سرویس مدیریت کتاب خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا): معماری و طراحی کتابخانه مدرن، یک هنر در حال تکامل است زیرا فناوری، پویایی فضا را تغییر می‌دهد، با این حال همیشه هوس انتخاب یک رمان کلاسیک از کتابخانه‌ای با نردبانی برای دسترسی به قفسه بالایی داریم. هر کتابخانه‌ای که در این گزارش معرفی می‌کنیم، از کتابخانه جدید ماتسوبارا در ژاپن تا کتابخانه بنیاد استاوروس نیارخوس، یک مطالعه موردی در مورد تاریخ مدرن و موفقیت آینده کتابخانه‌ها به عنوان یک منبع عمومی است. کتابخانه مکانی برای ایده‌ها و تفکر است. خورخه لوئیس بورخس زمانی نوشت: «همیشه تصور می‌کردم که بهشت نوعی کتابخانه خواهد بود.» و ما این موضوع را باور داریم. در بخش نخست این گزارش به معرفی برخی از کتابخانه‌ها و معماری آنها می‌پردازیم.

کتابخانه دانشگاه لا تروب، استرالیا با معماری کاسلوف

استودیوی معماری Kosloff مستقر در ملبورن، برداشت خود را در مورد اینکه کتابخانه جدید برای دانشگاه La Trobe در بندیگو چگونه باید باشد، توضیح داد. این تیم با به چالش کشیدن درک «کتابخانه سنتی» و افزودن قسمتی برای مشارکت، یک پوسته موجود را در فضایی با شفافیت و رنگ دوباره تصور کردند. فضای داخلی سه سطح را در بر می گیرد و شامل اتاق‌های مشاوره، باجه اطلاعات، سالن استراحت و اتاق هیأت مدیره است.

کتابخانه دورست، انگلستان، آیدان کراوشو

معماران کراوشو با این ساختمان جدید در دورست انگلستان، تغییر جدیدی به معماری کتابخانه سنتی داده‌اند. کتابخانه جدید در مجاورت یک مزرعه و آسیاب آبی است. معمار آن آیدان کراشاو، بنیانگذار این استودیو مستقر در لندن، مأمور شد تا بخش قابل توجهی از این ساختمان آجری بلند را به یک کتابخانه و فضای اداری تبدیل کند، با این هدف که خانه‌ای برای مجموعه قابل توجهی از کتاب‌های تاریخی در معماری پالادی (معماری برگرفته از قرن شانزدهم) ایجاد کند. کراوشو با همکاری همکارش پاندورا دورمیسی، فرم ساختمان اصلی مزرعه را انتخاب کرد. این کتابخانه حول یک شبستان طاقدار مرکزی بوده که با دو راهرو با پشته‌های کتاب، که تفسیری مدرن از نسبت‌های کلاسیک است، احاطه شده است.

کتابخانه ماتسوبارا، ژاپن با معماری «مارو»

این ساختمان که جایگزین کتابخانه موجود در همان محل شده است، به دلیل ویژگی‌های تجسمی و موقعیت چشمگیرش در کنار یک مخزن متمایز است. معمار آن «مارو» از این محیط و همچنین ویژگی‌های شهر برای طراحی خود استفاده کرده است. معماران توضیح می‌دهند: «وقتی از ماتسوبارا بازدید کردیم، از دریاچه‌ها و مقبره‌های باستانی پراکنده شده در اطراف شهر تأثیر گرفتیم». این سازه‌های دست‌ساز در مقیاسی بسیار بزرگ‌تر از محله‌های مسکونی اطراف آن‌ها بودند و در طول سال‌ها به زمین طبیعی شبیه شده بودند. آنها پروژه‌های مهندسی عمران را در مقیاس بزرگ‌تر از معماری به ذهن آوردند، که منعکس کننده شرایط منحصر به فرد پروژه خودمان (کتابخانه ماتسوبارا) است؛ یعنی کتابخانه ای که در یک حوض ساخته شده است.

کتابخانه بنیاد استاوروس نیارخوس، ایالات متحده آمریکا

با کتابخانه بنیاد استاوروس نیارخوس، کتابخانه مرکزی گردشی جدید نیویورک، که توسط معماران هلندی Mecanoo طراحی شده است، آشنا شوید. این پروژه با المان هایی از معماری سال ۱۹۱۴ کتابخانه قدیمی مید منهتن ساخته شده است. ساختمان موجود بازطراحی شد و سقفی چشم نواز و زاویه دار در بالای آن قرار گرفت. فرانسین هوبن، مدیر مکانو می‌گوید: «کتابخانه‌ها مهم‌ترین ساختمان‌های عمومی هستند.»

