به گزارش خبرنگار ایلنا، محلی‌ها می‌گویند؛ بولدوزرهای معدن کاوان در روز روشن و آشکارا، مشغول جاده‌سازی برای برداشت از معادن مس امگز عنبرآباد در بخش جبالبارز جنوبی کرمان هستند، فعالیتی که با تنش‌های اجتماعی گسترده مردمی روبرو و معدن کاوان با بی‌توجهی، سلامت مردم را در ازای منفعت شخصی خود هدف گرفته‌اند.
آن‌ها می‌گویند؛ عوامل شرکت معدنی گهر زمین با بی‌توجهی به اعتراضات گسترده مردمی و نامه نگاری‌های صورت گرفته به نهادهای اجرایی و قضایی، آشکارا به فعالیت جاده‌سازی خود برای اجرای معدن کاوی ادامه می‌دهند.
همین چند روز گذشته بود که اعتراضات دوستداران محیط زیست و مردم محلی دهستان امگز در بخش جبالبارز جنوبی استان کرمان علیه فعالیت معدن کاوان، به‌رغم مخالفت‌های گسترده مردمی مبنی بر توقف هرگونه فعالیت معدنی در این منطقه، در فضای مجازی منتشر شد.
وقتی معدن کاوان با رانت خود منطقه را ملی اعلام می‌کنند!
یکی از اهالی دهستان امگز شهرستان عنبرآباد کرمان در همین رابطه در تماس با خبرنگار ایلنا می‌گوید: معدن کاوان در دهستان امگز با ایجاد رانت، منطقه را ملی اعلام کرده‌اند و به دلیل حمایت مسئولان اجرایی و قضایی به دغدغه های مردم توجه نمی‌کنند.
رضا مشایخی ادامه می دهد: مردم محلی و دوستداران محیط زیست برای جلوگیری از تخریب‌های گسترده معدن کاوان به فرمانداری مراجعه و متاسفانه از سوی فرماندار اعلام شد که مردم هیچ‌گونه حقی برای دخالت و جلوگیری در این موضوع ندارند.
او از مراجعه مردم دهستان امگز به دادستانی شهرستان عنبر آباد هم سخن می‌گوید و مدعی می شود: دادستان عنبر آباد گفته که اسناد مالکیت اراضی آنان که مربوط به سال ۱۳۱۸ است، وجاهت قانونی ندارد و باطل است و اگر بخواهند در این مورد دخالت کنند، علیه آنان اعلام جرم می‌شود!
مشایخی ادامه می‌دهد: بعد گذشت چندین روز از اظهار نظر مسئولین نسبت به‌عدم حق و حقوق مردم محلی از محیط زیست خود، چندین خودروی انتظامی به منطقه اعزام شدند تا از معدن کاوان حمایت کنند و به ما گفتند حتی اگر معدن کاوان در حیاط منازل شماها اقدام به حفاری کردند، شما حق ندارید جلوگیری کنید وگرنه بازداشت می‌شوید.
او ادامه می‌دهد: بعد از این اتفاقات در جلسه شورای تامین شهرستان عنبر آباد از سوی معاون و مشاور شرکت عنوان شد که از آنان خواسته شده تا این فعالیت معدنی در دهستان امگز راه اندازی شود.
این شهروند معترض امگزی با تاکید بر اینکه معدن مس یاد شده بر روی زون آبی شهر عنبرآباد کرمان و خصوصا" دهستان امگز واقع شده، تصریح می‌کند: اگر این معدن شروع به کار کند آب منطقه آلوده می‌شود و باید در انتظار انواع بیماری‌های لاعلاج باشیم.
این در حالیست که به گفته مشایخی؛ رئیس اداره آبهای زیرزمینی شهرستان عنبرآباد در جلسه شورای تامین اعلام کرده که هیچ‌کس از وی استعلامی نگرفته و هیچ اطلاعی در خصوص فعالیت معدنی این شرکت در امگز ندارد.
این شهروند امگزی این را هم اضافه می‌کند که یکی از کارشناسان منابع طبیعی که نخواست نامش عنوان شود، ابراز کرده که منابع طبیعی و آبخیزداری جنوب کرمان برای ارائه مجوزهای لازم برای معدن کاوی در دهستان امگز به شدت مخالفت کرده و مدیران این شرکت با نفوذی که در بالادست داشته‌اند توانسته‌اند مجوزهای لازم را از تهران بگیرند تا آنان حق مخالفت نداشته باشند.
