به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، آقای یعقوب هوشیار با حضور در برنامه «صف اول» جمعه شب شبکه خبر، اقدامات و برنامه های شهرداری تبریز را تشریح و به پرسش ها در این باره پاسخ داد. متن کامل این برنامه به شرح زیر است:
سؤال: قدری راجع به استعدادها، پتانسیل‌ها و ظرفیت‌هایی که شهر تبریز دارد، بفرمایید؟
هوشیار: بهترین تفسیری که میشود در مورد شهر تبریز گفت، عبارت مقام معظم رهبری است که فرمودند که پرچم آزادی ایران اسلامی به دست تبریزی‌ها است. تبریزی‌ها در تاریخ معاصر در دو برهه بسیار خطیر درکنار ایران اسلامی بودند. یکی در موضوع مشروطه بود، بن بستی که در مشروطه ایجاد شده بود، توسط مردم بزرگ آذربایجان و تبریز شکسته شد و یک اقدام خیلی تاریخی و ماندگار در تاریخ انقلاب اسلامی ۲۹ بهمن سال ۵۶ بود که منجر به پیروزی انقلاب اسلامی شد.
تبریز اولین پایتخت تشیع جهان است، یعنی ۵ بار تبریز در طول تاریخ پایتخت بوده است، طولانی‌ترین پایتخت ایران، مربوط به تبریز است. تبریز ظرفیت‌های خیلی بزرگی در حوزه تاریخی دارد، مقبره الشهدای تبریز را داریم که ۴۰۰ عارف و شاعر در آنجا وجود دارد، مسجد جامع تبریز و بازار بزرگ تبریز را داریم و بزرگانی که در تبریز بوده‌اند. به هر حال تبریز معروف به شهر اولین‌ها است، اولین بلدیه در شهر تبریز بوده است، اولین شهر باری بوده است، اولین کتابخانه و چاپخانه در این شهر بوده است و اولین آتش نشانی و اولین‌های بسیاری که برای شهر عزیز و بزرگ تبریز است. تبریز به شهر بدون گدا شهرت دارد، بدون کودک کار و اینها با فرهنگ غنی مردم تبریز گره خورده است. تبریز شهر جهانی فرش است و دومین شهر دانشگاهی ایران است. بزرگانی در طول تاریخ در تبریز بوده‌اند که سه علامه معروف جعفری و امینی، علامه طباطبائی، ستارخان، باقرخان، مهدی باکری‌ها و یاقچیان‌ها و شهریار و پروین اعتصامی و پدر بزرگوار مقام معظم رهبری، سیدجواد آقای خامنه‌ای و آخرین فرزند آذربایجان که امروز در عرصه ایران اسلامی حضور دارد، دانشمند بزرگ و عزیز جناب دکتر مسعود پزشکیان است که در کسوت ریاست جمهوری در خدمت مردم بزرگ ایران است.
سؤال: همه این قابلیت‌ها و همه این ظرفیت‌ها و رهاورد‌ها و دستاوردها، کار شما را بعنوان کلیددار و شهردار شهر سخت می‌کند. خدمت رسانی به مردمی تاریخ ساز، عزیز و بافرهنگ که خود حضرتعالی هم به آن اشاره کردید. می‌خواهیم قدری از مردم شروع کنیم و ببینیم مدیریت شهری چه امکانات و چه برنامه‌هایی را درنظر را دارد تا بتواند بهترین خدمت رسانی را به مردم تبریز داشته باشد. در ابتدا به بحث حمل و نقل عمومی و گره‌های ترافیکی که در شهر تبریز دیده میشود، بپردازیم. شما ناوگان حمل و نقل عمومی و تاکسیرانی و اتوبوسرانی و قطار شهری دارید که یک به یک راجع به اینها صحبت کنیم. عمر ناوگان اتوبوسرانی و تاکسیرانی شما چه قدر است و چه تدارکاتی داشته‌اید که بتوانید این خودرو‌هایی که احیاناً فرسوده هستند را جابجا کنید؟
هوشیار: در دوره ششم شورای شهر در تمام شهر‌های ایران، یک تغییر رویکرد ویژه‌ای اتفاق افتاده است. اینکه نگاه خدمات شهرداری به سمت کارکر‌های اجتماعی و تأثیرگذاری با مشارکت‌های مردمی رفت و این را بدون تعصب عرض می‌کنم، چون من نماینده شهرداری‌ها در سازمان شهرداری‌ها هستم، به نسبت دوره پنجم، دوره ششم شهرداری‌ها در همه شاخص‌ها که عرض خواهم کرد، عملکرد بسیار مثبتی داشته است و این روند خدمت رسانی شهرداری به مردم را افزایش داده است.
