نورنیوز-گروه اقتصادی: بازار مسکن ایران در سال‌های اخیر همواره یکی از پربحث‌ترین و پرنوسان‌ترین بازارها بوده است. در حالی که نایب رئیس اول اتحادیه مشاوران املاک تهران از افزایش مراجعات متقاضیان به مشاوران املاک در برخی مناطق پایتخت خبر داده و پیش‌بینی کرده که قیمتها تا پایان سال تغییری نخواهد داشت، این سؤال مطرح می‌شود که آیا بازار مسکن در پایان سال داغ می‌شود یا خیر؟
افزایش مراجعات؛ دلیل بر رونق؟
در شرایط فعلی، هرگونه افزایش تقاضا یا مراجعات به مشاوران املاک می‌تواند زنگ خطری برای افزایش احتمالی قیمتها باشد. با این حال، باید توجه داشت که افزایش مراجعات همیشه به معنای افزایش معاملات نیست. گاهی این مراجعات می‌تواند ناشی از جست‌وجوی اطلاعات یا سنجش شرایط بازار توسط خریداران بالقوه باشد. به‌عبارت دیگر، متقاضیان ممکن است بیشتر به دنبال تحقیق و ارزیابی باشند تا خرید واقعی.
عوامل تأثیرگذار بر بازار مسکن
بازار مسکن به عنوان یکی از مهم‌ترین بخش‌های اقتصادی، تحت تأثیر مجموعه‌ای از عوامل قرار دارد که هر یک به نوعی می‌تواند در جهت‌گیری و نوسانات آن نقش داشته باشد. این عوامل، از متغیرهای اقتصادی و سیاسی گرفته تا رفتارهای اجتماعی، بر قیمتها و حجم معاملات مسکن تأثیر می‌گذارند.
تورم و نرخ ارز
یکی از عوامل کلیدی در تعیین مسیر بازار مسکن، نرخ تورم و ارز است. هرگونه افزایش در نرخ ارز به‌طور مستقیم هزینه‌های ساخت‌وساز را بالا می‌برد و این موضوع به افزایش قیمت مسکن منجر می‌شود. تجربه نشان داده است که در دوره‌هایی که ثبات اقتصادی نسبی برقرار باشد، نوسانات قیمت مسکن کاهش یافته و بازار به سمت آرامش پیش می‌رود. بنابراین، اگر تا پایان سال جاری اقتصاد کشور در وضعیتی با ثبات قرار گیرد، احتمال تغییرات شدید قیمتی کاهش خواهد یافت.
قدرت خرید مردم
یکی از موانع اصلی بر سر راه رونق بازار مسکن، کاهش قدرت خرید مردم است. با افزایش قیمتها و کاهش ارزش پول ملی، بسیاری از خانوارها دیگر توانایی تأمین مالی خرید یا حتی اجاره ملک را ندارند. این وضعیت موجب ایجاد نوعی رکود معاملاتی در بازار شده است. حتی با وجود افزایش تقاضای بالقوه، کمبود نقدینگی کافی در بین متقاضیان، از تحقق این تقاضا در قالب معاملات واقعی جلوگیری می‌کند. این موضوع به‌ویژه در مناطق شهری با قیمت‌های بالا، بیشتر به چشم می‌آید.
تصمیمات سیاسی و اقتصادی
تصمیمات دولت و سیاست‌گذاری‌های کلان اقتصادی نیز تأثیر قابل‌توجهی بر بازار مسکن دارند. به‌عنوان مثال، وضع مالیات‌های جدید، ارائه تسهیلات و وام‌های مسکن، یا اقدامات حمایتی برای اقشار کم‌درآمد، می‌تواند شرایط را برای خریداران و سازندگان بهبود بخشد. از سوی دیگر، نبود برنامه‌ریزی‌های مؤثر یا اجرای ناقص این سیاست‌ها ممکن است رکود یا نوسانات منفی در بازار را تشدید کند.
تحرک پایان سال
ماه‌های پایانی سال همواره با افزایش نسبی فعالیت‌ها در بازار مسکن همراه بوده است. دلایلی چون جابه‌جایی‌های قبل از سال نو یا تمایل افراد به بستن قراردادهای جدید در این بازه زمانی، باعث می‌شود تحرک بیشتری در این دوره مشاهده شود. اگرچه این افزایش فعالیت‌ها ممکن است موقتی باشد، اما به‌طور سنتی تأثیر روانی مثبتی بر بازار می‌گذارد.
پیش‌بینی‌ها برای پایان سال
اظهارات نایب رئیس اتحادیه مشاوران املاک نشان می‌دهد که انتظارات برای تثبیت قیمتها تا پایان سال همچنان پابرجاست. این موضوع می‌تواند به دلیل وجود نوعی تعادل نسبی میان عرضه و تقاضا باشد. با این حال، تجربه نشان داده است که پیش‌بینی‌های بازار مسکن همیشه با قطعیت همراه نیست و متغیرهای غیرقابل‌پیش‌بینی می‌توانند معادلات را برهم بزنند.
بازار مسکن ایران درگیر چالش‌های ساختاری است که تنها با سیاست‌گذاری‌های بلندمدت قابل حل خواهد بود. اصلاح نظام مالیاتی، کنترل قیمت زمین و مصالح ساختمانی و ارائه تسهیلات کارآمد برای اقشار مختلف می‌تواند زمینه‌ساز رونق واقعی بازار شود.
اگرچه پایان سال به‌طور سنتی با افزایش مراجعات همراه است، اما به نظر می‌رسد تا زمانی که مشکلات کلان اقتصادی و قدرت خرید مردم حل نشود، نباید انتظار تغییرات جدی یا رونق پایدار را داشت. به همین دلیل، برای خریداران و فروشندگان بهتر است در شرایط کنونی با دقت بیشتری اقدام کنند و از تصمیمات احساسی بپرهیزند.
بازار مسکن، با همه پیچیدگی‌هایش، همچنان یکی از آینه‌های تمام‌نمای اقتصاد ایران است؛ بازاری که شاید به این زودی‌ها داغ نشود، اما توجه به آن همچنان گرم خواهد ماند.
نورنیوز∎