مشایخی به پوشش غنی گیاهی در منطقه یاد شده اشاره می‌کند و می‌افزاید: در این منطقه، پوشش‌های گیاهی گسترده و درختان ممنوع القطعی وجود دارد که با این معدنکاوی در معرض نابودی کامل قرار می‌گیرد.
آنگونه که مشایخی می‌گوید: محیط زیست شهرستان عنبرآباد هم اعلام کرده که اختیارات از این سازمان سلب و به سازمان صمت سپرده شده و تنها در زمان بهره برداری از این سازمان نظر خواهی می شود.
در صورت فعالیت معدن امگز، ریزگردها جیرفت و عنبرآباد را نابود می‌کند
میثم توکلی از دیگر شهروندان عنبرآبادی در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا با تاکید بر این موضوع که منطقه معدن مس امگز در مجاورت منبع تامین آب شرب شهرستان‌های جیرفت و عنبرآباد قرار گرفته، می گوید: در منطقه یادشده شغل اکثریت مردم کشاورزی و باغداری است به همین جهت مردم به شدت مخالف فعالیت این معدن هستند و با نوشتن چندین طومار و تحویل آن‌ها به نهادهای امنیتی تا کنون جواب قانع کننده‌ای نگرفته‌اند و مسئولین شهرستان هم اصرار بر راه اندازی این معادن دارند.
وی می‌افزاید: اگر این معادن راه اندازی شود، آواره‌گی چندین هزار نفر از اهالی دهستان امگز قطعی است، موضوعی که مسئولان با وعده‌های تو خالی و با مطرح کردن موضوع اشتغالزایی سعی بر دایر کردن معادن در این منطقه دارند.
توکلی می‌گوید: باتوجه به فاصله نزدیک این معادن با دو شهرستان جیرفت و عنبرآباد، اگر این معادن راه اندازی شوند، بدون شک هر دو شهرستان توسط ریزگردهای معادن که همگی مس هستند، نابود می‌شود.
محیط زیست؛ معادنی که در مناطق تحت حفاظت سازمان محیط زیست نباشند برای صدور مجوز نیاز به اجازه محیط زیست ندارند.
مدیر روابط عمومی اداره کل حفاظت محیط زیست استان کرمان هم در این باره به خبرنگار ایلنا اظهار می‌کند: این معدن خارج از مناطق تحت مدیریت سازمان محیط زیست قرار دارد و به همین جهت هیچ‌گونه استعلامی از این سازمان گرفته نمی‌شود.
حجت الله مرادی بیان می‌کند: ظاهراً فعالیت معدن مس امگز به تازگی شروع و در حال حاضر عملیات جاده‌سازی آن در دست اقدام است.
وی می‌افزاید: با توجه به شکایات و اعتراضات مردمی پیرامون این موضوع، جلسه‌ای هم در فرمانداری عنبرآباد تشکیل و مقرر شده تا زمان طی مراحل صدور مجوزهای مربوطه، اداره صمت عنبرآباد مستندات فعالیت این معدن را به اداره کل محیط زیست و همچنین شرکت آب منطقه‌ای ارسال کند تا مشخص شود که آیا این معدن در حریم آب رودخانه‌ای که از مجاورت این معدن می‌گذرد، قرار دارد یا خیر.
مدیر روابط عمومی اداره کل حفاظت محیط زیست کرمان تاکید می‌کند: معادنی که در مناطق تحت حفاظت سازمان محیط زیست نباشند در ابتدای شروع به فعالیت خود نیاز به اجازه محیط زیست ندارند و تنها در مرحله بهره برداری، فعالیت محیط زیست با پایش‌های مستمر در خصوص آلایندگی این معدن شروع می‌شود که در همین راستا اگر این معادن ایجاد آلودگی کنند در مرحله اول اخطار و پس از رفع آلودگی به مراجع قضایی معرفی می شود.
توسعه معدنی نشانه پیشرفت نیست!
