به گزارش همشهری آنلاین، پژوهشگاه فرهنگ فارسی تاجیکی در آستانه سفر رئیس جمهور کشورمان به تاجیکستان و در راستای گسترش روابط فرهنگی میان دو کشور با حضور سید رضا صالحی امیری وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، مطلوبه خان ستاریان وزیر فرهنگ تاجیکستان و صمد حسن‌زاده رئیس اتاق ایران در شهر دوشنبه افتتاح شد. سید رضا صالحی امیری در آیین افتتاح پژوهشگاه فرهنگ فارسی تاجیکی گفت: امروز روز مبارکی برای دو ملت ایران و تاجیکستان است. زبان شیرین فارسی، یکی از عناصر اصلی تداوم هویت فرهنگی دو ملت است و فردوسی محور این زبان شیرین است.
- زبان فارسی، زبان رمزها و رازها است
امیری افزود: در دنیای امروز همه جنگ‌ها و مناقشات و خشونت‌ها و مداخلات دولت‌ها در جهان هزینه‌های سنگینی به ملت‌ها تحمیل کرده است ولی چیزی که مانا و ماندگار شد، ملت تاجیکستان و ایران و زبان فارسی است. وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ادامه داد: زبان مولانا زبان عرفان و اخلاق است، که زبان فارسی است. زبان فارسی، زبان رمزها و رازها است و شعر فارسی، پرمغز و محتواست. تنها چیزی که با حمله مغول مغلوب نشد، فرهنگ و زبان فارسی بود. آنچه برای ما از تاریخ ما به یادگار ماند، فردوسی و شاهنامه و سعدی و حافظ و مشاهیر بزرگ دو کشور است.
- اولین پروژه پژوهشگاه فرهنگ فارسی تاجیکی
صالحی امیری افزود: اعتقاد دارم افتتاح پژوهشگاه فرهنگ فارسی تاجیکی می‌تواند سرفصل جدیدی در توسعه روابط ایران و تاجیکستان باشد. اولین پروژه‌ای که در پژوهشگاه فرهنگ فارسی تاجیکی تعریف می‌شود، پروژه پژوهش بر روی ریشه‌های زبانی دو کشور باشد و ریشه‌های گویش‌های تاجیکی و فارسی مورد مطالعه قرار گیرد. وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی بیان داشت: پژوهشکده زبانشناسی را مامور خواهم کرد که این پروژه تکمیل شود و نسخه‌هایی از آن به روسای جمهور دو کشور تقدیم شود؛ تا بدانیم که این دو ملت برای همیشه تاریخ برای یکدیگر ماندگار خواهند بود و کنار هم می‌مانند.
- افتتاح پژوهشگاه، اساس‌گذار صلح و وحدت ملی
در آیین افتتاح پژوهشگاه فرهنگ فارسی تاجیکی، مطلوبه خان ستاریان وزیر فرهنگ تاجیکستان هم طی سخنانی ضمن خیرمقدم به حاضران گفت: محترم دانشمندان، حاضرین گرامی، در ابتدای سخنرانی‌ام، خود و تمام اهل فرهنگ تاجیکستان و سرزمین پاک نیاکان‌مان تاجیکستان و شهر دل‌جوان و میراث‌بری تمدن کهن دوشنبه با کمال اخلاص و ارادت خیر مقدم می‌گویم. در جریان سفر اهل علم و ادب کشور هم‌زبان ایران در حاشیه ملاقات‌های صمیمانه و دوستانه راهبران هر دو مملکت اساس‌گذار صلح و وحدت ملی، پیشوای ملت محترم امام‌علی رحمان و رئیس محترم جمهوری اسلامی ایران ملاقات و واخواری‌های سازنده جریان می‌گیرند.
