دولت چهاردهم در حوزه اقتصاد با چالش‌های فراوانی روبرو است که این روزها خود را در ناترازی‌های گوناگون از برق و گاز گرفته تا شبکه بانکی، صندوق‌های بازنشستگی و ... بیش از پیش نشان می‌دهد.
از دید کارشناسان سیاسی و اقتصادی، برونرفت از این وضعیت نیازمند برخی اصلاحات ساختاری است و نیز دگرگونی روابط خارجی با جهان که اکنون با موانعی مانند تحریم‌های ضدایرانی مواجه است.
پژوهش ایرنا در زمینه این چالش‌ها گفت‌وگوهایی با شماری از کارشناسان حوزه‌های گوناگون اقتصادی، سیاسی، سیاست خارجی و ... داشته که در این گزارش دیدگاه‌های «محمدکاظم انبارلویی» عضو شورای مرکزی حزب موئتلفه اسلامی و سردبیر سابق روزنامه رسالت انعکاس یافته و نیز «محمدعلی وکیلی» مدیر مسئول روزنامه ابتکار که سابقه نمایندگی مردم تهران در مجلس دهم را در کارنامه سیاسی خود دارد.
دولت چهاردهم و مواجهه با هجمه‌های زودهنگام
وکیلی: مهم‌ترین چالش دولت ناامیدی مردم از تغییر و نیز قضاوت افکار عمومی داخل و خارج مبنی بر این است که بین دولت چهاردهم و سیزدهم فرقی وجود ندارد
تا پیش از این، دولت‌هایی که تازه بر سر کار می‌آمدند لااقل در ماه‌های اول تصدی امور اجرایی چندان با امواج انتقادات و مخالف‌خوانی‌های رقبا مواجه نمی‌شدند اما در ماه‌های اخیر افزایش نرخ ارز، آلودگی هوا، کسری برق و گاز و ... به سرعت تبدیل به سرخط انتقادات از عملکرد دولت شد.
در وضعیت کنونی و به گفته وکیلی، «مهم‌ترین چالش دولت ناامیدی مردم از تغییر و نیز قضاوت افکار عمومی داخل و خارج مبنی بر این است که بین دولت چهاردهم و سیزدهم فرقی وجود ندارد.»
وی می‌افزاید: فشارهای معیشتی و تورم و قیمت ارز در وضعیت کنونی اصلی‌ترین مسائل دولت چهاردهم به شمار می‌آید. همزمان شاهد تلاش برای انتساب همه ناکارآمدهایی موجود به این دولت هستیم تا جایی که برخی همه تحولات منطقه و آسیب‌های وارده به جبهه مقاومت را به حساب دولت چهاردهم می‌نویسند.
محمدعلی وکیلی
این نماینده سابق مجلس در توصیف اهداف سیاسی که مخالفان دولت دنبال می‌کنند، می‌گوید: طیف‌های مختلفی که هیچ علاقه‌ای به ادامه کار پزشکیان ندارند برای تصویرسازی دولت فانتزی وغیرکارآمد تلاش می‌کنند و قصد دارند از دولت پزشکیان تصویر دولتی گرفتار در اولویت‌های غیرضروری ارائه دهند.
انبارلویی اما در پاسخ به پرسشی در زمینه چرایی تقابل‌های کنونی با دولت اظهار می‌دارد: من ترجیح می‌دهم از کلمه نقد به جای واژه تقابل استفاده کنم. دولت در حوزه سیاست داخلی و موضوع اقتصادی با نقدهایی روبرو است و باید پاسخگوی این مشکلات باشد. هر چند مشکلات بار شده بر دولت کنونی انباشت مشکلات دولت‌های پیشین است.
انبارلویی: تاکنون دولت آقای پزشکیان اعلام کرده که هدفش اجرای سیاست‌های کلی رهبری و اجرای برنامه هفتم است و این موضوع جای هرگونه مانور برای دشمنان را گرفته است؛ ضمن این که می‌تواند محوری اساسی برای ایجاد وفاق بین نیروهای سیاسی باشد
به گفته سردبیر سابق رسالت، نقدی که به دولت در حوزه اقتصادی وارد است مربوط به مشکلات مردم در بحث مالی، حفظ ارزش پول ملی و صیانت از ارزش پول ملی است. نباید در ذهن شهروندان ایرانی این طور نقش ببندد که دولت نسبت به صیانت از پول ملی تعلل می‌ورزد. بنابراین دولت باید نشان دهد که در این قلمرو به اصطلاح سوار بر کار است. ظرف دو ماه بخشی از ارزش پول ملی کاهش پیدا کرده و این موضوعی است که به همه ملت ایران مربوط می‌شود. این اختلال در نظام اقتصادی پدید می‌آورد. امیدوارم تیم اقتصادی آقای پزشکیان بتواند به پرسش‌های جدی که در حوزه اقتصاد به خصوص کاهش ارز ملی وجود دارد، توجه بیشتری داشته باشد.
