به گزارش خبرنگار دفاعی امنیتی دفاعپرس، همایش ملی جنگ شناختی صبح امروز (شنبه) با حضور امیر سرتیپ عزیز نصیرزاده وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، «کمال خرازی» رئیس شورای راهبردی روابط خارجی، سردار سرتیپ پاسدار «ابوالفضل شکارچی» معاون فرهنگی و جنگ نرم ستاد کل نیروهای مسلح، امیر سرتیپ «ابراهیم گلفام» جانشین معاون فرهنگی و جنگ نرم ستاد کل نیروهای مسلح، سردار سرتیپ پاسدار «محمد مهدینژاد نوری» معاون علوم، تحقیقات و فناوری ستاد کل نیروهای مسلح، امیر سرتیپ «مهدی خواجه امیری» معاون هماهنگ کننده وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، مهدی جعفری رئیس دانشگاه صنعتی مالک اشتر و جمعی از مقامات لشکری و کشوری در دانشگاه صنعتی مالک اشتر برگزار شد.
رئیس دانشگاه مالک اشتر: در جنگ شناختی مغز و درک انسان مورد هدف است
«مهدی جعفری» رئیس دانشگاه صنعتی مالک اشتر وزارت دفاع در این همایش، ضمن تبریک حلول ماه رجب اظهار داشت: بشر تاکنون جنگهای متفاوتی اعم از جنگ سخت در حوزههای رزم زمینی، هوایی و زمینی را تجربه کرده است.
جعفری با بیان اینکه دشمن امروز با جنگ شناختی به میدان آماده است، ادامه داد: در جنگ شناختی بر خلاف جنگهای متداول و نامتعارف مغز و ذهن انسان صحنه عملیات و جنگ است و هدف تنها ذهن و فکر انسان نیست؛ بلکه به چگونگی تفکر و عملکرد افراد در این جنگ پرداخته میشود.
رئیس دانشگاه صنعتی مالک اشتر افزود: عرصه جنگ شناختی بر خلاف جنگهای متعارف یک جنگ ادراکی است و شناخت انسانها را مورد هدف قرار میدهد و با دستکاری روانشناختی افراد و مهندسی افکار افراد، ملتها را مورد هجمه قرار میدهد.
وی تاکید کرد: در جنگ شناختی به جای هدف قرار دادن زیر ساختهای حیاتی و نظامی کشور، مغز و درک انسان مورد هدف است و در این جنگ بر خلاف سایر جنگ ها، کسی که مورد هدف و اصابت قرار میگیرد در خود جراحتی را احساس نمیکند. این جنگ بر کلیه فرآیندهای انسانی از جمله شناخی، حواس، ادراک، عواطف الگوهای فکری، باورها و در نهایت رفتار افراد تاثیرگذار است.
جعفری با بیان اینکه در جنگ شناختی تمرکز بر نخبگان و عامه جامعه است، یادآور شد: نخبگان و عامه جامعه جز اهداف جنگ شناختی قرار دارد. همچنین از بین بردن سرمایههای انسانی، اجتماعی و معنوی نظام که سالها همراه نظام بودند، مورد هدف است.
رئیس دانشگاه صنعتی مالک اشتر تصریح کرد: بی شک پیروزی در جنگ شناختی به ابزار خود نیاز دارد و مستلزم برتری شناختی افراد و تسلط بر عرصههای علم و فناوری شناختی است.
وی خاطرنشان کرد: پیروزی در جنگهای آینده مستلزم برتری شناختی و تقویت دفاع شناختی در سطح فردی، ملی، منطقهای و فرامنطقهای در عرصه بین المللی است. در جنگ سرد وقتی یک نیروی خودی مورد اصابت قرار بگیرد یک نفر از خودیها کم میشود، اما در جنگ شناختی یک نفر وقتی مورد هدف قرار گیرد یک نیروی خودی کم میشود و یک نفر به دشمن اضافه میشود و آن نفر میتواند گروهی را به سمت دشمن میکشاند.