سؤال: در چه موضوعاتی مدنظر شما است؟
هوشیار: یکی در حوزه حمل و نقل است. مردم در کلان شهرها و شهر‌های بزرگ، یکی از موضوعات جدی شان بحث ترافیک و حمل و نقل عمومی است. ما در خود شهر تبریز از سال ۹۱ تا ۴۰۱ کل اتوبوسی که به ناوگان اضافه شده است، ۵۱ دستگاه بوده است، یعنی سالی ۵ دستگاه. درحالی که در ۳۰ ماه گذشته ما ۴۸۰ اتوبوس را قرارداد بسته‌ایم و ۲۳۰ اتوبوس وارد ناوگان ما شده است و این به نسبت در شهر‌های دیگر مثل تهران و مشهد واصفهان اتفاق افتاده کاملاً ملموس است و این باعث شده است عمر ناوگان اتوبوسی ما که قبلاً بالای ۱۳ سال بوده است، الان روی ۷ سال آمده است و برنامه‌ای که به شورای محترم داده بودیم، روی ۶۰۰ دستگاه بود که وارد ناوگان کنیم که بخشی از این را حل کنیم. اما نکته کلیدی در کلان شهرها، طرح جامع حمل و نقل شهری است که قبل از اینکه شما زیرساخت‌ها را بیاورید، باید عملکرد شما مبتنی بر دانش باشد، این انجام نگرفته بود. در این دوره ما طرح جامع حمل و نقل شهری را با دانشگاه تربیت مدرس قرارداد بسته‌ایم، الان درحال تکمیل است و فکر می‌کنم تا پایان خردادماه سال آینده تکمیل شود و همه عملکرد‌های ما مبتنی بر آن داده محور‌ها و مطالعات دقیقی باشد که باید منابع را به صورت منظم در جایگاه خودش هزینه کنیم. نکته بعدی اینکه، ما وقتی در رابطه با حمل و نقل عمومی صحبت می‌کنیم، صرف زیرساخت نیست که شما اتوبوس یا تاکسی یا مترو را راه اندازی کنید. هوشمندسازی شهری، کلیدواژه‌ای است که ما اگر بخواهیم ترافیک را حل کنیم و بخواهیم آلودگی هوا را حل کنیم، باید به سمت هوشمندسازی برویم. بدون هوشمندسازی هرچقدر بخواهیم اتوبوس به شهر تحمیل کنیم، چون می‌دانید ما الان در سال ۱۴۰۰ تعداد خودرویی که در تبریز تردد می‌کرد، ۴۲۰ هزار خودرو بود. الان در سال ۱۴۰۳ خودرویی که در تبریز تردد می‌کند، ۸۲۰ هزار است. ما به نسبت سرانه کشوری که نسبت سرانه یک به سه در خودرو است، در تبریز یک به دو است. یعنی ما یک میلیون و ۶۰۰ یا ۷۰۰ هزار نفر جمعیت داریم، بیش از ۸۰۰ هزار خودرو تردد می‌کند. در این حالت سیاستگذاری دست ما نیست، سیاست مدیریت واحدی وجود ندارد وقتی ورودی خودرو‌ها به کلان شهرها و شهر‌های بزرگ ارتقاء پیدا می‌کند، از طرفی خودرویی از مدار خارج نمی‌شود، هم آلودگی را زیاد می‌کند و هم ترافیک را زیاد می‌کند. هرچقدر مترو بزنیم و اتوبوس بیاوریم، خیلی تأثیر مثبتی نخواهد داشت. یکی از شاخص‌هایی که در کلان شهرها میشود روی آن کار کرد، بحث دوربین‌ها است. زمانی که ما شهرداری تبریز را گرفتیم در رتبه ۱۸ کشوری بودیم با ۲۸ دوربین، الان برنامه ریزی کرده‌ایم برای ۲ هزار دوربین که در سال ۱۴۰۲ ما ۵۰۰ دوربین را نصب کرده‌ایم، تقریباً رتبه ۳ کشوری را به لحاظ سرانه شدیم. امسال که ۱۴۰۳ بود، ما ۷۰۰ دوربین را نصب کردیم و درحال نصب است، رتبه یک کشوری می‌شویم و برای سال بعد هم ۸۰۰ دوربین قرار است نصب شود. اینها زیرساختی هستند که توأم با فیبر نوری که شروع کرده‌ایم، الان بیش از ۳۰۰ کیلومتر در همین سه سال ما فیبر نوری کار کرده‌ایم که برای شهرداری است. مرکز مدیریت هوشمند منطقه شمال غرب را داریم تکمیل می‌کنیم که بزرگ‌ترین مرکز مدیریت هوشمند شهری است. اینها در واقع یک پکیج و پازلی هستند که باید تکمیل شوند. البته ما در بحث زیرساخت‌ها و سخت افزاری هم کم کاری نکرده‌ایم، عرض کردم ۶۰۰ اتوبوس در برنامه است، ۴۸۰ تا را قرارداد بستیم، ۲۳۰ تا تحویل گرفته‌ایم و امیدواریم که تا پایان عمر این شورا، به ۶۰۰ تا برسیم.
سؤال: این هوشمندسازی و فیبر نوری و دوربین‌ها چه کمکی به رفع آلایندگی و کاهش ترافیک خواهد کرد؟
هوشیار: الان ما سکوی تبریز را راه اندازی کرده‌ایم و همه خدمات را می‌بریم روی سکو. بسیاری از خدمات نیاز به سفر ندارند. ۴ میلیون سفر در روز داریم که ۴۳ درصد توسط حمل و نقل عمومی انجام میشود. البته این را از ۲۹ درصد در سال ۱۴۰۰ به ۴۳ درصد رسانده‌ایم و در برنامه آتی می‌خواهیم به ۵۰ یا ۵۵ درصد برسیم. ولی هم بحث آلودگی هوا و هم بحث ترافیک در این سکو‌هایی که تعریف میشود، خدمات ارائه میشود برای اینکه بتوانیم داده‌های به روز و به لحظه بدهیم این دوربین‌ها می‌توانند کمک کنند و فیبر نوری که با سرعت بالا می‌تواند خدمات به مردم بدهد. البته یک قسمت بزرگ آن بحث فرهنگ سازی است، در کرونا اتفاق افتاد، مردم تقریباً به این سمت رفتند و خیلی از خدمات را می‌توانند الکترونیک دریافت کنند. ما باید خیلی سریع و جدی به جلو برویم. در همه کلان شهر‌های دنیا، نه فقط ایران، بحث هوش مصنوعی، بحث هوشمندسازی حرف اول را خواهد زد و زیرساخت‌هایی مثل اتوبوس خیلی کارکرد نخواهند داشت.
