همشهری آنلاین - یکتافراهانی : تحقیقات جدید نشان می‌دهند یک عامل ساده و طبیعی می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به سرطان روده کمک کند؛ فیبر.
اما چگونه مصرف فیبر می‌تواند از ابتلا به این نوع سرطان جلوگیری کند؟ حداقل ۵۰ گرم فیبر در روز برای ارتقای سلامت و به حداقل رساندن خطر سرطان روده بزرگ مورد نیاز است. تولید بوتیرات توسط میکروبیوتای روده از طریق تخمیر فیبر غذایی اهمیت ویژه ای دارد. بوتیرات منبع انرژی اولیه کلونوسیت ها، سلول های اپیتلیال روده بزرگ است.
بهبود عملکرد دستگاه گوارش
در دنیای مدرن امروز، سرطان به یکی از تهدیدات بزرگ سلامت انسان‌ها تبدیل شده است. این بیماری نه تنها زندگی بسیاری از افراد را تحت‌تأثیر قرار داده، بلکه هزینه‌های زیادی را به سیستم‌های بهداشتی و درمانی تحمیل می‌کند.
یکی از شایع‌ترین انواع سرطان‌ها، سرطان روده است که در کشور ما نیز طی سال‌های اخیر شیوع قابل توجهی پیدا کرده است. اما آیا راهی وجود دارد که بتوانیم با تغییراتی ساده در شیوه زندگی خود از ابتلا به این بیماری جلوگیری کنیم؟
افزایش نرخ ابتلا به سرطان روده در ایران
طبق آمارهای موجود در سال‌های اخیر، سرطان روده به یکی از شایع‌ترین انواع سرطان‌ها در ایران تبدیل شده است. عواملی مانند تغذیه ناسالم، مصرف بالای فست‌فودها، چاقی و کاهش فعالیت بدنی در کنار آلودگی هوا و شیوه زندگی مدرن، از جمله دلایل اصلی این افزایش هستند. طبق گزارش‌های رسمی، سرطان روده در حدود ۱۰ الی ۱۲ درصد از کل سرطان‌های شایع کشور را تشکیل می‌دهد.
نقش فیبر در پیشگیری از سرطان روده
دکتر مصطفی نوری‌زاده، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی تهران در گروه بیوتکنولوژی در این مورد به همشهری آنلاین می‌گوید: پژوهش‌های جدید نشان داده‌اند مصرف فیبر می‌تواند نقش مؤثری در پیشگیری از سرطان روده ایفا کند. فیبر، به‌ویژه فیبر موجود در میوه‌ها، سبزیجات و حبوبات، می‌تواند محیط مناسبی برای تکثیر پروبیوتیک‌ها در دستگاه گوارش ایجاد کند. پروبیوتیک‌ها، باکتری‌های مفیدی هستند که به حفظ سلامت دستگاه گوارش کمک می‌کنند و نقش مهمی در تقویت سیستم ایمنی بدن دارند.فیبر همچنین باعث تولید دو نوع اسید چرب کوتاه‌زنجیره‌ای به نام‌های پروپیونات و بوتیرات می‌شود که نه تنها در کاهش کلسترول خون مؤثر هستند، بلکه می‌توانند با کاهش التهاب و تنظیم رشد سلول‌های سرطانی، از ابتلا به سرطان روده جلوگیری کنند.
پروبیوتیک‌ها، فیبر و اسیدهای چرب کوتاه‌زنجیره‌ای
به گفته نوری‌زاده یکی از روش‌های اثرگذاری فیبر در جلوگیری از سرطان روده، تولید اسیدهای چرب کوتاه‌زنجیره‌ای است. این اسیدها به‌ویژه پروپیونات و بوتیرات، عملکرد آنزیم‌های هیستون دِاستیلاز را مختل می‌کنند. همچنین این آنزیم‌ها معمولاً ژن‌هایی را فعال می‌کنند که در تکثیر سلول‌ها نقش دارند. با ممانعت از عملکرد این آنزیم‌ها، تکثیر غیرطبیعی سلول‌های سرطانی محدود و روند سرطان‌زایی کند می‌شود به این ترتیب می‌توانند سلول‌های سرطانی را به سمت آپاپتوز (مرگ سلولی برنامه‌ریزی شده) هدایت کنند.
مصرف فیبر؛ چه مقدار و از چه منابعی؟
برای بهره‌مندی از فواید فیبر، باید به‌طور روزانه حداقل ۳۰ گرم فیبر مصرف کرد. البته این مقدار برای مردان ممکن است بیشتر از ۳۰ گرم نیز باشد. منابع غنی از فیبر عبارتند از:
میوه‌ها: آووکادو، سیب، گلابی
سبزیجات: انواع کلم‌ها، بروکلی، سیب‌زمینی شیرین
حبوبات: عدس، نخود، لوبیا
غلات کامل: برنج قهوه‌ای، جو دوسر، گندم کامل
این مواد غذایی نه تنها فیبر بدن را تأمین می‌کنند، بلکه مواد مغذی دیگری نیز دارند که به سلامت کلی بدن کمک می‌کنند.
بیشتر بخوانید :
کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های دیگر
به گفته عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی تهران مصرف فیبر در رژیم غذایی می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به سایر بیماری‌ها مانند بیماری‌های قلبی، دیابت نوع ۲ و چاقی نیز کمک کند. همچنین فیبر در کنترل سطح قند خون و کاهش فشار خون نیز مؤثر است.
افزودن فیبر به رژیم غذایی به‌ویژه در دوران میانسالی و سالمندی می‌تواند از بروز مشکلات گوارشی مانند یبوست و التهاب‌های روده‌ای جلوگیری کند. ضمن آنکه ترکیب فیبر با پروبیوتیک‌ها می‌تواند یک سیستم دفاعی قوی برای بدن در برابر انواع بیماری‌ها ایجاد کند.
نقش فیبر در درمان سرطان روده
نوری‌زاده می گوید : مصرف فیبر نه تنها به عنوان یک عامل پیشگیری‌کننده از سرطان روده شناخته می‌شود، بلکه می‌تواند به درمان آن نیز کمک کند. با گنجاندن مواد غذایی غنی از فیبر در رژیم غذایی روزانه، می‌توانیم خطر ابتلا به بسیاری از بیماری‌های مزمن از جمله سرطان روده را کاهش دهیم. در کنار مصرف فیبر، توجه به سبک زندگی سالم و کاهش مصرف فست‌فودها و غذاهای پرچرب می‌تواند تأثیر زیادی در حفظ سلامت روده‌ها و جلوگیری از بیماری‌های گوارشی داشته باشد. در نهایت، با پیروی از یک رژیم غذایی متعادل و مصرف مواد غذایی طبیعی و غنی از فیبر، می‌توانیم از سلامت بدن خود محافظت کرده و از ابتلا به بسیاری از بیماری‌ها جلوگیری کنیم.