در همین راستا یک کنشگر محیط زیست هم در این خصوص به ایلنا می‌گوید: تکلیف ما با معدن کاوان مشخص است، چون آن‌ها به دنبال سود بیشتر و ارزانی بهره برداری از منابع معدنی هستند و مردم هم به دنبال حفظ منافع و آب و خاک خود هستند.
فرود رفعتی اظهار می‌کند: آنچه مردم را به شگفتی وا داشته، برخورد دو دسته از مسئولین محلی فعلی و سابق است که دسته اول مسئولین بازنشسته و شاغلی هستند که به نوعی با معدن کاوان شراکت یا همکاری دارند، این در حالیست که می‌دانیم این دسته برای سود و منافع خود، مردم و محیط زیست را نادیده گرفته و از معدن کاوان حمایت می‌کنند!.
مدیر کمپین محیط زیستی از هلیل تا جازموریان ادامه می‌دهد؛ دسته دوم مسئولینی هستند که اطلاعات محیط زیستی ندارند و تصور می‌کنند که معادن موجب رونق اقتصادی می‌شوند و شهرهای صنعتی و معدنی دیگر را الگوی پیشرفت جنوب کرمان قرار داده‌اند!.
رفعتی ابراز می‌کند: در پاسخ به هر دو گروه مسئولین فعلی و سابق باید گفت: اول آنکه توسعه معدنی نشانه پیشرفت نیست، چون در این صورت باید کشورهایی آفریقایی با معادن طلا و… جزو پیشرفته‌ترین کشورها باشند، در حالی که چنین نیست!، دوم اینکه شهرهای صنعتی مانند اراک و تهران و اصفهان و اردکان و میبد با توسعه صنعتی، جزو آلوده‌ترین شهرهای ایران و جهان شده و مردم محلی از این شهرها گریزانند!.
مقایسه جنوب کرمان با دیگر شهرهای صنعتی کشور قیاس مع الفارق است
وی تاکید می‌کند: از سوی دیگر مقایسه جنوب کرمان با هر جای دیگر مقایسه‌ای اشتباه و یا به اصطلاح قیاس مع الفارق است! چون؛ از نظر جغرافیایی، منطقه جنوب کرمان بوسیله کوه های جبالبارز، دهبکری، ساردوئیه، هزار و اسفندقه، با ارتفاع بیش از ۳۰۰۰ متری دور تا دور جلگه جیرفت و دشت رودبار (شامل ۷ شهرستان جنوبی کرمان تا دلگان) احاطه شده است و این کوه‌ها منطقه ویژه آب و هوایی را در جنوب کرمان پدیدار ساخته که ۱۲ اقلیم متفاوت بیابانی و خشک و نیمه خشک و حاره‌ای و مدیترانه‌ای و … را در بر می‌گیرد.
این کنشگر زیست محیطی کرمان خاطرنشان می‌کند: کوه های جبالبارز، عامل جذب رطوبت و باروری ابرها و ایجاد بارندگی در جنوب کرمان شده و آبرفت آن، دشت رودبار و جلگه حاصلخیز جیرفت و جنگل های انبوه بنه و اورس، کهکم و بادام کوهی و … را بوجود آورده است، درست مانند کوههای البرز که موجب رویش جنگل های هیرکانی و کوه های زاگرس موجب رویش جنگل های غرب کشور شده‌اند، در حالی که سیرجان و رفسنجان و… چنین موقعیت جغرافیایی و کوهستانی ندارند.
رفعتی تاکید می‌کند: پس از آغاز فعالیت معادن، همین کوه‌ها مانع تهویه هوا شده و آلودگی سرطان زای معادن مس بر فراز منطقه خواهد ماند (درست مانند برج‌ها و کوههای شمال تهران که و مانع وزش باد و عامل وارونگی هوا و آلودگی پایتخت ما می‌شوند.
این فعال محیط زیست متذکر می‌شود: مجموع روستاهای سیرجان و رفسنجان به ۵۰ عدد نمی‌رسد، در حالیکه صدها روستا در جنوب کرمان بصورت به هم پیوسته، سالیانه ۵ و نیم میلیون تن محصولات کشاورزی ارگانیک خارج از فصل که تعادل بازار مصرف را به عهده دارند، تولید می‌کنند.
