به گزارش مشرق، بحران اقتصادی در ترکیه ادامه دارد و در نخستین ماه سال میلادی ۲۰۲۵، مردم این کشور در شرایط سخت و دشواری به سر می‌برند. با این حال، اگر روزنامه‌های چاپ آنکارا و استانبول و به ویژه روزنامه‌های نزدیک به دولت و حزب حاکم را ورق بزنید، عمدتاً شاهد اظهار نظر گسترده مقامات سیاسی کشور درباره تحولات سیاسی سوریه خواهید بود.
حزب عدالت و توسعه در هفته‌های گذشته تلاش کرده تا با استفاده از ماشین تبلیغاتی عظیم حزب و دولت و شبکه‌های فضای مجازی، تحولات سوریه را به عنوان بخشی از کارنامه موفقیت‌های اردوغان به جامعه معرفی کند. به نظر می‌رسد این اقدام گسترده رسانه‌ای، تلاش برای جریان‌سازی خبری به منظور سایه انداختن بر اخبار مربوط به تورم و بحران اقتصادی باشد.
یکی از موسسات معتبر نظرسنجی در ترکیه، این سوال را طرح کرده که از دید شهروندان این کشور، آیا تحولات سوریه را می‌توان به عنوان سند پیروزی اردوغان قلمداد کرد یا نه؟ علاوه بر سوال مزبور، این موسسه، نظرات مردم را درباره میزان اعتماد به اردوغان، حزب او و دیگر احزاب کشور، جویا شده است.
آیا تحولات سوریه، رای حزب حاکم را بالا می‌برد؟
موسسه نظرسنجی مرکز تحقیقات اجتماعی (Yöneylem) در یک نظرسنجی میدانی و به شکل مصاحبه حضوری با ۲۱۰۰ نفر در ۸۱ استان بین ۳ تا ۷ ژانویه ۲۰۲۵ جویای نظرات مردم ترکیه شده است.
در این نظرسنجی از مردم سوال شد: آیا سیاست آکپارتی در سوریه را موفق می‌دانید و تصور می‌کنید که تحولات سوریه منجر به افزایش رای حزب عدالت و توسعه خواهد شد؟
پاسخ‌ها از این قرار است:
بله. تحولات سوریه برای آکپارتی مثبت بود و میزان رای حزب حاکم را افزایش خواهد داد: ۵۱.۱ درصد. خیر. تحولات سوریه منجر به افزایش رای حزب حاکم نخواهد شد: ۴۱.۵ درصد.
پاسخی ندارم: ۷.۴ درصد.
یکی دیگر از ابعاد مهم تحولات سوریه برای ترکیه، مبحث حساس حضور ۴ میلیون آواره سوری در ترکیه است. کارشناسان و تحلیلگران سیاسی و اقتصادی ترکیه، چنین پیش بینی کرده بودند که پس از سقوط دولت بشار اسد، بخش غالبی از مهاجران سوری به کشورشان باز خواهند گشت و این اتفاق، منجر به کاهش نرخ اجاره مسکن در بسیاری از استان‌های ترکیه خواهد شد. اما تاکنون چنین اتفاقی روی نداده و بنا به اظهارات علی یرلی کایا وزیر کشور کابینه اردوغان، نهایتاً جمعیتی کمتر از ۲۰۰ هزار نفر از آوارگان سوری، به کشور خود بازگشتند.
آیا دولت اردوغان موفق است؟ مشکل عمده کشور چیست؟
در ادامه نتایج گزارش موسسه نظرسنجی مرکز تحقیقات اجتماعی (Yöneylem) از شهروندان ترکیه پرسیده شد: نظر شما در مورد عملکرد دولت فعلی چیست؟ در مجموع، ترکیه خوب اداره می‌شود یا بد؟
وضعیت حکمرانی و اداره کشور، بد است: ۵۳.۶ درصد.
وضعیت حکمرانی و اداره کشور، خوب است: ۲۴.۱ درصد.
نه خوب است و نه بد: ۲۱.۱ درصد است.
در ادامه، نظرسنجی مزبور تلاش کرده تا مهمترین معضلات ترکیه را از دید شهروندان این کشور سنجیده و درصد فراوانی اولویت‌ها را دسته بندی کند. برای رسیدن به این هدف، از مردم سوال شده است: مهمترین مشکلات ترکیه که نیاز به حل فوری دارند چیست؟
۸۵.۷ درصد از شهروندان ترکیه، «بحران اقتصادی، تورم و دشواری امرار معاش» را به عنوان معضل نخست بیان کردند.
اولویت معضلات از ۲ تا ۵ نیز به این شکل است:
رتبه دوم: مشکلات در نظام حقوقی.
رتبه سوم: مشکلات سیستم آموزشی.
رتبه چهارم: بیکاری.
رتبه پنجم: حضور آوارگان سوری و افغانی در ترکیه.
نکته جالب توجه در گزارش نهایی نظرسنجی مزبور، این است که تنها نزدیک به ۳ درصد از شهروندان ترکیه حاضر شده‌اند که معضلی به نام خطرات و تهدیدات تروریستی پ.ک.ک را به عنوان یک معضل جدی کشور قلمداد کنند.