امیر خواجهامیری: لزوم تشکیل سازمان مقابله با جنگ شناختی/ دشمن در جنگ شناختی هزینه میکند تا افکار عمومی را تغییر دهد
امیر دریادار «مهدی خواجهامیری» معاون هماهنگکننده وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح نیز در ادامه این همایش گفت: دانشگاه صنعتی مالک اشتر در حوزه علوم و فناوری موضوع جنگ شناختی را دنبال میکند و تلاشهای خوبی در این زمینه صورت گرفته است.
معاون هماهنگکننده وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح افزود: ما عرصههای مختلفی در جنگها را داشتیم، اما میبینیم جنگ شناختی مبتنی بر علوم و عناصر مختلفی است که ناشناخته بوده و در محیطهای خاکستری انجام میشود. آنچه که در سوریه اتفاق افتاد نمونه بارزی از جنگ شناختی بود. دشمن در جنگ شناختی اذهان و مغزها را تصرف میکند تا به اهداف خود دست پیدا کند.
وی با بیان اینکه دشمن در جنگ شناختی هزینه میکند تا افکار عمومی را تغییر دهد، افزود: برای موفقیت در عرصه جنگ شناختی باید روی زمینههای مختلف آن تسلط داشته باشیم و در این جنگ علوم و فناوری حرف اول را میزند.
امیر دریادار خواجه امیری با بیان اینکه در جنگ شناختی باید به دنبال توسعه علوم و فناوریهایی باشیم که بتوانیم ادراک خود و جامعه را تقویت کنیم، تاکید کرد: دشمن در جنگ شناختی بر روی باورها و ادراک مردم دست گذاشته و باید در حوزه آفندی و پدافندی برنامه ریزی لازم را انجام دهیم.
وی تصریح کرد: دشمن در جنگ شناختی میخواهد رویدادها و تحولات را وارونه و به نفع خود جلوه دهد و نمونه بارز آن را در غزه دیدیم.
امیر دریادار خواجه امیری گفت: ما باید در عرصه جنگ شناختی نیروهای ویژه را تربیت کنیم تا تهدیدات را شناسایی کرده و ایجاد برتری شناختی را در سطح ملی و منطقه توسعه دهیم. همچنین موضوع منابع انسانی و کادر سازی مهم است و باید سازمانی در حوزه مقابله با جنگ شناختی برای پشتیبانی و مقابله با این جنگ تشکیل شود.
وزیر دفاع: هسته اصلی عملیات شناختی بر تغییر رفتار و ساختارهای اجتماعی متمرکز است
امیر سرتیپ «عزیز نصیرزاده» وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح نیز در این همایش با اشاره به رویدادهای تاریخی در عرصه شناختی تصریح کرد: مطالعه تاریخ نشان میدهد که انسانها در طول زندگی خود، همواره اقداماتی را انجام میدهند که در یک دوره خاص کشف، استخراج، و به آن پرداخته میشود. اینگونه نیست که این پدیدهها پیشتر وجود نداشته باشند، بلکه در برههای از زمان شناخته و برجسته میشوند. جنگ شناختی نیز به همین شکل است. این مفهوم همواره در زندگی بشر حضور داشته، اما در دورهای خاص کشف، استخراج، و به آن پرداخته شده و در نهایت به مباحث دانشگاهی تبدیل شده است. در سال ۲۰۰۶، وزارت دفاع آمریکا برای نخستین بار مفهومی را تحت عنوان جنگ تأثیر محور مطرح کرد.
امیر نصیرزاده افزود: این مفهوم در کنار مباحث جنگ الکترونیک و شبکهمحور، به عنوان یکی از سه محور بسیار مهم شناخته شد که تمامی کشورها به نوعی با آن درگیر هستند. میزان شدت و ضعف درگیری با این نوع جنگ، بستگی به میزان از دست دادن داراییهای معنوی دارد. در اینجا صحبت از داراییهای مادی یا از دست دادن یک منطقه یا خاک نیست، بلکه تمرکز بر داراییهای معنوی است. وزارت دفاع آمریکا هنگام معرفی عملیات تأثیر محور، تأکید کرد که این عملیات مجموعهای هماهنگ از اقدامات است که باید هم برای نیروهای خودی، هم برای دشمن یا جامعه هدف، و هم برای گروههای بیطرف به کار گرفته شود. این اقدامات، هم در زمان صلح و هم در زمان جنگ، انجام میشوند.