سؤال: در شهرداری و مدیریت شهری یکسری خدماتی که خودتان دارید ارائه می‌دهید را می‌توانید بیاورید در بستر این سکو‌ها ارائه بدهید، اما بسیاری از سفر‌های درون شهری مردم بابت دریافت خدمات و سایر حوزه‌ها و بخش‌های دیگر است. آیا رفته‌اید به سمتی که این تعامل بین بخشی را ایجاد کنید تا آن عزیزان هم بتوانند از سفر‌های درون شهری مردم بکاهند؟
هوشیار: همه این ثمن‌ها و مجموعه‌هایی که خدمات می‌دهند، اولین هدف گذاری آنها بحث مخاطب است. وقتی شما در این سکو بتوانید یک و نیم میلیون تبریزی را در این سکو جمع کنید، همه آنها خودبخود خواهند آمد، این بستر وجود دارد. یک مانعی در بحث کیف پول در سطح کشور برای کلان شهرها بود، خوشبختانه این هم حل شد و تقریباً دو هفته است که به صورت آزمایشی داریم اجرا می‌کنیم و بقیه کلان شهرها هم دارند انجام می‌دهند. انشاالله می‌رویم به سمت اینکه هم آرامش مردم و هم سلامت مردم مورد هدف باشد.
سؤال: ناوگان تاکسی عمرش چقدر است و چه برنامه‌ای دارید؟
هوشیار: قبل از اینکه شهرداری را تحویل بگیرم، عمر تاکسیرانی ما بالای ۱۴ سال بود، الان رسانده‌ایم به ۷ سال که در این موضوع تقریباً ما بین کلان شهرها موفق بوده‌ایم.
سؤال: چند دستگاه تاکسی اضافه کرده‌اید؟
هوشیار: ما بیش از ۲ هزار دستگاه را نوسازی کرده‌ایم. به نسبت خودرو‌های فرسوده‌ای که داشتیم که ۴ هزار و ۵۰۰ تا بود، الان ۲ هزار تای آن را نوسازی کرده‌ایم. دلیل آن هم این بود که شورای محترم شهر تبریز وام مطلوبی با نرخ ۴ درصد به رانندگان داد و این یک مزیت ایجاد کرد.
با تعاملی که با بانک‌ها داشتیم و منابع شهرداری، این مهم اجرا شد ۴ میلیون سفری که در روز انجام میشود یک میلیون و ۷۰۰ هزارتای آن در حوزه حمل و نقل عمومی است که یک میلیون آن با تاکسی انجام میشود، یعنی ۲۵ درصد را تاکسی‌ها دارند و آسایش مردم مهم بود. عزیزانی هم که در این حوزه کار می‌کردند واقعاً نیازمند بودند که حمایت بشوند. ولی ما همیشه با یک سدی به نام خودروساز برخورد می‌کنیم، اعتبار‌های ما در وام که بالا می‌رود، آنها هم قیمت خودرو را بالا می‌برند. همین یکی دو هفته قبل هم متأسفانه این اتفاق افتاد و تاکسی‌ها را گران کردند. ما به دولت هم گفته‌ایم که اینجا بحث معیشت بندگان خدا است، اینجا باید به بحث تاکسی به صورت ویژه نگاه کرد. حالا ۲ هزار تا را ما نوسازی کرده‌ایم و ادامه میدهیم و امیدواریم تا پایان دوره بتوانیم تعداد بیشتری را نوسازی کنیم.
سؤال: در اینها خودرو‌های برقی هم است، پیش بینی کرده‌اید؟
هوشیار: در بحث خودرو‌های برقی، بحث خیلی مفصل است. درآمدی که رانندگان تاکسی‌های ما دارند، با آن نرخی که شورا مصوب می‌کند، واقعاً صرفه اقتصادی ندارد. بنده خدایی که صبح ساعت ۶ از خانه بیرون می‌آید، تا پاسی از شب کار می‌کند، درآمدی که دارد، درآمدی نیست که قیمت خودروی برقی را پوشش بدهد. اینجا نیازمند است که دولت پای کار بیاید و بخشی از قیمت خودروی برقی را پوشش بدهد. تا امروز که خدمت شما هستیم، این اتفاق نیفتاده است، یعنی دولت صحبت را انجام می‌دهد، اما در مرحله عمل اتفاقی نمی‌افتد. بعضی از جا‌ها هم که اتفاقاتی افتاده است، خیلی تأثیرگذار نبوده است. در خود کیفیت خودرو‌های برقی هم بحث است، زیرساخت‌هایی که برای برقی سازی لازم است هم مورد بحث است. ولی طبیعتاً حتماً باید به این سمت برویم که برقی سازی خودرو‌ها اتفاق بیفتد. مجلس در برنامه هفتم هم این را پیش بینی کرده است. در اجرا همیشه با یک دست انداز‌هایی رو‌به‌رو میشود که متأسفانه باعث میشود که محدودیتی که در رابطه با قانون باید احصاء کنیم را احصاء نمی‌کنیم.
سؤال: یکی از موضوعاتی که همیشه مورد توجه کلان شهرها و ازجمله تبریز بوده است، بحث جمع آوری زباله، بازیافت و تفکیک زباله‌ها از مبدأ است. بفرمایید شما در شهر تبریز برای تشویق مردم به تفکیک زباله‌ها از مبدأ و نهایتاً بازیافتی که باید بشود تا به محیط زیست کمترین آسیب وارد شود، چه اقدام‌هایی انجام داده‌اید؟
هوشیار: بحث پسماند، مستحضرید که در تبریز روزانه هزار و ۱۰۰ تن زباله و پسماند تولید میشود. قبلاً با بخش خصوصی یک قرارداد مشارکتی داشتیم که واقعاً در این بخش ما خیلی در دهه گذشته متضرر شدیم. در دوره جدید ما پیمانکار را بیرون کردیم. اولین کاری که کردیم لندفیل دوم را تکمیل کردیم، کامل کردیم.
