سرویس تاریخ «انتخاب»: این روز‌ها اخبار نوسانات دلار و صحبت‌های ضد و نقیض دولتی‌ها در این بین زیاد به گوش می‌رسد، اما این موضوع ریشه‌ی تاریخی دارد و در دوران پهلوی نیز دلار یک چالش اساسی بوده است. در تاریخ شفاهی هاروارد به خاطرات محمد یگانه برمی خوریم که روایت بسیار جالبی از تضاد درون دولت بر سر قیمت دلار تعریف می‌کند. «انتخاب» در چند قسمت، بخش هفتم و هشتم مصاحبه‌ی محمد یگانه با تاریخ شفاهی هاروارد در گفتگو با ضیا صدیقی را منتشر می‌کند:
(لازم به ذکر است که درهم ریختگی برخی از جملات ناشی از گفتگوی شفاهی محمد یگانه با مصاحبه کننده است. تا حد عدم مداخله‌ی مستقیم در متن، برخی از مشکلات متنی اصلاح شده است.)
ج- در مورد چاپ اسکناس یک نکته جالبی که هست این هم می‌خواستم به حضورتان عرض بکنم این است که ما قالب‌های جدیدی را می‌خواستیم تا اسکناس‌های جدیدی را چاپ کنیم.
س- بله.
ج- تصمیم گرفته شده بود اسکناس‌های جدیدی به‌وجود بیاید. این اسکناس‌های جدید طراحی شده بود به وسیله طراحان خارجی و همچنین کمیسیونی وجود داشت طراحان داخلی هم این‌ها را دیده بودند و کمیسیونی وجود داشت از آن کمیسیون هم گذشته بود و به نظر شاهنشاه و ملکه هم رسیده بود، همه تأیید کرده بودند و بعد از این جریانات بود که چند ماه بعد از آن من رئیس بانک مرکزی شده بودم. وقتی که این نکته را هم پرسیدم که این قالب‌ها برا چیست و توضیح دادند برای اسکناس‌های جدید است. و پرسیدم که آیا طرحش چه بوده؟ گزارش دادند که تمام کار‌هایش انجام شده مقرراتش در نظر گرفته شده و مراحل قانونی خودش را گذرانده، خوب، برای من کافی بود این افراد مورد اطمینان بودند.
تا اینکه این اسکناس‌ها چاپ شدند بعد از این جریاناتی که صحبت شد آمدند به ایران و به دست مردم رسید و خیلی هم جالب بود اسکناس‌های خوبی بودند و غیرقابل تقلید و خیلی به سختی می‌شد تقلیدشان کرد یا جعل‌شان کرد. در یکی از این مسافر‌ت‌ها بود که برگشتم به ایران در فرودگاه همکاران من آمده بودند آنجا که مسائل مهم را در غیاب من مطرح بکنند، یکی از این‌ها چند تا هم نامه به من دادند که یکی از این نامه‌ها تهدید به قتل و این‌ها بود درباره رئیس بانک مرکزی که، «آقا مگر شما مسلمان نیستید؟ مگر پدرتان مسلمان نیست؟ مملکت مگر مملکت اسلامی نیست؟ ، که شما آمدید در این اسکناس‌هایی که چاپ کردید این را ستاره داود پشتش هست. »
معلوم شد که بله یکی از این اسکناس‌ها اسکناس‌های دویست ریالی پشتش ستاره‌های داود وجود دارد که گویا در زمان قدیم هم در ایران از این استفاده می‌شد و به‌علاوه حضرت داود هم مورد تأیید مسلمان‌هاست اگر ستاره داود هم باشد از لحاظ کلی شاید اشکالی نداشت ولی چون این علامت علامت صیهونیست‌ها و اسرائیل است در بیرق اسرائیل وجود دارد، این بود که از نقطه‌نظر سیاسی این یک کار ناصحیح و اشتباهی بود که عمل شده بود و قابل تعجب بود برای من که این چطور به آن توجه نکرده بودند و این را به این ترتیب چاپ کرده بودند و برای دولت هم گرفتاری‌هایی ایجاد می‌کرد.
البته این نامه تهدید‌آمیز به جای خود چون آن در من تأثیر نمی‌کرد ولی خود اصل قضیه اصولاً به نظر من ناصحیح رسید که این کار نمی‌بایستی شده باشد. بنابراین روز بعدش من دستور دادم دیگر از این اسکناس‌ها بیرون ندهند و هر چه هم به دست می‌رسد این‌ها را جمع‌آوری بکنند.
س- من هرگز این را ندیده بودم آقا.
ج- بله حالا ملاحظه فرمودید این اسکناس را.
س- بله.
ج- بعداً البته طوری هم نشد که ما در بیرون اعلام بکنیم این کار خبط شده و فلان که از خودمان دفاع بکنیم این را هم نخواستیم بکنیم ولی خود مردم متوجه شدند که این اشتباه اشتباه عمدی نبوده خطا خطای عمدی نبوده یک اتفاقی افتاده بوده و دولت هم متوجه است با حداقل بانک مرکزی وقتی که متوجه شد این اشتباهی بوده جلویش را گرفت. ولی این اسکناس‌ها وجود داشتند دیگر پول هم رویش خرج شده بود حالا با این چه کار بکنند بعد از انقلاب یک راه دیگری پیدا کردند آوردند روی ستاره داود یک ستاره داود دیگری گذاشتند. ستاره داودی که معمولاً شش گوش دارد این را دوازده گوشش کردند که این هم در اینجا ملاحظه می‌فرمایید.
س- بله.
ج- ولی این دیگر از نقطه نظر سیاسی و غیره و این‌ها شاید دیگر در دوره جمهوری اسلامی مسأله‌ای نداشت. بله بعد این رایج شد البته عکس شاهی که رویش بود روی آن را آوردند گرفتند تا اینکه این‌ها از این اسکناس‌ها استفاده کردند تا اینکه
س- عکس شیر و خورشید هنوز هست اینجا.
ج- نه ملاحظه بفرمایید شیر و خورشید هم رویش گذاشتند در این طرف که عکس شاه در کاغذ وجود دارد آورده بودند این را رویش را گرفتند با این
س- بله.
ج- ولی در این طرف باز در داخلش عکس شاه
س- عکس شاه هست.
ج- وجود دارد بعداً متوجه شدند که عکسی که در این گوشه در داخل کاغذ وجود دارد در مقابل فقط روشنایی دیده می‌شود دیگر آن را نگرفتند بعداً آوردند روی آن یک شیر و خورشیدی گذاشتند که هنوز موقعی بود که این آرم جدید
س- مورد استفاده قرار نگرفته بود.
ج- بله آن را درست نکرده بودند.
س- بله.