پس از آنکه مغز و ذهن فرد در وضعیت تزلزل قرار گرفت، تغییرات و باورهای جدید جایگزین باورهای قدیمی میشوند
وی اضافه کرد: نکته مهم این است که با وجود پیشرفت ابزارهای هوشمند، انسان همچنان محور اصلی باقی میماند. این ابزارها هرچقدر هم توسعه یابند، نمیتوانند جایگزین کامل نقش انسان شوند، بلکه تنها در کنار انسان و برای اجرای اهداف او عمل میکنند. در یکی از گرایشهای جنگ شناختی که در دانشگاههای آمریکا تدریس میشود، از انسانها به عنوان آمپلیفایر در زمینه علوم شناختی و شبکههای مجازی یاد شده است. این انسانها معمولاً افرادی هستند که در جامعه معروف و مشهورند و تحت توجه مردم قرار دارند. مردم هر روز زندگی این افراد را دنبال میکنند.
امیر نصیرزاده خاطرنشان کرد: یکی از بزرگان در این زمینه اشاره کرد که گروهی از افراد را برای آموزش در زمینه هوش مصنوعی فرستادهاند و پس از بازگشت، این افراد اعلام کردند که در کنار فناوریهای به روز از یک روش دیگر هم استفاده میشود. آنها به شناسایی انسانهای معروف در حوزههای مختلف مانند دانشمندان، ورزشکاران، هنرمندان و افراد تاثیرگذار در جامعه پرداختهاند. در این زمینه، بر اهمیت تمرکز بر تعصب ملی و فرهنگ تاکید شده است. این افراد به دلیل شهرت و توجهی که به زندگی آنها معطوف است، تاثیر زیادی در شکلدهی به رفتارهای اجتماعی دارند. به گفته این کارشناسان، زمانی که فردی با شهرت و معروفیت، رفتاری مغایر با فرهنگ و رسوم یک کشور انجام دهد، این موضوع به شدت مورد توجه قرار میگیرد، در حالی که اگر فردی ناشناس چنین رفتاری انجام دهد، به آن کمتر پرداخته میشود. این پدیده به نوعی همان آمپلیفایر انسانی است که در علوم شناختی به آن اشاره شده است.
پیشگیری در جنگ شناختی بسیار مهم است
سرتیپ خلبان عزیز نصیرزاده با بیان تفاوت بین عملیات روانی، عملیات ادراکی و عملیات شناختی خاطرنشان ساخت: عملیات روانی در سطوح ابتدایی و بیرونی مغز انجام میشود و اثرات آن معمولاً سریع و زودگذر است. این نوع عملیات ممکن است تنها یک روز یا حتی کمتر طول بکشد و به راحتی تغییر کند. اما عملیات ادراکی عمیقتر از عملیات روانی است و بیشتر زمان میبرد تا اثرات آن ایجاد شود. این عملیات در سطحی پیچیدهتر از سطح روانی رخ میدهد و برای تغییر ادراکات فرد نیاز به زمان بیشتری دارد و عملیات شناختی نیز که عمیقترین سطح عملیات است در آن تغییرات به عمق مغز نفوذ میکنند. این فرایند بسیار طولانیتر از عملیاتهای قبلی است و ممکن است مدتها طول بکشد تا فرد به باورهای جدید برسد. تغییرات شناختی بسیار سختگیرانهتر از عملیاتهای روانی و ادراکی هستند و به راحتی نمیتوان با آنها مقابله کرد؛ و باید تاکید کرد که پیشگیری در جنگ شناختی بسیار مهم است، زیرا مقابله با تغییرات شناختی در بسیاری از موارد دشوار و حتی غیرممکن است. بنابراین، برنامهریزی و پیشگیری در این زمینه از اهمیت ویژهای برخوردار است.