کتابخانه چارلز در دانشگاه تمپل، ایالات متحده

اسنوهتا معمار این کتابخانه، آخرین طراحی کتابخانه خود را در دانشگاه معبد فیلادلفیا کنار گذاشته است. کتابخانه چارلز که در مرکز فضای بازاین محل قرار دارد، با همکاری شرکت مهندسی Stantec توسعه یافته است. تنوع و طرح‌بندی آن شما را به بازنگری در کتابخانه‌های مرسوم وادار می‌کند و موجی از فناوری‌ها و امکانات یادگیری مشارکتی و اجتماعی را به بخش دانشجویی ۳۹ هزار نفری معرفی می‌کند. طاق‌های چوبی روان، حجم‌های شیشه‌ای زیبا و لابی سه طبقه گنبدی شکل دهلیزی با سقف سبز ۴۷ هزار و ۳۰۰ فوت مربعی، یکی از بزرگترین سقف‌های پنسیلوانیا را پوشانده است. این معماری به سیستم مدیریت آب این محل کمک می‌کند که آب سنگین باران را به دو حوضه آبریز زیرزمینی منتقل می‌کند.

کتابخانه یان، چین

مجتمع تجاری MIXC خلیج شنژن میزبان طراحی یک کتابفروشی است که شما را به یاد فلسفه ذن بودایی می اندازد. یان توسط شرکتTomoko با موضوع «زندگی در شرق» مفهوم‌سازی شد. چیدمان این کتابخانه و فروشگاه این عبارت را به تصویر می کشد که یک دیوار خاکی به عنوان فضایی برای بازتاب احساسی و ذهنی شخصی را می‌بینید. دیوار خاکی از خاک‌های رنگارنگ محلی متعدد تشکیل شده است، در حالی که کاشی‌های تراورتن ساخته ایتالیا ایده انباشتگی را در طول این سال‌ها بیان می‌کنند. در همین حال، قفسه‌های باریک و طلایی فروشگاه، در دیوار محو می‌شوند و این نشان می‌دهد که بازدیدکنندگان خود را در دریایی از کتاب و دانش غوطه‌ور می‌کنند؛ جایی که، مطابق با فلسفه بودایی، می‌توانیم حقیقت را برای خود کشف کنیم.

ساختمان تبادل ایده، کانادا

یک ساختمان اداره پست قدیمی با اهمیت تاریخی و معماری که در فهرست رسمی ساختمان‌های حفاظت‌شده ثبت شده متعلق به سال ۱۸۸۵ است کمی بالاتر از ساحل رودخانه گرند در کمبریج، انتاریو قرار گرفته است. این ساختمان اولین کتابخانه «بدون کتاب» کانادا است. به جای کتاب، انبوهی از امکانات از جمله کارگاه‌های نوآوری، سالن نمایش جعبه سیاه، اتاق‌های ضبط فیلم و صدا، زمین‌های بازی، مرکز کودکان، کلاس درس و تراس روباز روی پشت بام را در خود جای داده است. معماران گویا تعاملی میان طراحی‌های سنتی و مدرن برقرار کرده‌اند. طراحان با استفاده از تکنیک‌های مدرن برای شیشه‌کاری، سعی کرده‌اند به زیبایی و تاریخی بودن نمای ساختمان احترام بگذارند و ارتباطی میان طراحی معاصر و میراث معماری گذشته برقرار کنند. همچنین علاوه بر گسترش آن در زمان معاصر، این اداره پست تاریخی به دقت حفظ شده و با عملکرد جدید خود سازگار شده است. پنجره‌های ساختمان قدیمی اکنون ورودی‌های کافه اتاق مطالعه هستند. ساختار سقف در فضای کار اتاق زیر شیروانی با نورپردازی براق LED سازگار شده است و سقف شیشه‌ای جدید برج ساعت را نشان می دهد.

کتابخانه کودکان، کنکرس، ایالات متحده آمریکا

کتابخانه کودکان در کنکرس در یک فضای نیم طبقه میانی قرار گرفته است و توسط معماران مایکل کی چن (MKCA) مستقر در نیویورک طراحی شده تا برای قصه‌گویی و سایر رویدادهای مرتبط با کتاب مناسب باشد. فضای رنگارنگ این کتابخانه به‌گونه‌ای طراحی شده که کودکان به‌صورت بصری جذب این محل شوند. «خانه کنکرس» یک مؤسسه خیریه مستقر در برانکس است که به‌منظور جلوگیری از بی‌خانمانی، به خانواده‌ها مسکن موقت ایمن و خدمات اجتماعی ارائه می‌دهد.

در این محل فضایی الهام‌بخش، قابل تطبیق و مرتب برای استفاده‌های متنوع ایجاد کرده‌اند. یک قفسه منحنی با نورپردازی که به شکل سقف قوسی طراحی شده است، پس‌زمینه‌ای خلاقانه فراهم می‌کند و به‌عنوان یک جداکننده عمل می‌کند تا کتابخانه را به عنوان یک محیط دنج جدا از سالن چندمنظوره دوطبقه زیرین محصور کند.

در این فضا از یک فرش روشن و یک سطح شفاف از شیشه با رنگ پشت که قابل نوشتن و پاک کردن است، استفاده شده است. علاوه بر این، ساخت این کتابخانه به‌واسطهٔ کمک‌های مالی، زمانی و کتاب‌ها از سوی کتابفروشی Sisters Uptown ممکن شد و طراحی آن به‌صورت داوطلبانه (pro bono) توسط شرکت MKCA انجام شده است که همچنین هماهنگی کمک‌های غیرنقدی مرتبط با این پروژه را بر عهده داشت.

مترجم: بهاره گل‌پرور

منبع: وبسایت والپیپر