- تشکیل مرحله نو ارتباطات علمی و فرهنگی
وی افزود: افتتاح پژوهشگاه زبان و ادبیات فارسی در دایره این سفر واقعا رویدادی است که برای تشکیل مرحله نو ارتباطات علمی و فرهنگی پایه های استوار می گذارد. تجربه فعالیت پژوهشگاه مذکور که در تاجیکستان از سال ۱۹۹۵ آغاز یافته، نزدیک ۲۰ سال ادامه نمود ثابت کرد که آن در نوبت اول در تصحیح و نشر میراث کلاسیکی تحقیق ادبیات و آثار علمی و معرفتی گذشتگان، همکاری‌های علمی محققان هر دو کشور دوست نقش مناسب گذاشت. نشر آثاری چون«تاریخ سیستان» و «نفحات الانس» عبدالرحمن جامی نمونه های متون کلاسیکی از جمله کارنامه های مهم مرجع‌شناسی به شمار می‌روند که توسط این پژوهشگاه انتشار یافتند و کوشش این پژوهشگاه مجموعه اشعار شاعران تاجیکستان؛ فرزانه، سیدعلی مامور، نجات دارا و دیگران به خط فارسی نشر گردیدند که از نقش مهم آن در ادبیات در ترغیب ادبیات موضوع تاجیک پیام می‌رساند.
- انتشار فرهنگنامه دارا نجات
وزیر فرهنگ تاجیکستان گفت: در کنار این، نشر فرهنگنامههای مهم تاجیکی در این موسسه علمی، در گسترش و معرفی مکتب لغت نویسی تاجیک سهم قابل توجهی داشته است یکی از چنین لغت‌نامه‌ها فرهنگ دارای شاعر و فرهنگ‌نگار تاجیک؛ «دارا نجات» می‌باشد که نخستین بار سال ۲۰۱۳ توسط این پژوهشگاه به چاپ رسیده بعداً با تکمیله بیشتر در دو مجلد در انتشارات دانش قدیم ملی تاجیکستان نشر شد. چند روز قبل خبری هم رسید که فرهنگ مذکور از جانب انتشارات خردگان کشور جمهوری اسلامی ایران نیز به نشر رسیده است که این پیک نکو از گسترش همکاری های علمی پیام رسانیده و بیانگر آن می‌باشد که هم اکنون اهل علم و ادب کشوری دوست، ایران هم از فرهنگنامههای تاجیکی بهره مند خواهند بود.
- آثار زبان‌شناسان در فصل‌نامه علمی «نامه پژوهشگاه»
مطلوبه خان ستاریان بیان کرد: در نزد پژوهشگاه فعالیت نمودن فصل‌نامه علمی «نامه پژوهشگاه» امکانات فراهم آورد که سلسله تحقیقات عالمان زبان شناس و ادب پژوهش تاجیکستان و ایران ثمره جستارهای علمی خود را به نشر رسانند. نشر تحقیقات ارزشمند زبانشناسی، کلاسیکی به خصوص مقوله‌ها راجع به مسائل زبان‌های عهد باستان چون سغدی، باختری، خوارزمی و پهلوی در شناخت منابع کهن و اصالت زبان فارسی نقشی مناسب گذاشتند. محترم دانشمندان، امروز افتتاحیه دوباره پژوهشگاه مذکور با حضور اهل علم از هر دو کشور نیک است و آن پیام تازه‌ای را برای گسترش همکاری های علمی دو جانبه می‌رساند. ما اهل فرهنگ کشور امیدواریم که یک سمت مهم ادامه فعالیت این موسسه را تحقیق مشترکات فرهنگی ما به وجود خواهد آورد زیرا ما علاقه مند هستیم که در پیشنهاد جهانی شدن جشن‌های بزرگ آریایی نوروز و مهرگان و تیرگان و سده، کشورهای به همدیگر دوست و هم زبان تاجیکستان و ایران هم‌رایی نمودند. این چنین در بزرگداشت سطح جهانی چهره‌های ماندگار گذشته ادب و فرهنگ همکاری های پر ثمر جریان دارد. ما باور کامل داریم که در ادامه فعالیت پژوهشگاه، همکاری‌های صمیمانه و با ثمر در زمینه تحقیق این میراث مشترک، دستاوردهای ادبی و فرهنگی تاریخ خواهد گرفت.