وزیر دفاع گفت: در جنگ شناختی، پیشگیری از تغییرات در باورها و رفتارها اهمیت بسیاری دارد. تمرکز ویژه باید بر نوجوانان ۱۰ تا ۱۲ ساله باشد، زیرا این گروه سنی بیشتر در معرض پذیرش تغییرات شناختی قرار دارند و تغییرات در این سن میتواند تاثیرات بلندمدت و عمیقی بر رفتار و افکار آنها بگذارد. جنگ شناختی ابتدا با کار بر باورها و افکار فرد آغاز میشود و در نهایت به تغییر رفتار و ساختار ذهنی منجر میشود. این فرآیند به تدریج و با هدف ایجاد بیثباتی در باورهای موجود شروع میشود. هنگامی که این بیثباتی در ذهن فرد ایجاد شود، تغییرات جدید به راحتی وارد ذهن او میشود. بنابراین، پیشگیری از این تغییرات بسیار مهم است، زیرا مقابله با آن در مراحل بعدی بسیار دشوار و پیچیده خواهد بود.
در حال حاضر، این روند یکی از موفقیتهای جنگ شناختی در جامعه ما است
وزیر دفاع تصریح کرد: مسئولیت ایجاد فرصتها و فراهم کردن شرایط مناسب برای نخبگان بر عهده مسئولان و مدیران است. باید تلاش کنیم که محیطهای کاری، آموزشی و اجتماعی در کشور به گونهای طراحی شوند که نخبگان احساس کنند میتوانند به کشور خود خدمت کنند و در عین حال فرصتهای رشد و پیشرفت نیز برای آنها فراهم باشد. میزان موفقیت جنگ شناختی بستگی زیادی به آسیبپذیریهای ما دارد. یکی از این آسیبپذیریها، تسلط دشمن بر امپراتوری رسانهها است که قدرت فوقالعادهای دارد و میتواند تاثیرات عمیقی بر افکار و باورهای جامعه بگذارد. برای مقابله با این تهدید، ضروری است که بر سواد رسانهای در جامعه و به ویژه در دانشگاهها و مراکز آموزشی تمرکز بیشتری داشته باشیم. بدون آگاهی و توانمندی در تشخیص درست از نادرست در فضای رسانهای، افراد به راحتی ممکن است تحت تاثیر اطلاعات غلط قرار گیرند.
وی افزود: در این دنیای غبارآلود و پر از اخبار و اطلاعات متناقض، ما باید قادر باشیم که تشخیص دهیم چه چیزی درست است و چه چیزی نادرست. به ویژه در شبکههای مجازی که بسیاری از مطالب آن دروغ یا کذب است، باید توانایی تحلیل و درک صحیح از واقعیتها را تقویت کنیم. همچنین، درک ناصحیح از موفقیتها نیز یکی از مشکلات اساسی است. ما باید موفقیتهای واقعی را شناسایی کرده و بر نقاط قوت خود تمرکز کنیم، به جای اینکه همیشه تنها بخش منفی و خالی لیوان را ببینیم.
برای مقابله با جنگ شناختی دشمن، یکی از مهمترین راهکارها، حکمرانی در فضای مجازی است
وزیر دفاع با اعلام اینکه دو قطبی فیلترینگ و رفع فیلترینگ هر دو نادرست است تصریح کرد: برای مقابله با جنگ شناختی دشمن، یکی از مهمترین راهکارها، حکمرانی در فضای مجازی است. در دنیای امروز، شبکههای اجتماعی و فضای مجازی به یکی از ابزارهای اصلی جنگ شناختی تبدیل شدهاند. اگر نتوانیم در این فضا حکمرانی مناسب و مؤثری داشته باشیم، این فضای مجازی به سرعت به عرصهای تبدیل میشود که قدرت و تأثیرگذاری آن از دست ما خارج خواهد شد و دشمن میتواند به راحتی ذهنها را تحت تأثیر قرار دهد.