سؤال: یعنی چه؟
هوشیار: بحث دفن بهداشتی زباله، لندفیل سوم هم دارد تکمیل میشود، تا یکماه آینده به مردم قول داده‌ایم که تکمیل شود.
سؤال: شما زباله سوزی داشته‌اید؟
هوشیار: دفن اصولی و بهداشتی داریم که به محیط زیست هیچ آسیبی نرسد. یعنی فکرمان از آن سمت باید خیلی آسوده می‌بود که این شیرآبه‌هایی که تولید میشود به محیط زیست آسیب نرساند و مردم با خیال راحت مطمئن باشند که آسیب نمی‌رساند.
سؤال: در چه فاصله‌ای از شهر تبریز اینها دفن میشوند؟
هوشیار: ۳۰ یا ۴۰ کیلومتری تبریز. موضوع بعدی که برای ما مهم بود، تفکیک از مبدأ بود. سرانه تولید زباله ما متأسفانه در ایران خیلی بالا است و نیازمند یک فرهنگ سازی قوی است که مردم همیشه کمک می‌کنند در این حوزه هم کمک کنند که بتوانیم به یک ایده آلی برسیم. موضوع تفکیک زباله با همان سکو‌هایی که فرمودید با سکویی به نام بهروب انجام میشود مردم خودشان تفکیک می‌کنند و این تفکیک را ما می‌خریم. الان ۱۵ هزار تا عضو داریم، برنامه امسال ما این است که به ۵۰ هزار تا برسیم و انشاالله اگر ۵۰ هزار تا را رد کنیم، توجیح اقتصادی پیدا می‌کنیم و خیلی سریع جلو می‌رود.
سؤال: خرید شما نقدی است یا نه خدمات ارائه می‌دهید؟
هوشیار: این به تشخیص کاربر است. اگر بخواهد، عوارض نوسازی اش کارسازی میشود، اگر بخواهد کیف پول اش شارژ میشود و روش‌های مختلف دیگر. این را توسعه میدهیم در حوزه سلامت هم نگاه خوبی در کلان شهرها و شورا‌ها ایجاد شده است، اینکه ما برویم به سمت سلامت مردم و چیزی که نمی‌شود با چیزی آن را جایگزین کرد و برای ما مهم است. خیلی از زباله‌هایی که دفن میشود را می‌توانستیم به چرخه برگردانیم، کود شیمیایی که برای درخت‌ها و فضای سبز استفاده می‌کردیم، سالانه بیش از ۱۷۰ میلیارد تومان هزینه برمی داشت. شروع کردیم به تولید کمپوست، کود ارگانیک، الان هم در شهرداری خرید هرگونه کود شیمیایی انجام نمی‌شود.
سؤال: برای مصارف مدیریت شهری یعنی فضای سبز خودتان؟
هوشیار: بله داریم ارتقاء میدهیم که بتوانیم به کشاورز‌ها هم این را توسعه بدهیم که به هر حال چیز ارگانیکی است، یعنی به جای اینکه زباله دفن شود، بیاید در چرخه و استفاده شود. سکوی تفکیک مان را راه اندازی کرده‌ایم تا دوباره خودمان یک تفکیکی را در خود مجموعه پسماند داریم انجام میدهیم و الان داریم سکو‌ها را سه تا می‌کنیم. یعنی اگر بتوانیم سه سکو را راهبری کنیم، می‌توانیم بگوییم که به زودی می‌توانیم ۵۰ درصد از دفن زباله را کاهش بدهیم. روش‌های دیگری که در این حوزه است، خودتان می‌دانید، بحث RTF است یا بحث استهصال برق از زباله است، اینها، چون توجیح اقتصادی ندارند، به لحاظ نرخ پایین انرژی در ایران و حمایتی هم از دولت فعلاً نداریم. تمام تلاش مان را داریم انجام میدهیم تا در زمان خیلی پایینی با این روش‌هایی که عرض کردم دفن زباله و پسماند را به حداقل برسانیم.
سؤال: یک اتفاق خوبی که هفته گذشته شهردار اصفهان در این برنامه اشاره کردند این بود که باکس‌ها یا جعبه‌هایی را دراختیار خود مردم برای تفکیک زباله قرار داده‌اند که مردم در مبدأ بتوانند راحت زباله‌های خشک و‌تر را جدا کنند تا بتوانند به کود‌هایی که شما اشاره کردید برسند. شما هم این کار را کرده‌اید؟
هوشیار: این جدید نیست و دارد انجام میشود. یعنی همه کلان شهرها این را انجام می‌دهند، جزء همان تکالیفی بود که در بحث محیط‌های سبز دولت و مجلس تکلیف کرده بود. ما برای همه مجموعه‌های اداری و مدارس و مجتمع‌های مسکونی این کار را انجام میدهیم.
سؤال: تفکیک شما هم در دو بخش است؟
هوشیار: سه بخش است.
سؤال: چه چیز‌هایی دارید؟
هوشیار: کاغذ و‌تر و مواد شیشه‌ای است. سکوی بهروب که اشاره کردیم، مشابه همین است، نرخ آن را هم پرداخت می‌کنیم تا درآمدی هم برای مردم باشد.
سؤال: برسیم به بحث قطار شهری، که به کاهش ترافیک و آلاینده‌ها کمک می‌کند. الان چند خط مترو یا قطار درون شهری فعال دارید، با چند کیلومتر و چند ایستگاه و برنامه شما برای توسعه آن در آینده چه است؟
هوشیار: ما در این دوره خط یک را تمام کرده‌ایم که ۱۸ کیلومتر است که از جنوب شرق تبریز شروع میشود و به جنوب غرب تبریز خاتمه می‌یابد. ۱۸ ایستگاه داریم که اینها را به صورت روزشمار، یعنی ما ایستگاه‌ها را روزشمار انجام دادیم، شاید تنها کلان شهری است که پروژه‌ها را با روزشمار آغاز کرد و با دعای مردم توانستیم به موقع اینها را انجام بدهیم. برای خط یک را خیلی مشکلاتی وجود داشت که ما تکمیل اش کردیم.
