مسعود پزشکیان و ولادیمیر پوتین رؤسای جمهور ایران و روسیه بعدازظهر جمعه ۲۸ دی‌ماه ۱۴۰۳ در آیینی در کاخ کرملین، معاهده مشترک جامع راهبردی دو کشور را امضا کردند.
بنا بر اعلام قبلی منابع رسمی و دیپلماتیک، این معاهده با یک مقدمه و ۴۷ بند در سفر رسمی رئیس‌جمهوری اسلامی ایران به مسکو توسط پزشکیان و پوتین به امضا رسید؛ سندی که به گفته رؤسای جمهور دو کشور، گشایشی در همکاری‌ها به ویژه مناسبات اقتصادی تهران و مسکو خواهد بود.
در این آیین که در پایان مذاکرات هیأت‌های بلندپایه جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه به ریاست رؤسای جمهور دو کشور برگزار شد، تهران و مسکو بر عزم خود بر گسترش همکاری‌های دوجانبه در قالب سند جدید تأکید کردند.
قرار است رؤسای جمهور دو کشور در پایان این نشست پاسخگوی سوالات تعدادی از خبرنگاران باشند.
پیش‌تر، مدت زمان اجرای این معاهده که پس از تصویب در مجالس دو کشور عملیاتی خواهد شد، ۲۰ سال عنوان شده است.
این معاهده که نتیجه حدود سه سال مذاکرات و رفت‌وآمدهای مقامات تهران و مسکو است، تمامی جنبه های همکاری دو کشور را پوشش می دهد و به سه حوزه اصلی: همکاری اقتصادی، همکاری علمی و فناوری و همکاری در حوزه فرهنگ و گردشگری توجه ویژه ای دارد.
این معاهده در واقع متن به روز شده سندی است که تهران و مسکو اواخر دهه ۱۳۷۰ با عنوان موافقت‌نامه اساس روابط متقابل و اصول همکاری بین جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه امضا کردند، سندی که از سال ۱۳۸۱ برای دو طرف لازم الاجرا شد و بعد از دوره ۲۰ ساله، به مدت پنج سال دیگر تمدید شد.
آنچه که سبب شد مقامات تهران و مسکو، امضای این معاهده را در دستور کار دهند، آن بود که موافقت‌نامه قبلی پاسخگوی حجم رو به گسترش مناسبات دو کشور در ابعاد مختلف نخواهد بود و بدین ترتیب، ایران و روسیه که دیدگاه‌های مشترک و نزدیکی در بسیاری از موضوعات بین‌المللی و منطقه‌ای از جمله مقابله با هژمونی آمریکا دارند، نقشه راه همکاری‌های خود را در سطوح و ابعاد مختلف ترسیم کردند.
بنا بر اعلام منابع دیپلماتیک، این سند همه جوانب حوزه‌های روابط دو جانبه را در برمی‌گیرد؛ از جمله روابط سیاسی، اینکه در ساختار قدرت، دیدگاه‌هایمان چگونه است و چگونه باید حرکت کنیم. در مجامع بین‌المللی، چگونه باید حرکت داشته باشیم. تا برسد به حوزه اقتصادی و اینکه همکاری‌های استانی، انجام پروژه‌ها و همکاری‌ها در قالب دو و چند جانبه چگونه باید باشد.
بنا بر این گزارش‌ها،با توجه به اینکه ایران و روسیه دارای منابع انرژی هستند، همکاری دو کشور در حوزه‌های تجارت بین‌المللی و انرژی نیز در این معاهدهد پیش بینی شده است.
همکاری در حوزه فناوری به ویژه فناوری های نوین، امنیت اطلاعات و سایبری، انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای، مسائل دفاعی و نظامی و همکاری در مبارزه با تروریسم، مسائل محیط‌زیست و دریای خزر، مقابله با پولشویی و جرائم سازمان‌یافته، برخی دیگر از مفاد این موافقت‌نامه را تشکیل می‌دهند.
بر این اساس، در ماده سه این معاهده، موضوع احترام به تمامیت ارضی، گنجانده شده است.
دیمیتری پسکوف سخنگوی کرملین در این پیوند به ایرنا گفت: معاهده مشترک جامع فدراسیون روسیه و جمهوری اسلامی ایران، خواسته‌های مردم این دو کشور دوست و همسایه را محقق می‌کند و روابط دو کشور را به سطح مشارکت راهبردی ارتقا می‌دهد.
فاطمه مهاجرانی سخنگوی دولت جمهوری اسلامی ایران نیز در گفت و گویی ابراز امیدواری کرد که علاوه بر امضای این سند جامع، همکاری‌های دو کشور در کریدور شمال – جنوب و طرح انتقال گاز روسیه به ایران نیز با سرعت مطلوبی پیش رود.
رئیس جمهور جمعه ۲۸ دی‌ماه ۱۴۰۳ بنا به دعوت رسمی همتای خود و با هدف گسترش روابط دوجانبه و نیز امضای معاهده مشترک جامع راهبردی جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه وارد مسکو شد.
نثار گل به بنای یادبود سرباز گمنام روسیه، برنامه آغازین رئیس‌جمهور در سفر رسمی به مسکو بود.
دیدارهای جداگانه با رئیس‌جمهور و نخست‌وزیر روسیه و شرکت در نشست مذاکرات هیأت‌های بلندپایه دو کشور از دیگر برنامه‌های پزشکیان در این سفر بود.
رئیس‌جمهور در ادامه برنامه‌های سفر یکروزه خود در جمع تجار و صنعتگران روسی نیز حضور خواهد یافت و با آنان گفت‌وگو خواهد کرد.
پزشکیان همچنین در مصاحبه‌ای پاسخگوی پرسش‌های شبکه ملی تلویزیون روسیه خواهد بود.
وزیران امورخارجه، اموراقتصادی و دارایی، راه و شهرسازی، نفت، جهاد کشاورزی، رئیس سازمان انرژی اتمی، رئیس کل بانک مرکزی، معاون امور بین‌الملل وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و برخی دیگر از دولتمردان و همچنین مهدی طغیانی عضو گروه دوستی پارلمانی ایران و روسیه، رئیس‌جمهور را در این سفر همراهی می‌کنند.