وی گفت: حکمرانی در فضای مجازی به این معنی است که باید قوانین و مقررات مشخصی برای این فضا وضع شود تا جلوی هرج و مرج و تاثیرات منفی دشمن گرفته شود. همانطور که برای نظم دادن به ترافیک شهری قوانین و مقرراتی، چون چراغهای راهنما، ورود ممنوع و تقاطعها وضع میشود، در فضای مجازی نیز باید قوانینی برای استفاده، کنترل محتوا و جلوگیری از نشر اطلاعات نادرست یا مخرب اعمال گردد. اگر نتوانیم بر فضای مجازی حکمرانی کنیم، همانطور که در جوامع بدون قوانین و مقررات، هرج و مرج ایجاد میشود، در فضای مجازی نیز شاهد آشفتگی و تفرقه خواهیم بود که در نهایت به نفع دشمن خواهد بود. بنابراین، یکی از مهمترین اقدامات در مقابله با جنگ شناختی، نظارت و کنترل صحیح فضای مجازی و حکمرانی بر آن است.
باید در تولید محتوای فعالتر شویم و از فرصتها و سوژههای موجود به بهترین نحو استفاده کنیم
وزیر دفاع در پایان با اشاره به سومین راهکار برای مقابله با جنگ شناختی که فعالیت در حوزه آفندی و تولید محتوای مؤثر است گفت: جنگ شناختی یک جنگ پیچیده است که هیچ بازیگری به طور مطلق نمیتواند در آن تسلط داشته باشد. به همین دلیل، ما باید در تولید محتوای خود فعالتر شویم و از فرصتها و سوژههای موجود به بهترین نحو استفاده کنیم. در بسیاری از مسائل مهم و حساس، مانند مسئله فلسطین، فرصتهای زیادی برای تولید محتوا وجود دارد. چرا باید اجازه دهیم که تصویرسازیهای نادرست دشمن در ذهنها نقش ببندد؟ به عنوان مثال، تصویر اسرائیل در زمینههای فناوری، علم و نظامی در ذهنها مثبت بود؛ اما در یک سال اخیر و در مواجه با فلسطین و غزه ثابت کرد که این هیمنه پوشالی فقط در ذهنها قوی است و در میدان عمل و فضای واقعی ضعفهای بسیاری دارد که باید سوژه تولید محتوای کیفی و تبیین قرار گیرد.
رئیس شورای راهبردی روابط خارجی: تسلط بر علوم اعصاب یک شرط بنیادی در جنگ شناختی است
«سید کمال خرازی» رئیس شورای راهبردی روابط خارجی در همایش ملی جنگ شناختی که امروز (شنبه) در دانشگاه صنعتی مالک اشتر برگزار شد، اظهار داشت: این دانشگاه نیازهای نیروهای مسلح در تربیت نیروی انسانی و انجام پروژههای تحقیقاتی دفاعی مرتفع کرده است.
خرازی با اشاره به جنگ شتاختی گفت: امروز قدرتهای بزرگ با استفاده از فناوریهای جدید و نوظهور به دنبال تسلط بر ذهنها و افکار مردم هستند تا در جنگ شناختی با استفاده از علوم مختلف بر افکار عمومی تاثیر بگذارند.
رئیس شورای راهبردی روابط خارجی با بیان اینکه دشمن به دنبال بی ثباتی اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، نظامی و سیاسی در جامعه است، افزود: دشمن با جنگ شناختی روی شناخت، احساسات، ادراک، هیجانات، الگوهای فکری، باورها و هیجانات دست گذاشته و تحت تاثیر قرار داده است.
وی عنوان کرد: جنگ شناختی نیاز به دانش متنوع دارد و ضرورت دارد در علوم اعصاب و شناختی و فناوریهای مختلف تسلط داشته باشیم. اگر به این ابزارها مسلط باسیم میتوانیم جنگ شناختی را هدایت و کنترل کنیم.
خرازی با بیان اینکه تسلط بر علوم اعصاب یک شرط بنیادی در جنگ شناختی است، تاکید کرد: جنگهای آینده به لحاظ استراتژیک بسیار متفاوت و جنبه فیزیکی کمتر در آنها دخیل خواهند بود و بیشتر مغز و افکار و ذهن درگیر هستند.