خط دو، ما دو TBM داشتیم یک TBM غربی که از قلاملک تبریز به بازاریه می‌آمد. یک TBM هم داشتیم که از منطقه قونقا به بازار تبریز می‌آمد. این دو زمانی که ما آمدیم تعطیل بودند، هر دو را شروع کردیم، TBM غربی را تمام کردیم، یعنی یک حفاری ۱۰ کیلومتری در غرب تبریز را تمام کردیم، وارد فاز روسازی شده‌ایم. برنامه ما این است که تا پایان سال ۱۴۰۴ فاز اول خط دو را هم تمام کنیم. TBM شرقی هم فکر می‌کنم تا خرداد حفاری آن تمام میشود که برسیم به بحث‌های روسازی. موضوع فاینانس هم حل کرده‌ایم، ۴۲۰ میلیون یورو با طرف چینی نهایی شد که این هم بیاید فرآیند تکمیل خط دو را تسهیل می‌کند. از خط سه هم غافل نشده‌ایم، در خط سه ما دو TBM را که دمونتاژ شده بود را مونتاژ کردیم، اورهال کرده‌ایم و در همین ایام بهمن ماه بحث حفاری خط سه را به طول ۹ کیلومتر آغاز خواهیم کرد. زمانی که کار را شروع کردیم، ۱۵ هزار مسافرگیری در مترو داشتیم، الان به ۱۰۰ هزار نفر ارتقاء پیدا کرده است و با مشوق‌هایی که میدهیم، افزایش پیدا می‌کند. امیدواریم خط دو هم تکمیل شد، این عدد به عدد ۴۰۰ هزار نفر برسد.
سؤال: یکی از موضوعات مهم دیگر که در اکثر شهرها دارد دنبال میشود، بحث بازآفرینی شهری، بهسازی و نوسازی بافت فرسوده است. در تبریز این حساسیت دوچندان است بخاطر آن بافت تاریخی که دارد و حفظ ابنیه تاریخی و بنا‌هایی که شهرداری هم باید مراقبت کند. در حوزه بازآفرینی شهری چه اقدام‌هایی انجام داده‌اید و برای حفظ ابنیه تاریخی چه دستورالعملی در دستور کار شما بوده است؟
هوشیار: در شهر تبریز حدوداً ۲ هزار و ۳۰۰ هکتار بافت فرسوده داریم که جمعیتی حدود ۲۳۰ هزار نفر را شامل میشود. بافت تاریخی ما تقریباً ۴۶۰ هکتار است، در هسته مرکزی شهر تبریز، ضوابط سختگیرانه که در حوزه میراث فرهنگی است، باعث آسیب رساندن به مردمی که در اینها زندگی می‌کنند شده است و گاهاً این نوع نگاه باعث شده بود که اینها خالی از سکنه باشند. شعار ما و استدلال ما این بود که همه کار‌هایی که ما در شهر انجام میدهیم برای این است که انسان بتواند در شهر وجود داشته باشد و زندگی و زیست مناسبی داشته باشد. وقتی ما با ضوابط مان می‌آییم و باعث می‌شویم که مردم از آنجا مهاجرت کنند، این کار به بافت تاریخی ما آسیب می‌رساند. خدا رحمت کند آقای خرم، استاندار ما که فوت شده‌اند، در این قضیه خیلی کمک کردند و ما توانستیم بعد از یکسال دوندگی، طرح تفصیلی را تمام کنیم و در واقع در شرف ابلاغ است این می‌تواند خیلی کمک بکند به بازآفرینی و بافت تاریخی. سیاست‌هایی که شهرداری دارد اولاً یکی‌اش این است که خودمان می‌رویم مداخله می‌کنیم بعضی از پروژه‌ها را برای اینکه ارزش افزوده بتوانیم ایجاد کنیم خودمان شروع می‌کنیم مثل مسیرگشایی‌ها یا احداثاتی که میشود انجام داد یا تملکاتی که در حوزه خانه‌های تاریخی و اینها می‌توانیم انجام بدهیم بزرگ‌ترین کاری که الان در حوزه همین گردشگری انجام دادیم بحث سنگ‌فرش بود که امسال در تبریز انجام گرفت که مردم واقعاً گفتند کافیه دیگر این‌همه سنگ‌فرش انجام نگیرد.
سوال: تردد با خودرو‌ها را سنگ‌فرش کردید یا پیاده‌روها؟
هوشیار: یک قسمت پیاده‌رو و یک قسمت سواره رو برنامه آتی داریم، چون فعلاً طرح ترافیکی اجرا نمی‌شود در آینده ان‌شاءالله یک محدودیت‌هایی خواهد بود که هسته مرکزی را از ترافیک بتوانیم خالی بکنیم ما مشوق‌های خیلی خوبی را داریم به بافت فرسوده میدهیم ما تقریباً تا سه طبقه که مردم عزیز پروانه می‌گیرند رایگان صد درصد پروانه میدهیم بالای سه طبقه پنجاه درصد میدهیم.
سوال: در بافت فرسوده این تسهیلات را می‌دهید؟
هوشیار: بله در بافت فرسوده، طبقات اضافی میدهیم.