تحلیل این گزارش، نشان دهنده این واقعیت است که بحران گسترده و عمیق اقتصادی در کنار نارضایتی شهروندان از روند حکمرانی و فعالیت ساختارهای اجرایی و حقوقی، مهمترین معضلات ترکیه به شمار می‌آیند.
اردوغان نامزد شود یا فردی دیگر؟
یکی دیگر از سوالات مهم نظرسنجی مزبور، پرسشی با این محتواست: به نظر شما، بهتر است که باز هم اردوغان به عنوان رئیس جمهوری بعدی ترکیه برگزیده شود یا ترجیح می‌دهید به نامزدی از جبهه مخالفین رای دهید؟
پاسخ‌ها از این قرار است:
نامزدی از جبهه مخالفین انتخاب شود: ۴۷.۵ درصد.
اردوغان، مجدداً انتخاب شود: ۳۷.۱ درصد.
تصمیم نگرفته‌ام: ۹.۴ درصد.
رای نخواهم داد: ۶ درصد.
نتایج دیگر نظرسنجی‌های میدانی انجام شده در ترکیه، گواه این است که منصور یواش شهردار آنکارا و اکرم امام اوغلو شهردار استانبول، با فاصله‌ای معنی‌دار از اردوغان جلوتر هستند اما برخی از منابع خبری نزدیک به حزب جمهوری خلق، اعلام کرده‌اند که رهبر جوان این حزب یعنی اوزگور اوزل، ترجیح می‌دهد به جای معرفی یکی از دو شهردار مزبور، خودش به عنوان رقیب اردوغان به میدان برود.
شهروندان ترکیه در پاسخ به پرسشِ «آیا عملکرد رئیس جمهور رجب طیب اردوغان را موفق می‌بینید یا ناموفق؟»، چنین پاسخی دادند:
عملکرد اردوغان موفقیت‌آمیز است: ۳۸.۷ درصد.
عملکرد اردوغان ناموفق است: ۳۸.۱ درصد.
پاسخ بالا نشان دهنده این است که میزان رضایت از عملکرد اردوغان در مقام رئیس جمهور، نسبت به میزان ۵۱ درصدی رفراندوم حمایت از اردوغان برای تغییر نظام سیاسی، پایین آمده است.
به منظور سنجش میزان جایگاه سیاسی احزاب ترکیه در بین شهروندان چنین سوالی طرح شده است: اگر یکشنبه آتی انتخابات برگزار شود، به کدام حزب کشور رای می‌دهید؟ پاسخ به شرح زیر است:
حزب عدالت و توسعه (اسلامگرا به رهبری اردوغان): ۲۴.۹ درصد.
حزب جمهوری خلق (کمالیست – لاییست – سوسیال دموکرات به رهبری اوزگور اوزل): ۲۴.۵ درصد.
حزب دموکراسی و برابری (اقماری پ.ک.ک): ۷.۶ درصد.
حزب حرکت ملی گرا (راست افراطی به رهبری باغچلی): ۶.۷ درصد.
حزب خوب (راست افراطی به رهبری مساوات اوغلو): ۲.۹ درصد.
حزب مجددا رفاه (اسلامگرا به رهبری فاتح اربکان): ۲.۵ درصد.
حزب کلید (راست افراطی به رهبری یاووز آغر علی اوغلو): ۱.۵ درصد.
حزب کارگر (اقماری پ.ک.ک): ۲ درصد.
سایر احزاب: ۳.۲ درصد.
حزب ظفر (راست افراطی به رهبری امید اوزداغ) ۳.۶ درصد.
تصمیم نگرفته‌ام: ۱۳.۸ درصد.
رای نخواهم داد: ۶.۸ درصد.
در این نظرسنجی از شرکت کنندگان پرسیده شد: به نظر شما کدام حزب خواهد توانست مشکلات ترکیه را حل کند؟ سوال هم مطرح شد.
حزب عدالت و توسعه: ۲۷.۶ درصد.
حزب جمهوری خلق: ۲۰.۷ درصد.
سایر: ۲۰ درصد.
هیچکدام: ۳۱.۴ درصد.
همچنین ۶۰ درصد از پاسخ دهندگان اعلام کرده‌اند که اظهارات دولت باغچلی شریک سیاسی اردوغان درباره اهمیت مذاکره با اوجالان (رهبر گروه تروریستی پ.ک.ک) و احتمال آزادی او از زندان را اقدامی غلط دانسته و از آن حمایت نمی‌کنند.
شواهد بالا در مجموع نشان دهنده این است که حزب حاکم ترکیه بخش قابل توجهی از جایگاه اجتماعی خود را از دست داده اما در جبهه مخالفین نیز، شاهد موقعیتی هستیم که می‌توان آن را چنین توصیف کرد: حزب جمهوری خلق قدرتمندترین حزب مخالف است و رفته رفته می‌تواند از حزب اردوغان سبقت بگیرد. اما تعدد و تکثر دیگر احزاب مخالف به گونه‌ای است که در صورت عدم ایجاد یک ائتلاف گسترده، قادر به تحمیل شکست بر ائتلاف اردوغان – باغچلی نخواهند بود.