رئیس شورای راهبردی روابط خارجی با تاکید بر ضرورت آفند و پدافند در جنگ شناختی، یادآور شد: دشمن با استفاده از ابزارهای مختلف در جنگ شناختی و در عرصه بین المللی و افکار عمومی جوانان ما را تحت تاثیر قرار دهند.
خرازی با بیان اینکه دشمن در جنگ شناختی باورهای مردم را دستکاری و فعالیتهای اقتصادی را تحت تاثیر قرار میدهد، خاطرنشان کرد: جنگ شناختی بر همه ابعاد زندگی انسان تاثیر میگذارد؛ لذا ضرورت دارد ما علوم شناختی و بنیانهای علمی این حوزه را در جهت مقابله با جنگ شناختی به خوبی فرا بگیریم.
سردار مهدینژاد: جنگ شناختی محوریترین بُعد جنگ ترکیبی با عمیقترین و ماندگارترین تاثیر است
سردار سرتیپ پاسدار «محمد مهدینژاد نوری» معاون علوم، تحقیقات و فناوری ستاد کل نیروهای مسلح نیز در این همایش گفت: در جنگ ترکیبی دشمن از عوامل رسانه، فرهنگی، امنیتی، نفوذ و اقتصادی استفاده میکند تا ملت را در محاصره قرار بدهد. دشمن در جنگ شناختی برنامه دارد تا ملت را دچار یاس ناامیدی کند. ما باید در عرصه جنگ شناختی آفندی عمل کنیم.
معاون علوم، تحقیقات و فناوری ستاد کل نیروهای مسلح گفت: عملیات شناختی با قلب و مغز انسانها کار دارد در حالی که عملیات روانی کوتاه مدت و دارای آثار گذار است. جنگ شناختی هنر استفاده از ابزارهای فناورانه برای تغییر باورها و افکار انسانی است که مردم اغلب از چنین تلاشی بیخبرند.
وی با بیان اینکه جنگ شناختی محوریترین بُعد جنگ ترکیبی با عمیقترین و ماندگارترین تاثیر است، تصریح کرد: جنگ شناختی به معنای هدف قرار دادن قوه شناخت عموم مردم و نخبگان جامعه هدف با تغییر هنجارها، ارزشها، باورها، نگرشها، رفتارها از طریق مدیریت ادراک و برداشت است.
سردار مهدینژاد گفت: در جهت مقابله با جنگ شناختی باید علوم اعصاب، روانشناسی، هوش مصنوعی، انسان شناسی، فلسفه ذهن، رفتار شناسی، زیست شناسی، شبکههای عصبی در عرصه یادگیری، رایانه، جامعه شناسی، دین و حکمت را در خود تقویت کنیم.
وی در ادامه درباره تدابیر و برنامههای معاونت تحقیقات علوم و فناوری نیروهای مسلح در مقابله با جنگ شناختی گفت: تدوین سند راهبردی و به روز رسانی آن، تقسیم کار ملی با نگاه زیست بوم و چرخه کامل ایده تا اقدام، تعیین مدیر طرح کلان شناختی برای پیگیری اجرای طرح در سطح عالی نیروی مسلح، استفاده از شبکه همکاران دانشگاهی در چهارچوب طرح جهاد علمی از جمله اقدامات نیروهای مسلح در جهت مقابله با جنگ شناختی است.
معاون علوم، تحقیقات و فناوری ستاد کل نیروهای مسلح در پایان رهبری آگاه با رهنمود و راهبرد حکیمانه، اتخاذ رویکرد فعال به جای رویکرد انفعالی در مقابله، تقویت و توسعه علوم و فناوریهای مرتبط، ارتقای آگاهی و بینش جامعه مخاطب، آینده پژوهی و پایش محیطی، آسیب شناسی و ترمیم ضعفهای داخلی، توسعه ابزارهای ثبت و نرم مورد نیاز عملیات شناختی را از عوامل مهم پیروزی در جنگ شناختی برشمرد.
در پایان این مراسم از برگزیدگان علمی و اجرایی جنگ شناختی تجلیل بعمل آمد.
انتهای پیام/ 271
∎