به گزارش خبرنگار سیاست خارجی ایرنا، اسماعیل بقائی، سخنگوی وزارت امور خارجه در نشست خبری صبح امروز (۱ بهمن ۱۴۰۳) گفت: در هفته‌ای که گذشت تحولات مهمی داشتیم؛ سفر مهم مسعود پزشکیان، رییس جمهور به تاجیکستان و روسیه، در حوزه منطقه نیز شاهد تحول مهم آتش‌بس در غزه بودیم که مصداق دیگری از پیروزی اراده و مقاومت و تاب آوری در مقابل اشغالگری و ظلم بود.
بقایی در پاسخ به سوالی در خصوص برقراری آتش بس در غزه و درس های آن برای کشورهای منطقه گفت: هم کشورهای منطقه و مردم منطقه و فراتر از آن در سطح بین‌المللی، همه عبرت‌ها و درس‌های روشنی را از این تحول گرفتند. اگر پیروزی را به معنای تعداد کشته‌ها و میزان تخریب و حجم جنایتی که رخ داده می‌توانیم بگوییم پیروزی با رژیم صهیونیستی بوده است. نقض قواعد بین‌المللی و قانون شکنی در بالاترین سطح به عنوان دستاوردهای این رژیم در این ۱۵ ماه است که همه خطوط قرمز قانونی، اخلاقی و انسانی را در نوردید. این جنایات ممکن نبود مگر با حمایت آمریکا و تعدادی از کشورهای غربی که در حوزه نظامی و سیاسی و رسانه‌ای از هیچ تلاشی برای تقویت این رژیم و استمرار جنایات دریغ نکردند. آنچه در نهایت حاصل شد یک شکست و ننگ تمام عیار برای این رژیم و حامیان آن است که اولا نشان دادند به ادعاها و مفاهیم حقوق بشر باور ندارند و آن چیزی که تعیین کننده است مقاومت مردم فلسطین و مقاومتی که از درون می‌جوشد و به هیچ فرد و گروه و کشور دیگری وابسته نیست. این نوید دهنده پیروزی‌های بیشتر در آینده منطقه و تحولات فلسطین خواهد بود.
تهدید به خروج از ان. پ.تی موضوع تازه‌ای نیست
سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به سوال خبرنگار ایرنا مبنی بر اینکه پس از پایان گفت‌وگوهای ایران و اروپا در ژنو برخی ادعاها مطرح شده است مبنی بر اینکه مذاکره کنندگان ایرانی به اروپایی‌ها اعلام کرده اند که در صورت فعال شدن مکانیزم اسنپ‌بک، نه تنها ایران از معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT) خارج خواهد شد، بلکه ممکن است دکترین یا موضع هسته‌ای ایران نیز تغییر کند و همچنین ادعا شده که به ایران اعلام شده موشک‌های بالستیک باید بخشی از هرگونه مذاکره آینده ایران با ترامپ باشد، واکنش دستگاه دیپلماسی به این ادعاها چیست، گفت: جمهوری اسلامی ایران هیچ وقت در مورد توانمندی‌های دفاعی و نظامی خودش به هیچ عنوان با هیچ طرفی مذاکره نکرده و نخواهد کرد و اساساً فکر نمی‌کنم ملت ایران اجازه چنین داد و ستدی را به هیچ فرد یا گروهی بدهد. لذا این مباحث اگر هم طرح شده پاسخ مقتضی خودش را هم دریافت کرده و موضع ما در این رابطه خیلی روشن است. در خصوص موضوع NPT نیز این موضوع، موضوع تازه‌ای نیست، باز خدمتتان عرض می‌کنم، در مورد استفاده از بحث‌هایی که به ساز و کار ماشه معروف شده از همان زمان که بحثش مطرح شد، در دولت دوازدهم ما مشخص کردیم که در صورتی که از این اهرم بخواهد برای فشار یا امتیاز گیری از جمهوری اسلامی ایران مورد سواستفاده قرار بگیرد، واکنش ما هم متناسب و متقابل خواهد بود و یکی از مواردی که خیلی سریع و شفاف گفته شده همین است که سوء استفاده از این ساز و کار به این معنا خواهد بود که اساسا دیگر توجیه و دلیلی برای ماندن ایران در برخی موافقت نامه های مربوطه وجود ندارد، بنابراین موضوع موضوع جدیدی نیست.ر
معاهده های پیشین در رابطه ایران با روسیه همچنان پایدار هستند
بقائی در پاسخ به این سوال که چرا در مقدمه توافقنامه ایران و روسیه به دو موافقتنامه ١٩٢١ و ١٩۴٠ اشاره شده است، گفت: متن توافقنامه اشتراک راهبردی ایران و روسیه در روز جمعه منتشر شد. در رابطه با موافقتنامه های پیشین ١٩٢١ و ١٩۴٠ که در مقدمه سند به روز رسانی شده جدید به آنها اشاره شده است باید بگویم که این معاهده ها بخشی از تاریخ روابط ایران و روسیه و همچنان معتبر هستند و ارجاع به آنها در روابط دوجانبه مفید است. براساس اصل جانشینی دولت‌ها، تعهدات این دو موافقتنامه که در زمان اتحاد جماهیر شوروی امضا شده به فدراسیون روسیه منتقل شده است.