سوال: خوب این بافت و بوم و نمای شهر تبریز را به نمی‌ریزد در کنار بافت تاریخی که ابنیه هم دارد فرض کنید بیایند چند مورد از واحد‌های بافت فرسوده را که ارزش تاریخی ندارد تجمیع کنند یک آسمان‌خراشه بسازند این نمای شهر را تغییر نمی‌دهد؟
هوشیار: اینها تعریف شده است ما حدود سیصد و یک آثار ثبت شده داریم اینها حفاظت میشوند خیلی‌ها را هم شهرداری تملک کرده در آن جا بلندمرتبه سازی نداریم، چون محدود کردیم حدود دوهزار و سیصد هکتار هست اینها محافظت میشوند ساختمان‌های تاریخی و ارزش افزوده، اگر بخواهیم بافت فرسوده مان را احیا بکنیم بازآفرینی کنیم یک معادله‌ای دارد، این معادله یک سمتش مردم هستند یک سمتش ضوابط ما هست هم باید ما رعایت حال مردم را بکنیم و همان ضوابط و نکاتی را که فرمودید رعایت بکنیم ما در سال ۱۴۰۱ سیصد و پنجاه هزار مترمربع توی بافت فرسوده پروانه دادیم در سال ۱۴۰۲ به چهارصد و پنجاه هزار پروانه رسید الان هم که در خدمت شما هستم در ده ماهه اول امسال ما سیصد و هفتاد هزار متر مربع در بافت فرسوده پروانه دادیم یعنی آن مشوق‌ها می‌تواند تاثیر بگذارد ولی مانع هم است که دولت تکالیفی که در برنامه وجود دارد انجام نمی‌دهد مستحضرید در برنامه ششم تکلیف دولت این بود که هر ساله ده درصد از بافت فرسوده را بازآفرینی کند یعنی اگر در طول برنامه این را انجام می‌داد پنجاه، شصت درصد از بافت فرسوده اصلاح شده بود.
سوال: چند درصدش محقق شد؟
هوشیار: تقریبا هیچی.
سوال: در برنامه هفتم هم هست؟
هوشیار: خیلی درد داریم، در برنامه هفتم که ما خیلی انتظار داشتیم که آقای قالیباف دوازده سال توی شهرداری بوده و طبیعتاً مشکلات شهری را کمک بکند برنامه هفتم فکر کنم بدترین برنامه هست برای شهرداری‌ها، چون هر امتیازی را برای شهرداری‌ها در برنامه ششم دیده بودند به نوعی در برنامه هفتم حذف شد ولی دولت حداقل‌هایی را هم که در برنامه هست انجام نمی‌دهد. شما مثلاً فرض کنید توی حوزه‌های بازآفرینی و پروژه‌هایی که مثلاً توی بافت‌های ناکارآمد وجود دارد باید حداقل هفتاد درصد هزینه آن بازآفرینی را پرداخت کنند دریغ از یک ریال، نه برای تبریز بلکه برای کل شهرها هیچ اتفاقی نمی‌افتد. ما الان بزرگ‌ترین پروژه بازآفرینی کشور را اجرا می‌کنیم موسوم به طرح نجات تبریز، یک خیابان چهل و پنج متری به نام آیت‌الله آل هاشم نام‌گذاری شده و در حال اتمام است. دقیقاً در بافت است، این موضوع که الان داریم صحبت می‌کنیم در دل حاشیه‌نشینی شمال تبریز است.
سوال: یکی از معضلاتی که به هرحال به عنوان یک آسیب در شهر تبریز دارد نمود پیدا می‌کند این حاشیه‌نشینی‌ها هست و در کنار آن ساخت‌وساز‌های غیرمجاز شما برای این دو پدیده چه اقدامات و برنامه‌های در دستور کار دارید؟
هوشیار: در رابطه با موضوع حاشیه‌نشینی که ما در سطح کشور نیازمند یک قوانین مناسبی هستیم که بتوانیم از توسعه این موضوع جلوگیری بکنیم ما چند موضوع جدی را در دوره جدید برنامه ریزی کرده بودیم هرحال حدود پانصد هکتار بافته حاشیه‌ای داریم که حدود صد و پانزده هزار نفر صد و بیست هزار نفر سکنه دارد آنجا زندگی می‌کنند، دارای انشعابات هستند دارند خدمات می‌گیرند ولی خدایی نکرده اگر زلزله‌ای اتفاق بیافتد اگر حادثه‌ای اتفاق بیافتد دسترسی برای ارائه خدمات حداقل است یکی از طرح‌های بزرگ بازآفرینی شهری که در حاشیه شهر در حال اجرا است همان آیت‌الله آل هاشم است که توضیح دادم تا آخر بهمن هم تمام می‌کنیم این دلیل اجرای این طرح این است که بتوانیم نفوذپذیری را بالا ببریم برای ارائه خدمات و هم توانمندسازی اتفاق بیافتد یعنی سرمایه‌گذار موقعی می‌آید برای مداخله مزیت داشته باشد ما همیشه در بحث مدیریت شهری باید سمت مزیت‌هایی که برای مردم و سرمایه‌گذار تعریف میشود حرکت بکنیم بیش از هزار میلیارد تومان هزینه شد بیش از هزار و پانصد خانه در بافت‌های ریز بودند، ریزدانه بودند و با مکافاتی تملک کردیم یک پروژه دیگری را شروع کردیم، چون ما در شمال تبریز چهل و هشت هکتار پرخطر داریم که در دامنه‌های تپه‌ها، احداثات در اراضی ملی ساخته شده، ما هزار و دویست واحد الان داریم خودمان احداث می‌کنیم.
سوال: جزو شهر هستند؟ جزو طرح جامع شهری هستند؟
هوشیار: بله.
سوال: پس شما می‌توانید خدمت‌رسانی کنید؟
هوشیار: به لحاظ شرایط زمین، آنجا پرخطر است به لحاظ ژئوتکنیکی، بحث‌های لرزه‌ای و گسل و حادثه‌خیز هستند پرخطر هستند باید جمع بشوند و فضای سبز بشوند در آن چهل و هشت هکتار امکان ساخت وجود ندارد.
