به گزارش ایرنا از موسسه فرهنگی هنری موعود عصر اسماعیل شفیعی سروستانی در نشستی با عنوان پدران مهربان ما که به صورت برخط برگزار شد، به روایتی از امام حسن عسکری(ع) اشاره کرد و گفت: شدیدترین یتیم از کسانی که از پدر و مادر یتیم شدهاند، یتیمی است که از امامش منقطع گردیده و توان دسترسی به او را ندارد و نمیداند تکلیف و وظیفهاش در حوادث و رویدادها و امور جاری چیست.
وی افزود: هرکس یتیمان آل محمّد(ع) را سرپرستی کند؛ یعنی کسانی را که از امام و پیشوای خود بریده شدهاند، در جهل و نادانی خود، متحیر و سرگردانند و در دست شیاطین، اسیر و گرفتار میباشند و نیز دچار دشمنان ناصبی ما شدهاند، هر کس اینان را از دست آنها برهاند و از حیرت و سرگردانی خارج کند و از وسوسه شیاطین، دورشان سازد و از قید و بند ناصبیان، به حجّتهای پروردگار خود و نشانههای امامان و پیشوایان خویش بازآورد، در پیشگاه خداوند، بالاترین فضیلت و برتری را بر فرد عبادتپیشه، پیدا میکند. (أَشَدُّ مِنْ یُتْمِ الْیَتِیمِ الَّذِی انْقَطَعَ عَنْ أُمِّهِ وَ أَبِیهِ یُتْمُ یَتِیمٍ انْقَطَعَ عَنْ إِمَامِهِ وَ لَا یَقْدِرُ عَلَی الْوُصُولِ إِلَیْهِ وَ لَا یَدْرِی کَیْفَ حُکْمُهُ فِیمَا یُبْتَلَی بِهِ مِنْ شَرَائِعِ دِینِه)
ترجمه حدیث چنین است: شدیدترین یتیم، از کسانی که از پدر و مادر یتیم شدهاند، یتیمی است که از امامش منقطع گردیده و توان دسترسی به او را ندارد و نمیداند تکلیف و وظیفهاش در حوادث و رویدادها و امور جاری چیست. آگاه باشید هر کس از شیعیان ما که عالم به علوم ما باشد و این جاهل به شریعت و دستورات ما که از ما وامانده است و از مشاهده و دیدار ما محروم است، در پی ارشادش برآید و شریعت ما را به او تعلیم دهد، همانا چنین کسی با ما در جایگاههای بلند بهشت است.»
شفیعی سروستانی با اشاره به اهمیت و جایگاه احسان به والدین و جایگاه آن با توحید بیان داشت: در قرآن کریم، احترام به والدین و نیکی به آنها در کنار توحید، بهعنوان یک موضوع مهم و ضروری مطرح شده است. این فرمان احسان بهطور ذاتی در فطرت انسانها نهاده شده و بهعنوان پیمانی الهی از آغاز خلقت از انسان گرفته شده است. در واقع، نیکی به والدین نهتنها یک وظیفه دینی، بلکه امری تکوینی، جزء لاینفک فطرت و ذات انسانی است که در تمامی شرایط باید رعایت شود.
وی افزود: محبت و مهرورزی پدر و مادر نسبت به فرزندان ذاتی و بیمنت است. در حالی که محبت فرزند به والدین، بهطور طبیعی کمتر و نیاز به تعلیم و تاکید دارد. برای مثال تفاوت این محبتها در شرایط مختلف زندگی متمایز است، پدران و مادران بسیاری فرزندان معلول خود را برای سالیان متمادی مراقبت کردند، در صورتی که پدر و مادر معلول بشود، معمولا پس از مدتی راهی سرای سالمندان میشود.
مولف کتاب پدران مهربان ما اظهار داشت: انسان بهطور ذاتی در جستجوی حقیقت و هویت خود است. هویت آدمی به تفکیک سطوح به سه نوع والد برمی گردد: پدر و مادر جسمی، پدر و مادر معنوی و پدر حقیقی. پدر و مادر جسمی و معنوی در حقیقت پدران و مادران حقیقی انسان به شمار نمیروند، بلکه پدر حقیقی همان حقیقتی است که در درون فطرت آدمی نهفته است. هویت انسان با پرسشهای بنیادین درونی مانند "من کیام؟" و "از کجا آمدهام؟" شروع میشود.
وی افزود: این پرسشها به انسان کمک میکند تا به عمق وجود خود پی ببرد و به حقیقت و هویت اصلی خود دست یابد. انسان از سایر موجودات به دلیل پرسشهای بنیادین خود متمایز است؛ در حالی که فرشتگان و حیوانات چنین پرسشهایی ندارند. هویتهایی مانند هویت اجتماعی، خانوادگی و شغلی از نوع هویتهای اعتباری هستند که بهطور موقت شکل میگیرند و تغییر میکنند. اما هویت حقیقی، که ناظر بر حقیقت فطری انسانی و امری ثابت است، از عنایت خداوند متعال سرچشمه میگیرد و در ذات آدمی به ودیعه نهاده شده است.
شفیعی سروستانی با اشاره به روایت نبوی «أَنَا وَ عَلِیٌّ أَبَوَا هَذِهِ الْأُمَّة» از پیامبر اکرم(ص) و امیر مومنان(ع) به عنوان پدران حقیقی یاد کرد و گفت: این عبارت تأکید بر مقام والای اهل بیت (ع) و لزوم محبت و اطاعت از آنها دارد. اطاعت از اهل بیت (ع) موجب رهایی از عذاب و دستیابی به نعمتهای الهی خواهد شد، در حالی که سرپیچی از آنها بهطور طبیعی موجب لعنت و دوری از رحمت خداوند خواهد شد.
وی افزود: پیامبر خاتم و حضرت علی (ع) نه تنها در مقام ولایت، بلکه در مقام پدران حقیقی، نجاتبخش بشر از آتش جهنم هستند. به گفته امیرالمؤمنین، پدران جسمی نمیتوانند فرزندان را از آتش جهنم نجات دهند، بلکه تنها پدران حقیقی و صاحبان ولایت هستند که این کار را انجام میدهند. این تذکر به این معناست که ولایت اهل بیت همانند پدران حقیقی است که از طریق محبت و ولایتشان میتوانند کجیها را اصلاح کرده و انسانها را از عذاب جهنم رهایی بخشند.
این پژوهشگر حوزه مهدویت افزود: جبرئیل امین نیز تأکید میکند که اگر مردم ولایت حضرت علی (ع) را پاس میداشتند، خداوند جهنم را خلق نمیکرد. این بیان به این معناست که ولایت اهل بیت (ع) نقش اساسی در نجات بشر از عذابهای الهی دارد. مفهوم ولایت در این بخش تنها به معنای تصرف در امور جزئی زندگی نیست بلکه ولایت اهل بیت به عنوان صاحب ولایت کلیه جاری بر جمیع موجودات عالم است.