به گزارش ایکنا، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمحمد اکبریان، استاد دانشگاه معارف اسلامی، اول بهمن‌ماه در نشست علمی «مرجعیت علمی قرآن در مبانی فلسفه» از مجموعه نشست‌های اولین همایش ملی مرجعیت قرآن کریم که از سوی پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن برگزار شد، با اشاره به تأثیر قرآن کریم بر فلسفه اسلامی با بیان اینکه منابع همه علوم حس و عقل و شهود است، گفت: فلاسفه در عین اینکه حجیت عقل را به رسمیت می‌شناسند در عین حال محدویت‌های عقل را هم مورد اذعان قرار می‌دهند که با تفکر ارسطویی متفاوت است. تفکر ارسطویی تأکید بر توانایی و شناخت عقل دارد لذا به محدودیت‌های آن نپرداخته‌ است.

وی با بیان اینکه فلاسفه اسلامی تأکید دارند که عقل به عنوان قوه شناخت حجیت دارد ولی ناتوانی زیادی هم دارد، تصریح کرد: آیات قرآن کریم بر منبع شهود و شناخت قلبی هم تأکید فراوانی دارد و لحن آیات به گونه‌ای است که شهود، منبع شناخت مستقل است و از این مسئله هم در فلسفه اسلامی از جمله برهان فطرت بهره گرفته شده که متفاوت از فلسفه یونانی و غرب است.

اکبریان با اشاره به تأثیر آیات قرآن در روش فلسفه، اظهار کرد: مبنای مباحث فلسفی استدلال عقلی است و اگر از قوه شناخت حسی و قلب و دل سخن به میان می‌آید، به عنوان مقدمه عقلی است؛ فلاسفه اسلامی در این بحث از آیات قرآن کمک گرفته و استدلال و براهین عقلی می‌آورند.

استاد دانشگاه معارف اسلامی با بیان اینکه تأثیر قرآن در روش عقلی به سه صورت است، اضافه کرد: صورت اول دعوت مستقیم و توصیه به استفاده از عقل، صورت دوم بهره‌گیری از براهین عقلی و صورت سوم هم نکوهش کسانی است که از عقل استفاده نمی‌کنند. 

وی با بیان اینکه در بحث هدف هم، هدف می‌تواند خود فلسفه و یا مسائل مرتبط با فلسفه باشد، اضافه کرد: در اینجا هم تأثیر قرآن بر اندیشه فلاسفه اسلامی کاملاً روشن است؛ موضوع فلسفه شناخت حقیقت است و گفته‌اند حقیقت اعلا، خداوند است و هدف فلسفه شناخت خداست و یکی از اهداف مهم آیات قرآن هم شناساندن خداوند و تحکیم توحید است. 

وی با اشاره به بحث علیت، افز ود: فلاسفه اسلامی از علیت طبیعی فراتر رفته و علیت حقیقی را مطرح می‌کنند و آن را به علیت حقیقی هستی‌بخش و علیت استعدادی و معده و ... تقسیم می‌کنند لذا در این بحث هم تأثیر آیات قرآن بر فلسفه قابل بحث است.