سوال: چند خانوار تقریباً آنجا ساکن هستند؟
هوشیار: مطالعه‌ای که انجام گرفت بین سه هزار تا سه هزار و پانصد خانواده زندگی می‌کنند و در حال احداث هزار و دویست واحد هستیم.
سوال: یعنی خود شما الان دارید این ساخت و ساز را انجام می‌دهید؟ یا با مشارکت مردم انجام میشود؟
هوشیار: نه خودمان انجام میدهیم.
سوال: شهرداری این اجازه را دارد؟
هوشیار: حاشیه نشینی یک معضلی است که اگر روزی یک زلزله بیاید یک اتفاقی بیفتد دیگر دنبال نمی‌افتند که خوب این وظیفه دولت بوده یا شهرداری، بلکه باید انجام شود.
سوال: شما با مشارکت مردمی که آن جا هستند واحد‌ها را می‌سازید؟ قرار است بسازید و بفروشید؟
هوشیار: مستحضر هستید افرادی که در این مناطق زندگی می‌کنند به لحاظ معیشتی و اقتصادی ضعیف هستند باید حمایت بشوند می‌گوییم مناطق کم‌برخوردار شهری هستند این افراد شهروندان ما هستند دارند زندگی می‌کنند کار می‌کنند مدرسه می‌روند دانشگاه می‌روند یعنی شهروند درجه یک ما هستند و ما باید به اینها خدمات بدهیم شورای محترم شهر تبریز نگاه خوبی داشت به این موضوع، البته ما چیزی که به دولت دادیم گفتیم آماده‌ایم هفت هزار واحد احداث بکنیم ولی دولت در رابطه با آنکه زمین را به ما واگذار بکند با مشکل برخورد کرد و این اتفاق نیفتاد و ما همان سهم ده درصدی که از شهر داشتیم خودمان هزار و دویست واحد در مرحله اسکلت هست.
سوال: وقتی این واحد‌ها ساخته شد و به افراد تخصیص یافت مکان الان زندگی این افراد را می‌خواهید فضای سبز کنید؟
هوشیار: چاره دیگه‌ای نداریم.
سوال: تخریب آنها خودش هزینه دارد؟
هوشیار: دیگر چاره‌ای نیست، اتفاقاتی است که افتاده.
سوال: چطور اجازه دادند این عزیزان بروند آنجا واحد بسازند؟
هوشیار: همین الان هم اتفاق می‌افتد در مشهد، در تهران در منطقه هجده منطقه نوزده تهران الان هم اتفاق می‌افتد سال قبل یک نامه‌ای خدمت مقام عالی قضایی نوشتیم در رابطه این که موضوع ساخت‌وساز‌های غیرمجاز جرم‌انگاری بشود کسانی که دارند تخلف می‌کنند در حوزه ساخت‌وساز افراد حرفه‌ای هستند مصرف کننده دست دوم هست، ما اگر بتوانیم این را جرم‌انگاری بکنیم و کسی که به صورت حرفه‌ای دارد تخلف می‌کند با او برخورد کنیم به نظرم هشتاد درصد کنترل میشود همین الان در اراضی ملی تصرف میشود، چون در قانون جرم انگاری نشده این باعث میشود که این تداوم داشته باشد مجموعه‌هایی که به اینها خدمات می‌دهند برق می‌دهند، گاز می‌دهند.
سوال: بپردازیم به بحث فضای سبز در شهر تبریز، چون هم به کاهش آلودگی هوا کمک می‌کند هم در زیبایی شهر تاثیرگذار است چه اقداماتی برای توسعه فضای سبز شهر تبریز داشتید؟
هوشیار: خدمتتان عرض کنم مقایسه با دوره پنجم می‌خواهم انجام بدهم در چهار سال دوره پنجم کل توسعه فضای سبز ما چهل و شش هکتار بوده الان که خدمت شما هستم در سه سال اخیر ما بیش از سیصد هکتار توسعه داشتیم و این را ارتقا میدهیم تا ششصد هکتار ما دویست و نود و شش پارک داریم با پانزده میلیون متر مربع مساحت، سرانه ما به ازای هر نفر ۱۷.۴ مترمربع است این را داریم مداوم توسعه میدهیم برنامه مان این است برای سال بعد هم تبریز به عنوان پایتخت محیط زیست معرفی شود و شهر زیست‌محیطی معرفی خواهد شد.
برای فضای سبز سیصد و سیزده هزار متر آبیاری هوشمند انجام دادیم و این یکی از کار‌های بزرگی شهرداری است خیلی سخت بود ولی انجام گرفت سامان‌دهی نیرو‌های فضای سبز بود ما در واقع تمام دوستانمان که به‌صورت شرکتی کار می‌کردند را سامان‌دهی در کردیم یعنی پیمان کار‌ها را حذف کردیم و بچه‌ها خودشان دارند کار می‌کنند سهام‌دار خودشان هستند یعنی اگر سودی هم باشد برای خودشان است یک زمانی می‌گفتند چند هزار یا یک میلیون نهال خرید شده، کاشت شده چیزی دیده نمی‌شد الان با کمک شورا نظارت مطلوب اتفاق می‌افتد، ما در حوزه کود شیمیایی هم عرض کردم که کود شیمیایی را حذف کردیم می‌رویم به سمتی که ان‌شاءالله سم‌پاشی را هم حذف کنیم با دانش‌بنیان‌های دانشگاه تبریز داریم قرارداد می‌بندیم.