مشکلات کشور با مذاکره حل می‌شود؟
از دید برخی ناظران، تا مشکلات ما با جهان حل نشود، بخش بزرگی از مشکلات کشور هم پابرجا خواهد ماند. کاظم انبارلویی در این زمینه می‌گوید: ما تجربه مذاکره با غرب را طی ۴۵ سال اخیر به خصوص در زمان دولت آقای روحانی داشتیم. باب مذاکره همیشه از طرف دولت ایران باز بوده و حتی به توافق هم رسیده اما طرف مقابل به هیچ یک از تعهدات خودش عمل نکرده و این علامتی را از سوی طرف مقابل به دولت می‌دهد که فقط باید در مذاکرات آنچه که ما از شما می‌خواهیم به ما بدهید و به چیزی که انتظار دارید ما به شما بدهیم فکر نکنید. تحریم‌ها سر جای خودش است و حتی افزایش پیدا می‌کند و در ازای امتیازی که به ما می‌دهید هیچ امتیازی دریافت نخواهید کرد.
«دولت ترامپ در حال حاضر روی کار آمده است و ترامپ کسی است که برجام را پاره کرد و بنا به پیشنهاداتی که مشاورانش به او می‌دهند باب مذاکره برای گرفتن امتیاز بیشتر باز است. در عین حال به او گفته می‌شود که آماده‌باش نظامی را نیز برای مواجهه با ایران داشته باشد. این توصیه ریچارد نفیو معمار تحریم‌های ایران است. بنابراین ما از مذاکره هیچ نتیجه‌ای نمی‌گیریم چون تجربیات گذشته نشان داده که امتیازی نخواهیم گرفت و حتی تحریم‌ها پیچیده‌تر خواهد شد.»
محمدکاظم انبارلویی
این فعال سیاسی می‌افزاید: دولت باید انرژی خودش را روی باز بودن کریدوری بگذارد که برای روابط خارجی در پیمان‌های بین‌المللی مانند بریکس و شانگهای وجود دارد. راه تنفس ما دور زدن تحریم‌ها و همان طور که مشاوران ترامپ گفته‌اند گسترش مناسبات چین، روسیه و هند است. آنها اعتراف کردند که این سه کشور هماهنگی با جامعه جهانی برای تحریم علیه ایران ندارند. یکی از نقدهایی که به دولت وارد است این است که چین می‌خواهد با ایران روابط راهبردی داشته باشد اما هنوز زمینه‌های دیپلماتیک و کنسولی آن فراهم نیست. روسیه هم همکاری‌های خوبی در قلمروهای مختلف دارد و ما از فرصت روابط با روسیه آن طور که باید استفاده نکرده‌ایم.
کارایی وفاق برای بهبود اوضاع
به گفته انبارلویی، موضوع وفاق ملی دولت، رویکرد بسیار درستی است. این موضوع متضمن امنیت ملی، دفاع ملی و منافع ملی است و شعار درستی است. البته نقدهایی هم به آن وارد است که آقای پزشکیان به آنها عنایت و توجه دارند. اگر بتوانیم چاله و فاصله دولت و ملت را پر کنیم هیچ جنگ شناختی و نبرد نرمی نمی‌تواند کارساز باشد. تاکنون دولت آقای پزشکیان اعلام کرده که هدفش اجرای سیاست‌های کلی رهبری و اجرای برنامه هفتم است و این موضوع جای هرگونه مانور برای دشمنان را گرفته است؛ ضمن این که می‌تواند محوری اساسی برای ایجاد وفاق بین نیروهای سیاسی باشد.
سردبیر روزنامه ابتکار اما دیدگاه دیگری درباره کارایی وفاق در نزدیک کردن نیروهای سیاسی به منظور رفع مشکلات کشور دارد و می‌گوید: درچنین شرایطی اصرار بر وفاق به شکلی که تاکنون انجام گرفته بیشتر موجب پیشروی مخالفان دولت و ناخرسندی حامیان دولت بوده است. وفاق به معنای عقب‌نشینی دو طرف به نفع طرف مقابل است. تاکنون فقط دولت عقب نشسته است و طرف مقابل چند قدم ازموقعیت قبلی خود پیشروی هم داشته است.