیلم دیگر از قبیل «بت» حمید نعمتالله، «لاکپشت» بهمن کامیار و «دکتر فون گویر» بهروز افخمی در سانس ویژهای در روزهای برگزاری جشنواره در سالن رسانهها روی پرده خواهند رفت. آثاری که بیشترین پتانسیل را برای رونق بخشیدن به جشنواره دارند و بنابراین کشیدن خط قرمز روی نامهاشان نهایت بیسلیقگی است...
قاتل و وحشی
«قاتل و وحشی» حمید نعمتالله معروفترین فیلم بلاتکلیف سالهای اخیر و پرحاشیهترین آنهاست. فیلمی که در تمام پنج سال اخیر- از زمان ساخت آن در سال 1398- فراز و فرودهای زیادی را از سر گذرانده و چندین و چند بار از حضور جشنواره فجر بازمانده است. این فیلم که در دولت سیزدهم اجازه نمایش در خارج از کشور را به دست آورده؛ به گفته شماری از منتقدین از جمله جواد طوسی به دلیل نمایش موهای تراشیده لیلا حاتمی اجازه نمایش عمومی در ایران را ندارد. با این حال امسال یادداشت حمید نعمتالله امیدواریهایی را درباره رفع این مشکل ایجاد کرده بود- که البته در بخش اصلی جشنواره به جایی نرسید، با این که به نظر میرسد نمایش آن در بخش ویژه جشنواره قطعی شده است و همین هم میتواند آینده این فیلم را روشنتر جلوه دهد.
«قاتل و وحشی» با بازی لیلا حاتمی و امین حیایی که به گفته حمید نعمتالله یک فیلم حماسی با مضمون مقابله خیر و شر است؛ اولبار در سال 1398 به دلیل مسایل مالکیتی به جشنواره نرسید و پس از آن هم هیچگاه موفق به دریافت مجوز اکران در جشنواره نشد و حمید نعمتالله هم در تمام این سالها سکوت کرد. این فیلم حالا پس از گذشت پنج سال به نظر میرسد که در جشنواره روی پرده خواهد رفت. البته گفته میشود که دیگر فیلم بلاتکلیف نعمتالله- «بت»- هم امسال اکران خواهد شد. اتفاقی که اگر روی ندهد، چهبسا حمید نعمتالله مجبور شود پیشنهاد مخاطبان سینما برای زدن قید پروانه نمایش و انتشار اینترنتی آن را بپذیرد و منتظر کرم تماشاگرانی باشد که با اشاره به مورد مشابه «سنتوری» گفتهاند در صورت انتشار اینترنتی «قاتل و وحشی» هزینه تماشای آن را به حساب مالکان فیلم واریز خواهند کرد!
پیرپسر
«پیرپسر» اکتای براهنی دیگر فیلم بلاتکلیف جشنواره است که به احتمال زیاد در بخش ویژه امسال به نمایش درخواهد آمد. فیلمی با بازی لیلا حاتمی، حامد بهداد، محمد ولیزادگان و حسن پورشیرازی که از زمانی که در سال ۱۴۰۰ تولید شده، به رغم موفقیتهای پرشمار جشنوارهای، تاکنون موفق به اکران عمومی در ایران نشده است. اتفاقی که کارگردان فیلم، اکتای براهنی یکی از دلایل آن را «طولانی بودن زمان فیلم» (سه ساعت و دوازده دقیقه) عنوان کرده است. با این حال با توجه به بازتابهای بینالمللی فیلم، بعید است تنها دلیل عدم نمایشش در ایران همین باشد، به خصوص که تاکنون با پیشنهاد براهنی مبنی بر انتشار این فیلم در قالب یک مینیسریال نیز موافقت نشده است.
با این حال به نظر میرسد این طلسم در جشنواره امسال شکسته خواهد شد و منتقدان و اهالی رسانه شاهد فیلمی خواهند بود که به ادعای سازندهاش این پتانسیل را دارد که «تماشاگران را جادو کند و فروش بالایی در گیشه داشته باشد».
رکسانا
«رکسانا»ی پرویز شهبازی طلسمشده دیگری است که شاید امسال این طلسم را شکسته و در معرض تماشای سینمادوستان قرار گیرد. فیلم جدید فیلمسازی که پیشتر با فیلمهایی مانند «نفس عمیق»، «عیار 24» و «دربند» جشنواره فجر و تماشاگرانش را بارها و بارها شوکه کرده و حالا گفته میشود که با «رکسانا» نیز این اتفاق تکرار خواهد شد. فیلمی که ظاهرا مثل سایر آثار پرویز شهبازی درباره دغدغههای جوانان- اینبار دهه هشتادی- است و عشق غیرمنتظره یک قمارباز جوان با یک دختر هنرمند بااستعداد را روایت میکند...
«رکسانا»ی پرویز شهبازی که پیشتر برای اینکه شانس معرفی به اسکار را از دست ندهد اکران کوتاهمدتی را در یکی از شهرستانهای کشور تجربه کرده؛ امسال برای چندمین بار میخواهد به رغم حضور در جشنوارههای خارجی در جشنواره فیلم فجر نیز شرکت کند. اتفاقی که در دو سالی که از زمان ساخت این فیلم در سال 1401 میگذرد، ممکن نشده و «رکسانا» پشت دیوار بیمیلی سازندگان و بعدتر نیز قوانین و مقررات و آئیننامههای جشنواره گرفتار مانده است. با این حال این سد اگر امسال از پیشروی این فیلم کنار رود، قطعا اتفاق خوبی برای جشنواره خواهد بود و تنور این رویداد را داغتر خواهد کرد.
بیسروصدا
«بیسروصدا» مجیدرضا مصطفوی که سال گذشته جای این فیلم در جشنواره بهشدت خالی بود؛ با بازی پیمان معادی، مهران غفوریان، فرشته حسینی و هانیه توسلی یکی از پرستارهترین فیلمهای این سالهاست. سومین تجربه فیلمسازی مجیدرضا مصطفوی بعد از فیلمهای «انارهای نارس» و «آستیگمات» که بهخاطر مسایل و موارد بسیاری از جمله گریم و نقشهای عجیب و متفاوت پیمان معادی، فرشته حسینی و هانیه توسلی یکی از آثار کنجکاویبرانگیز امسال نیز میتواند باشد، البته اگر به جشنواره راه پیدا کند و روی پرده رود، حتی فقط و فقط برای اهالی رسانه!
∎