سوال: برای بانوان پارک‌های ویژه بانوان دارید؟
هوشیار: در همه کلان‌شهر‌ها این اتفاق می‌افتد ولی کار ویژه‌ای که ما الان داریم انجام میدهیم یک مجموعه‌ای را تملک می‌کنیم حدود پنجاه هکتار هست به عنوان شهر بانو بزرگ‌ترین شهر بانوی کشور خواهد بود که حدود بیست و پنج هکتارش را تملک کردیم و مداوم داریم این تملک را انجام میدهیم در عین حال که باغات را حفظ می‌کنیم و با این که برای ما صرفه نداشته ولی ورود کردیم که باغات حفظ بشود باغات داخل شهر را داریم حفظ می‌کنیم در این سه سال حدود سی و شش تا پارک احداث کردیم برای سال بعد هم تکلیف کردیم به شهرداری‌های مناطق که اولویت شان باید برود به سمت فضای سبز که داخل محدوده شهر وجود دارد و بتوانیم سرانه را به نسبت مطلوب برسانیم.
سوال: آقای دکتر هوشیار تبریز یکی از شهر‌هایی است که الحمدالله بارش رحمت الهی به‌ویژه برف در آن خوب است و شما زمستان‌های سختی را برای خدمت‌رسانی به مردم سپری می‌کنید من شنیدم که یک اتفاق ویژه می‌افتد به جای نمک و شن از محصول دیگری برای پاکسازی معابر استفاده می‌کنید؟
هوشیار: به این نتیجه رسیدیم به جای اینکه سالانه پنجاه هزار تن نمک به خورد شهر بدهیم به خورد فضای سبز بدهیم به خورد مردم بدهیم تقریباً برای هر تبریزی بیست و پنج کیلو نمک می‌پاشیدیم نمک آب‌های زیرزمین را شور می‌کرد و فضای سبز آسیب می‌دید و مردم ما که مهم‌ترین رکن مردم هستند و همه کاری که داریم می‌کنیم برای مردم است در نتیجه با مجموعه دانش‌بنیان در دانشگاه تبریز صحبت شد و در واقع محصولی تولید شد و سه سال است داریم این محلول را جایگزین نمک پاشی کردیم البته این یک کاری است یک تغییری است در کشور در شهر ما نیازمند هماهنگی است نیازمند این است که مردم کمک بکنند و به این باور برسیم که سلامت خیلی مهم‌تر است.
سوال:چه نتیجه‌ای گرفتید؟
هوشیار: الحمدلله از این محلول جواب می‌گیریم البته نقص‌هایی وجود دارد به خاطر اینکه ما دسترسی‌های مختلفی در شهر داریم بعضی جا‌ها شیب دار هستند این محلول شاید یک ذره کارکردش کم بشود یا جا‌هایی که همان حاشیه شهر‌هایی که پله‌ای هستند امکان استفاده سخت باشد.
سوال: این محلول چه کار می‌کند از لغزندگی خودرو‌ها جلوگیری می‌کنند؟
هوشیار: این محلول درجه انجماد آب را می‌آورد منهای بیست درجه و اجازه نمی‌دهد که انجماد اتفاق بیفتد و وقتی برف در مجاورت این محلول قرار می‌گیرد ذوب میشود.
سوال: آسیبی برای محیط زیست ندارد؟
هوشیار: تاییدیه محیط زیست را می‌گیرد امیدواریم هر چقدر جلوتر برویم توسعه مطلوبی پیدا کند.
سوال: سهم فرهنگ و ورزش و اتفاقات تفریحی هم برای مردم مهم هست در این حوزه چه اقداماتی انجام دادید؟
هوشیار: یکی از کار‌های خیلی بزرگی که در تبریز انجام گرفت ما الان به جرئت می‌توانیم بگوییم سرانه ورزش را دو برابر کردیم، در حوزه ورزش خیلی کار‌های جدی انجام گرفت هفتاد و پنج پروژه ورزشی در مناطق کم برخوردار انجام دادیم در بحث‌های آموزشی خیلی کار شد، همین امسال پانزده هزار آموزش رایگان داشتیم الان رسیدیم به اینکه آکادمی‌ها را راه‌اندازی کردیم هیئت‌های ورزشی را داریم کمک می‌کنیم و ادامه پیدا می‌کند یعنی ما گفتیم با اینکه من رشته‌ام عمران هست و به هرحال عمرانی هستم ولی گفتم بیشترین علاقه من این است که در حوزه سلامت بتوانیم یک کاری برای مردم بکنیم و شاهد این باشیم که حتی یک نفر راهی بیمارستان یا مشکلات جسمی و روانی نشود این را داریم انجام میدهیم. دو سال پشت سر هم هست در حوزه فرهنگی و در حوزه ورزشی طرح پیوست بودجه‌ای داریم هم در مناطق و هم در سازمان‌ها مکلف هستند که برنامه‌ها را به صورت مجزا در همه نقاط شهر اجرا بکنند در توسعه فرهنگی چیزی حدود چهل تا برنامه روزانه اجرا می‌کنیم و در حوزه ورزش این عدد به عدد پنج می‌رسد و ادامه خواهد داشت.
تشکر می‌کنم از همه مردان و زنانی که در طول تاریخ در آذربایجان در تبریز زحمت کشیدند بزرگ‌ترین سرمایه ما مردم بزرگ تبریز، آذربایجان هستند که در همه عرصه‌ها کمک کردند و در مدیریت شهری هم دارند به ما کمک می‌کنند دست همه این عزیزان را میبوسیم تعظیم می‌کنیم به خانواده معزز و بزرگوار شهدا که واقعاً دلبستگی داریم به این عزیزان همه شهردارانی که از دوره شورایی کمک کردند آقای مهندس درویش زاده، آقای مهندس فتح‌اللهی، آقای حاجی پور، آقای دکتر نوید، آقای دکتر نجفی، آقای رنجبر کمک کردند ما هم خدمتگزار مردم هستیم که در خدمت مردم باشیم تلاش می‌کنیم که رضایت خدا و رضایت خانواده معزز شهدا را کسب کنیم.