موضع دولت در حوزه سیاست خارجی را سخنگویان رسمی بیان می کنند
سخنگوی دستگاه دیپلماسی در واکنش به اظهارات یکی از مشاوران رئیس‌جمهور در خصوص لزوم مذاکره با آمریکا گفت: موضع ایران و دولت درباره مباحث سیاست خارجی توسط سخنگویان رسمی بیان میشود. نکاتی که مطرح شده و از رسانه‌ها شنیدم حتما هیچ نسبتی با موضع رسمی ما ندارد. حدس می‌زنم نظر شخصی گوینده بود در مقام گفت‌وگو و گعده با یک رسانه. موضوع سیاست خارجی یک بحث تخصصی است. هر گونه ساده انگاری موضوعات پیچیده سیاست خارجی ولو با نیت خیر صورت بگیرد نه مفید و نه کمک کننده است.
ایران همه تلاش خود را برای توقف نسل کشی در غزه به کار گرفت
اسماعیل بقائی در پاسخ به سوالی در خصوص آتش‌بس در غزه نیز گفت: مواضع خود را درباره توقف نسل‌کشی در غزه بیان کردیم. آتش‌بس در نظر ما به این معناست که در طرح امحای فلسطین توقف ایجاد شد. ما در این ۱۶ ماه برای جلب نظر و بسیج جامعه بین المللی جهت توقف نسل کشی و جنایات علیه بشریت در غزه توسط رژیم صهیونیستی تلاش زیادی کردیم. هر دو اجلاس سازمان همکاری اسلامی بنا به پیشنهاد جمهوری اسلامی ایران برگزار شد. ما در در سطح سازمان ملل متحد و در سطح منطقه و در گفتگوهای دوجانبه از هیچ تلاشی در این زمینه فروگذار نکردیم. جمهوری اسلامی ایران به اینکه راه نجات مردم فلسطین و تحقق حق تعیین سرنوشت حق قانونی حق انسانی و حقی است که طبق حقوق بین‌الملل، شناخته شده، باور دارد. مقاومت از همه توانمندی های ذاتی خود در این ١۶ ماه همانند چند دهه قبل استفاده کرد. ایران به حمایت خود از مقاومت فلسطین ادامه داده و خواهد داد. فکر میکنیم که حفظ روحیه مقاومت در کنار همدلی و انسجام ملی بین همه گروه‌ها و احزاب فلسطینی و همه مردم فلسطین در غزه و کرانه باختری و البته حمایت‌های سایر اجزای مقاومت در این مسیر بسیار تاثیرگذار بود. فکر می‌کنم همه طرف‌ها درس‌های خودشان را از این تحول گرفتند و قطعا در آینده از عبرت های که حاصل این تحول است استفاده خواهیم کرد.
بقائی در خصوص اظهاراتی که حماس را در آینده غزه نمی‌بیند، گفت: مقاومت و حماس جنبش و حرکتی ریشه‌دار در قلب و دل مردم غزه و فلسطین اشغالی است و بنابراین در هر صورت هیچکس نمی‌تواند نفوذ و تاثیر و حضور حماس در آینده فلسطین را نادیده بگیرد.
هنوز اطلاعات قانع کننده ای درباره قتل شهروندان ایرانی در فرانسه دریافت نکردیم
سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به سوالی در خصوص پیگیری قتل دو تبعه ایرانی در فرانسه گفت: حمایت از اتباع ایرانی یکی از وظایف و یکی از دستور کارهای ثابت وزارت خارجه است. معاونت کنسولی، بخش دوجانبه سیاسی و البته سفارت جمهوری اسلامی ایران در پاریس از همان ابتدا پیگیر موضوع بودند و به صورت جدی این مطالبه از طرف ما تکرار شده است. هنوز ما اطلاعات قانع کننده و کافی در مورد ماهیت قتلی که در فرانسه صورت گرفت و دو نفر از شهروندان ایرانی جان خودشان را از دست دادند دریافت نکردیم. به صورت طبیعی مطالبه ما پیگیری این پرونده و صدور حکم و مجازات متهم است. باید مشخص شود که ماهیت این اقدام چه بوده اقدام تروریستی بوده یا اقدام نژادپرستانه، به هر حال ما انتظار داریم مراجع ذیربط در فرانسه به پرسش های ما پاسخ بدهند.
بقائی در خصوص اظهارات یک مقام سوئدی علیه جمهوری اسلامی ایران نیز گفت: در رابطه با اظهارات مقام سوئدی، هم تعجب برانگیز است و هم برای ما غیر قابل قبول و عجیب است. ما مراتب اعتراض خود را اعلام کردیم.
