محسن پاک‌آیین سفیر سابق ایران در جمهوری آذربایجان در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، در تشریح قرارداد جامع راهبردی میان ایران و روسیه و حوزه‌های همکاری که در این موافقت‌نامه ذکر شده است، تصریح کرد: این یک برنامه ۲۰ ساله‌ی همکاری بین ایران و روسیه است که در واقع شامل ۴۷ بند است و در آن پروژه‌های مختلفی در حوزه‌های تجارت، ترانزیت، انرژی، کشاورزی، گردشگری و همچنین مباحث امنیتی، دفاعی و فرهنگی تعریف شده است. این موافقت‌نامه پس از آنکه ان‌شاءالله در سفر آقای پزشکیان به امضا رسید، طبق قانون باید به مجالس دو کشور ارسال شده و توسط مجلس تصویب شود. پس از تصویب، تبدیل به لایحه می‌شود و دولت آقای پزشکیان آن را برای مجلس ارسال می‌کند. در مجلس راجع به بندهای آن صحبت و نظرات ارائه می‌شود و پس از تصویب شورای نگهبان، در نهایت مراحل اجرایی آن آغاز می‌گردد. هر وزارت‌خانه‌ای که وظیفه‌ای در این قرارداد بر عهده‌اش گذاشته شده، در حوزه‌های مربوطه، کار خود را با وزارت‌خانه متقابل در کشور روسیه دنبال خواهد کرد و به سمت اجرایی کردن آن پیش خواهد رفت.
تفاهم‌نامه میان ایران و روسیه میزان بالای اعتماد دو کشور به یکدیگر را نشان می‌دهد
کارشناس سیاست خارجی ایران با بیان اینکه این توافق‌نامه به چند دلیل از اهمیت بالایی برخوردار است، گفت: یکی از دلایل این است که نگاهی راهبردی به روابط دارد. گاهی روابط ما با کشورها در مقاطعی کوتاه‌مدت است و قراردادهایی که به امضا می‌رسند، پس از مدتی مجدداً باید تمدید شوند، اما این قرارداد اینگونه نیست. این تفاهم‌نامه نگاهی راهبردی و درازمدت دارد و از این جهت نشان‌دهنده این است که روابط ایران و روسیه در مسیر ارتباطات راهبردی قرار دارد. نکته دوم، میزان بالای اعتماد دو کشور به یکدیگر را نشان می‌دهد، زیرا وقتی قرارداد راهبردی باشد، هم به لحاظ درازمدت بودن و هم به لحاظ اینکه حوزه‌های مختلفی از جمله امنیتی، دفاعی و اطلاعاتی را پوشش می‌دهد، نشان‌دهنده اعتماد بالای دو کشور به یکدیگر است.
ایران و روسیه در مسیر مقاوم‌سازی اقتصاد به دنبال همکاری‌های راهبردی هستند
وی ادامه داد: مطلب دیگر در حوزه اقتصادی است، به طوری که ماهیت اصلی این موافقت‌نامه، بیشتر اقتصادی می‌باشد. این موضوع نشان می‌دهد که دو کشوری که امروز با تحریم‌های ظالمانه مواجه هستند، اراده دارند که اقتصاد خود را مقاوم کنند و در مسیر مقاوم‌سازی اقتصاد به دنبال همکاری‌های راهبردی هستند که این نیز نکته مثبتی به نفع اقتصاد دو کشور است.
ما و روسیه در غرب آسیا هماهنگ عمل کرده‌ایم
این دیپلمات با سابقه در رابطه با تاثیر تحولات خاورمیانه و به ویژه حوادث سوریه بر امضای این قرارداد میان ایران و روسیه و ادامه همکاری‌های دفاعی و امنیتی این دو کشور باتوجه به شرایط فعلی منطقه، عنوان کرد: حوزه‌های دفاعی و امنیتی بسیار گسترده هستند و فقط در یک کشور یا یک حوزه تعریف نمی‌شوند. تحولی که در سوریه رخ داد، تحول بسیار سریع و غیرقابل پیش‌بینی بود که حتی کشورهایی مانند ترکیه، که یکی از طراحان این موضع بودند، از سرعت وقایع غافلگیر شدند. ما و روسیه هم در غرب آسیا هماهنگ عمل کرده‌ایم و بر اساس منافع خود، تصمیمات لازم را اتخاذ نموده‌ایم و در واقع هیچ مسئله خاصی در ارتباط با غرب آسیا بین ما و روسیه رخ نداده است. به همین دلیل، تحولات اخیر در سوریه هیچ مانعی برای شکل‌گیری همکاری‌های نظامی، دفاعی و امنیتی ایران و روسیه ایجاد نمی‌کند.
روابط ما با اروپا مستقل از روابط با روسیه است
پاک‌آیین با تاکید بر اینکه ما مانعی برای انجام مذاکرات با اروپا در جهت تأمین منافع خود نداریم، اذعان کرد: روابط ما با اروپا مستقل از روابط با روسیه است. ما ارتباطات خود را با روسیه و چین ادامه می‌دهیم و در کنار آن مذاکرات با اروپا هم ادامه خواهد داشت. این دو موضوع مستقل از یکدیگر هستند. همان‌طور که ما با روسیه و چین ارتباطات نزدیک، دوستانه و راهبردی برقرار کرده‌ایم، چنانچه اروپا هم رویکردهای منفی خود را نسبت به ایران کنار بگذارد، می‌توانیم با اروپا هم ارتباطات نزدیکی داشته و گفت‌وگوهای سازنده‌ای را دنبال کنیم. لذا ما باید روابط خود با روسیه را مستقل از نوع رابطه‌مان با اروپا تعریف کنیم.