ناترازی گاز در فصل زمستان یکی از چالش‌های جدی کشور است که موجب محدودیت در تأمین انرژی صنایع و افزایش فشار بر شبکه گازرسانی می‌شود. از سوی دیگر، استفاده از بخاری‌های سنتی در بخش خانگی، باعث هدررفت گسترده انرژی و افزایش مصرف گاز می‌شود. یکی از راهکارهای عملی برای کاهش این ناترازی، جایگزینی بخاری‌های هرمتیک با تأمین مالی صنایع است. این مدل می‌تواند با کاهش مصرف گاز در بخش خانگی، انرژی مورد نیاز صنایع را تأمین کرده و از تعطیلی واحدهای صنعتی در فصل سرما جلوگیری کند. در این نوشتار، به بررسی این راهکار و مزایای آن پرداخته خواهد شد.
در همین راستا، با سجاد اعیانی، کارشناس انرژی، به گفتگو پرداختیم تا ابعاد مختلف این طرح را بررسی کنیم. وی در این گفت‌وگو به چالش‌های تأمین گاز صنایع در فصل سرما، ضرورت بهینه‌سازی مصرف انرژی در بخش خانگی و مدل‌های تأمین مالی جایگزینی بخاری‌های هرمتیک پرداخت. همچنین، وی تأکید کرد که اجرای صحیح این طرح می‌تواند منجر به کاهش ناترازی گاز، تضمین تأمین پایدار انرژی برای صنایع، و کاهش هزینه‌های خانوارها شود.
صرفه‌جویی روزانه ۱۰۰ میلیون مترمکعب گاز با بخاری های هرمتیک
کارشناس انرژی می‌گوید: ناترازی گاز یکی از مهم‌ترین چالش‌های کشور در فصل زمستان است که به‌دلیل افزایش مصرف در بخش خانگی، صنایع را با مشکلات جدی در تأمین پایدار انرژی مواجه می‌کند. این وضعیت باعث شده که بسیاری از واحدهای صنعتی در فصل سرما با کاهش سهمیه گاز روبه‌رو شوند و حتی در برخی موارد به تعطیلی موقت کشیده شوند. از سوی دیگر، افزایش مصرف خانگی نه‌تنها فشار زیادی بر شبکه توزیع گاز وارد می‌کند، بلکه منجر به هدررفت گسترده انرژی نیز می‌شود. برای حل این معضل، جایگزینی بخاری‌های سنتی با بخاری‌های هرمتیک به‌عنوان یک راهکار عملی مطرح شده است که می‌تواند میزان مصرف گاز را در بخش خانگی کاهش داده و گاز صرفه‌جویی‌شده را به صنایع اختصاص دهد.
وی در ادامه افزود: بخاری‌های هرمتیک با فناوری پیشرفته‌ای که دارند، از راندمان بسیار بالایی برخوردارند. این بخاری‌ها برخلاف مدل‌های سنتی، هوای مورد نیاز برای احتراق را از فضای بیرونی تأمین کرده و از هدررفت گرما جلوگیری می‌کنند. به همین دلیل، مصرف انرژی آن‌ها کمتر و ایمنی آن‌ها بیشتر است. آمارها نشان می‌دهند که در صورت جایگزینی پنج میلیون بخاری گازسوز کم‌بازده با مدل‌های هرمتیک، امکان صرفه‌جویی روزانه تا ۱۰۰ میلیون مترمکعب گاز وجود دارد. این میزان صرفه‌جویی می‌تواند به‌عنوان یک منبع پایدار برای صنایع در فصل زمستان مورد استفاده قرار گیرد و به کاهش محدودیت‌های گازی واحدهای صنعتی کمک کند.
تامین مالی طرح جایگزینی بخاری‌های هرمتیک توسط صنایع
اعیانی خاطرنشان می‌کند: یکی از موانع اصلی در مسیر اجرای این طرح، هزینه سرمایه‌گذاری بالای خرید و نصب بخاری‌های هرمتیک برای خانوارهاست. این هزینه‌ها در شرایط اقتصادی کنونی ممکن است باعث عدم استقبال عمومی شود، اما در صورت تأمین مالی این پروژه از سوی صنایع، می‌توان بدون تحمیل فشار مالی به مصرف‌کنندگان، جایگزینی این بخاری‌ها را در مقیاس وسیع انجام داد. در این مدل، صنایع سرمایه‌گذاری اولیه را انجام داده و در ازای آن، گاز صرفه‌جویی‌شده را برای مصرف در فرآیندهای تولیدی خود دریافت می‌کنند. این اقدام، علاوه بر تضمین تأمین پایدار گاز برای صنایع، باعث کاهش هزینه‌های انرژی در سطح کلان و جلوگیری از اتلاف منابع ملی خواهد شد.
وی ادامه می‌دهد: علاوه بر صنایع، توسعه این مدل سرمایه‌گذاری می‌تواند برای خانوارها نیز منافع قابل‌توجهی به همراه داشته باشد. با جایگزینی بخاری‌های کم‌بازده، هزینه گاز مصرفی خانوارها کاهش خواهد یافت و علاوه بر آن، سطح ایمنی سیستم‌های گرمایشی افزایش پیدا خواهد کرد. بسیاری از حوادث ناشی از گازگرفتگی و انفجار، به‌دلیل استفاده از بخاری‌های غیراستاندارد یا نقص در تهویه اتفاق می‌افتد. بنابراین، با اجرای این طرح، نه‌تنها از منظر اقتصادی، بلکه از نظر اجتماعی نیز مزایای قابل‌توجهی برای جامعه به همراه خواهد داشت.
سیاست پایدار در مدیریت مصرف انرژی و توسعه صنعتی کشور
اعیانی خاطرنشان می‌کند: بنابراین؛ اجرای این طرح می‌تواند زمینه‌ساز یک تحول پایدار در حوزه مصرف انرژی در کشور باشد. جایگزینی بخاری‌های سنتی با بخاری‌های هرمتیک، یک راه‌حل برد-برد است که می‌تواند از یک‌سو نیاز صنایع به گاز را برطرف کرده و از سوی دیگر، هزینه‌های خانوارها را کاهش دهد. از سوی دیگر، دولت نیز با کاهش مصرف گاز در بخش خانگی، نیاز به واردات سوخت‌های جایگزین را کاهش داده و هزینه‌های ارزی کشور را به میزان قابل‌توجهی پایین می‌آورد. به همین دلیل، می‌توان این مدل سرمایه‌گذاری را به‌عنوان یک سیاست پایدار در مدیریت مصرف انرژی و توسعه صنعتی کشور در نظر گرفت که در صورت اجرای صحیح، منافع متعددی برای همه بخش‌های اقتصادی و اجتماعی به همراه خواهد داشت.
وی در پایان افزود: به طور خلاصه ؛ صنایع با تأمین مالی جایگزینی بخاری‌های هرمتیک در بخش خانگی، مصرف گاز را بهینه کرده و با استفاده از گاز صرفه‌جویی‌شده، امنیت انرژی خود را در فصل سرما تضمین می‌کنند.