با توجه به تحولات جاری در منطقه سفر وزیر خارجه به نیویورک انجام نخواهد شد
سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به سوالی در خصوص نشست امروز شورای امنیت سازمان ملل متحد و اینکه گفته شده بود وزیر امور خارجه در این نشست شرکت خواهند کرد، گفت: در ابتدای کار باید در رابطه با سفر وزیر محترم به نیویورک توضیح میدادم؛ هفته قبل اعلام کردم که ایشان برای شرکت در نشست شورای امنیت سازمان ملل راجع به فلسطین عازم نیویورک میشوند، این اجلاس قرار بود امروز برگزار بشود که قطعا برگزار میشود اما با توجه به تحولات منطقه و اتفاقاتی که ظرف دو روز گذشته اتفاق افتاده، مشخصا مسأله آتش‌بس در نوار غزه، موضوع تغییر کرد و بنابراین با توجه به اقتضائات زمانی این سفر انجام نخواهد شد.
آماده گفت و گو درباره نقش ایران در منازعه اوکراین هستیم
بقائی در پاسخ به این سوال که وزیر امور خارجه در گفت‌وگوی تلویزیونی اعلام کردند که ایران آمادگی دارد در خصوص دغدغه‌های اروپا در خصوص اوکراین گفت‌وگو کند، آیا چنین موضوعی در مذاکرات ژنو مطرح شده است، گفت: این موضوع نیز سابقه طولانی دارد، اعلام آمادگی کرده‌ایم در رابطه با نقش ایران در منازعه اوکراین هم با اوکراین و هم با طرف هایی که چنین ادعایی را مطرح کردند، گفت‌وگو کنیم. این موضوع در نشست های مختلف با طرف های اروپایی تکرار شده است. ما معتقدیم که درگیر کردن سایر کشورها به صورت ناروا در منازعه اوکراین سیاست بسیار مخربی است. اتهام های مربوط به دخالت ایران در این موضوع را کاملاً رد کردیم و در مواردی که طرف‌های اروپایی مطرح کردند همیشه خیلی سریع و شفاف بیان کردیم که در این رابطه اگر واقعا سند و مدرکی وجود دارد، آماده گفت و گو هستیم. در جریان مذاکرات اخیر هم این بحث مطرح شد و قاعدتا هیات ایرانی نکات و مواضع خود را مطرح کرده است.
برجام؛ مبنای مذاکره در رابطه با موضوع هسته ای ایران است
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سوالی درباره مذاکرات برای احیای برجام و احتمال بازگشت ایالات متحده به میز مذاکره گفت: مذاکره در رابطه با موضوع هسته‌ای ایران مبنای روشنی دارد و این مبنا برجام است. طرف های برجام هم مشخص هستند، برجام سندی است ملزم به یک قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد و بنابراین همه طرف های که در شکل گیری برجام حضور داشتند و بعد این سند به عنوان بخشی از قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل جایگاه حقوقی پیدا کرد در این روند هم علی الاصول باید مشارکت داشته باشند.
ایران و افغانستان باید در موضوع حق آبه به توافق برسند
سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به سوالی در خصوص آخرین تحولات پیرامون مذاکرات حق‌آبه هیرمند گفت: موضوع حقابه ایران از هیرمند و حقابه‌هایی که از سایر رودخانه‌های جاری به سمت ایران وجود دارد همیشه مورد پیگیری بوده و دستور کار ثابت هرگونه گفتگویی بین ایران و افغانستان بوده و خواهد بود. ما فکر میکنیم که همکاری در مورد آب میتواند یکی از نقاط قوت و یکی از نقاط همکاری بین ایران افغانستان باشد. سیاست حسن همجواری و رابطه تاریخی تمدنی و پیوندهای مختلفی که بین دو ملت وجود دارد ایجاب می‌کند که هر دو طرف در این زمینه به توافق و تفاهم دست پیدا کنیم. این دور از دسترس نیست.
وزارتخارجه دیدگاه کارشناسی خود را در رابطه با FATF به نهادهای تصمیم گیر اعلام می کند
سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به سوالی در رابطه با لوایح FATF که بار دیگر در مجمع تشخیص مصلحت نظام مورد بررسی قرار خواهد گرفت، گفت: تصمیم گیری در خصوص این موضوع باید در نهادهای ذیربط انجام بگیرد. می‌دانیم که الان در مجموعه تشخیص مصلحت نظام بحث الحاق به کنوانسیون مقابله با جرایم سازمان یافته در جریان است و منطقی این است که اجازه بدهیم که این بحث‌ها در مجاری خودش به صورت فنی و کارشناسی بحث بشود و انشالله به نتیجه گیری مطلوب منجر شود. ما به عنوان وزارت خارجه، به عنوان یکی از دستگاه هایی که در این رابطه حضور داریم و مشورت میدهیم قطعاً دیدگاه‌های‌مان را بر اساس یافته های کارشناسی در اختیار نهادهای تصمیم گیر قرار میدهیم.
بقائی در پاسخ به سوالی در خصوص چرایی عدم حضور وزیر امور خارجه در اجلاس داووس و حضور معاون راهبردی رئیس‌جمهور گفت: مقام‌های مختلفی در طی سال‌های گذشته در این اجلاس شرکت می‌کردند و جایگاه معاون راهبردی رئیس‌جمهور نیز در ساختار ما روشن است. قرار بود وزیر امور خارجه این هفته به نیویورک سفر کند که این سفر هم همانطور که عرض کردم انجام نشد.