به گزارش خبرگزاری ایمنا، گازوئیل به عنوان یکی از مهم‌ترین سوخت‌های فسیلی، نقش کلیدی در توسعه اقتصادی و صنعتی ایران ایفا می‌کند. این سوخت نه تنها در بخش حمل‌ونقل جاده‌ای و ریلی، بلکه در صنایع سنگین و نیروگاه‌ها نیز کاربرد گسترده‌ای دارد. با این حال، افزایش تقاضا و محدودیت‌های تولید داخلی، ایران را با چالش‌های جدی در تأمین گازوئیل مواجه کرده است. از سوی دیگر، قاچاق سوخت به دلیل تفاوت قیمت‌ها با کشورهای همسایه، بر این مشکل افزوده است.
تولید گازوئیل در ایران در سال‌های اخیر با نوساناتی همراه بوده است. بر اساس آمار وزارت نفت، میانگین تولید روزانه گازوئیل در پنج ماهه اول سال ۱۴۰۳ حدود ۱۱۱ میلیون لیتر بوده است. با این حال، با اجرای پروژه‌های بهینه‌سازی در پالایشگاه‌ها و افزایش ظرفیت تولید، این رقم در ماه‌های اخیر به ۱۲۴ میلیون لیتر در روز رسیده است. این افزایش ۱۱.۷ درصدی، دستاوردی قابل توجه برای صنعت نفت ایران محسوب می‌شود.
با این حال، ناترازی بین تولید و مصرف گازوئیل همچنان ادامه دارد. برآوردها نشان می‌دهد که روزانه حدود ۱۱۰ میلیون لیتر گازوئیل در کشور توزیع می‌شود، اما بخشی از این سوخت به دلیل قاچاق به کشورهای همسایه، از چرخه مصرف داخلی خارج می‌شود. این مسئله به دلیل تفاوت قیمت‌ها در ایران و کشورهای همسایه مانند افغانستان است.
چالش‌های تولید و مصرف گازوئیل
یکی از اصلی‌ترین چالش‌های تولید گازوئیل در ایران، محدودیت ظرفیت پالایشگاه‌ها است. با وجود افزایش تقاضا، پالایشگاه‌ها قادر به پاسخگویی کامل به نیازهای داخلی نیستند. این موضوع باعث شده است که ایران برای تأمین گازوئیل به واردات متکی باشد.
از سوی دیگر، قاچاق سوخت به دلیل تفاوت قیمت‌ها با کشورهای همسایه، یکی از مشکلات جدی در این حوزه است. برآوردها نشان می‌دهد که روزانه بین ۱۰ تا ۲۰ میلیون لیتر گازوئیل به صورت قاچاق از کشور خارج می‌شود. این مسئله نه تنها باعث هدررفت منابع ملی می‌شود، بلکه بر امنیت انرژی کشور نیز تأثیر منفی می‌گذارد.
برای بهبود وضعیت تولید و مصرف گازوئیل، راهکارهای متعددی پیشنهاد شده است. یکی از این راهکارها، توسعه حمل‌ونقل ریلی است. با توجه به وسعت جغرافیایی ایران، توسعه شبکه ریلی می‌تواند به کاهش مصرف گازوئیل در بخش حمل‌ونقل جاده‌ای کمک کند.
راهکار دیگر، بهبود بهره‌وری و کیفیت سوخت است. با استفاده از فناوری‌های نوین و بهینه‌سازی فرآیندهای احتراق، می‌توان مصرف گازوئیل را کاهش داد. همچنین، اصلاح سیاست‌های قیمت‌گذاری و ارائه مشوق‌های مالی به صنایعی که از سوخت‌های جایگزین استفاده می‌کنند، می‌تواند به کاهش مصرف گازوئیل کمک کند.
دستاوردهای اخیر در افزایش تولید گازوئیل
در ماه‌های اخیر، ایران موفق شده است تولید گازوئیل را به میزان قابل توجهی افزایش دهد. با بهره‌برداری از واحدهای جدید در پالایشگاه آبادان و افزایش ظرفیت پالایشگاه‌ها، تولید روزانه گازوئیل از ۱۱۱ میلیون لیتر به ۱۲۴ میلیون لیتر رسیده است. این افزایش ۱۱.۷ درصدی، دستاوردی مهم برای صنعت نفت ایران محسوب می‌شود.
علاوه بر این، افزایش تولید گازوئیل به بهبود تأمین سوخت نیروگاه‌ها و صنایع کمک کرده است. در ماه‌های اخیر، تحویل گازوئیل به نیروگاه‌ها به میزان ۴۷ درصد افزایش یافته است، که این امر به جلوگیری از قطعی برق در فصل زمستان کمک کرده است.
نقش دولت و بخش خصوصی در مدیریت تولید گازوئیل
دولت ایران در سال‌های اخیر تلاش کرده است با اجرای سیاست‌های بهینه‌سازی و افزایش ظرفیت پالایشگاه‌ها، تولید گازوئیل را بهبود بخشد. با این حال، برخی کارشناسان معتقدند که دولت باید نقش خود را در تعیین قیمت‌ها کاهش دهد و اجازه دهد بازار آزاد قیمت‌ها را تعیین کند. این اقدام می‌تواند به کاهش قاچاق سوخت و بهبود توزیع گازوئیل کمک کند.
از سوی دیگر، مشارکت بخش خصوصی در پروژه‌های پالایشگاهی و سرمایه‌گذاری در فناوری‌های نوین می‌تواند به افزایش تولید و بهبود کیفیت گازوئیل کمک کند. برای مثال، اجرای پروژه‌های پتروپالایشگاهی مانند پالایشگاه شهید سلیمانی، می‌تواند ظرفیت تولید گازوئیل را به میزان قابل توجهی افزایش دهد.
آینده تولید گازوئیل در ایران با فرصت‌ها و تهدیدهای متعددی همراه است. از یک سو، افزایش ظرفیت پالایشگاه‌ها و استفاده از فناوری‌های نوین می‌تواند به بهبود تولید و کاهش وابستگی به واردات کمک کند. از سوی دیگر، افزایش تقاضا و محدودیت‌های مالی می‌تواند چالش‌های جدی در این حوزه ایجاد کند.
برای دستیابی به اهداف بلندمدت، ایران نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و همکاری بین دولت و بخش خصوصی است. اجرای پروژه‌های بهینه‌سازی و افزایش سرمایه‌گذاری در فناوری‌های نوین، می‌تواند به بهبود تولید و مصرف گازوئیل کمک کند.
به گزارش ایمنا، تولید گازوئیل در ایران با چالش‌ها و فرصت‌های متعددی همراه است. با وجود افزایش تولید در ماه‌های اخیر، ناترازی بین تولید و مصرف همچنان ادامه دارد. برای بهبود این وضعیت، نیازمند اجرای راهکارهای جامع از جمله توسعه حمل‌ونقل ریلی، بهبود بهره‌وری سوخت، و مشارکت بخش خصوصی هستیم. با برنامه‌ریزی دقیق و همکاری بین دولت و بخش خصوصی، ایران می‌تواند به اهداف بلندمدت خود در زمینه تولید و مصرف گازوئیل دست پیدا کند.