رفعتی در ادامه متذکر می‌شود: معادن سیرجان آهن است و آلودگی مس ده‌ها برابر بیشتر از آلودگی آهن است که همراه با جیوه و سرب و دیگر فلزات سنگین برداشت و بوسیله اسید استخراج می‌شود.
او ادامه می‌دهد: اگر بخواهیم معادن مس سرچشمه رفسنجان را شاخص قرار دهیم می‌بینیم که باغداری و عشایری در منطقه سرچشمه رفسنجان نابود شده و جز بیماری، ارمغانی برای مردم نداشته است و ما از چنین توسعه‌ای بیزاریم!
رفعتی یادآور می‌شود که زندگی مردم جنوب کرمان از زمان تمدن جیرفت باستان (شامل ۹ شهرستان جنوبی) بر پایه کشاورزی و دامداری بوده و گذر از مرحله کشاورزی به صنعتی، موجب تغییر ساختار اجتماعی و فرهنگی منطقه و ده‌ها دلیل علمی و عقلی و اجتماعی دیگر می‌شود.
اگر معدن امگز عوارض زیست محیطی داشته باشد از فعالیتش جلوگیری می‌کنم
در ادامه پیگیری‌های خبرنگار ایلنا در مورد این موضوع چالش برانگیز محیط زیستی جنوب کرمان، فرماندار عنبر آباد هم به نماینده این رسانه می‌گوید: دهستان امگز یکی از مناطق بسیار حاصلخیز جنوب کرمان و دارای باغات مرکبات منحصر به فرد است به همین دلیل بسیاری از افراد و شرکت‌های مختلف به دنبال کشف معادن در این منطقه هستند، در همین راستا مجوزهایی هم برای اکتشاف صادر شده اما تعدادی از مردم عزیزمان برای جلوگیری از عوارض زیست محیطی و مشکلاتی که توسط این معدن ممکن است برای منطقه به وجود بیاید دغدغه دارند.
یزدان افشاری با اشاره به اینکه معیشت مردم شهرستان عنبرآباد وابسته به کشاورزی و باغداری است، عنوان می‌کند: در کنار این موضوع، نعمت خدادادی معادن می‌تواند در بحث سرمایه‌گذاری‌های کلان ظرفیت بسیار بزرگی را برای توسعه شهرستان عنبرآباد ایجاد و باعث تغییر مسائل معیشتی مردم و اثر مستقیم بر رونق اقتصادی شهرستان بگذارد.
رئیس شورای تامین شهرستان عنبرآباد اظهار می‌کند: دوستان تمایل داشتند این اتفاق (استخراج معادن مس امگز) رخ بدهد، ما هم چندین جلسه با حضور کارشناسان، مردم و فعالین زیست محیطی و شورای تامین تشکیل و تا کنون حدود ۱۰ الی ۱۵ نشست در این رابطه برگزار کرده‌ایم.
افشاری ادامه می‌دهد: به دنبال این هستیم تا بر اساس نظریه کارشناسی محیط زیست در حوزه مسائل زیستی و امور منابع آب در بحث منابع آب زیر زمینی شهرستان تصمیم گیری کنیم.
فرماندار عنبرآباد تصریح می‌کند: ما به دنبال آن هستیم تا فعالیتی انجام شود در غیر این صورت اگر این معدن عوارض زیست محیطی داشته باشد و نتواند رضایت مردم را جلب کند از فعالیت این معدن جلوگیری می‌کنیم.
افشاری خاطرنشان می‌کند: معدن‌کاران و شرکت‌های بزرگی که در خصوص بهره برداری از این معدن وارد میدان شده‌اند، این اطمینان را داده‌اند که این معدن با استفاده از تکنولوژی‌های به روز، به هیچ عنوان عوارض زیست محیطی برای منطقه به وجود نمی‌آورد.
او اضافه می‌کند: بنده به دنبال سرمایه‌گذاری و بهره برداری از معادن برای توسعه بخش سرمایه‌گذاری شهرستان هستم و از سویی دیگر حفظ وضع موجود منطقه به عنوان یک منطقه حاصلخیز در حوزه مرکبات منطقه گردشگری دهستان امگز اولویت ما است.
گزارش: آمنه سپهر