رشد 60 درصدی اعتکاف دانشجویی نسبت به سال گذشته
خلوتگه راز
صاحبخبر - گروه اجتماعی: ماه رجب که فرا میرسد، افلاکیان تجلی نور معنویت را در پهنه زمین میگسترانند تا هر که دل به آسمان سپرده، بهرهای از نور خدا در این ماه ببرد و شعبان و رمضان پیش رویش را سبکبال اما پربار از عرفان و شور معنوی، جذب روح و جان خود کند. ماهی که فرصتی برای رشد معنوی انسانهاست که به بهره گرفتن معنوی در این ماه تاکید شده و اعتکاف در این ماه فرصتی برای خودسازی و کسب فضائل معنوی است. شور معنوی ماه رجب تبلوری از شور میلاد مولا امیرالمومنین علی(ع) است. به بیان دیگر اعتکاف مسیر خودسازی و دل بریدن از دنیای مادی فانی است. 3 روزی که نجواهای خلوت دل مومنین در عرش شنیده میشود و رحمت و برکات خدای سبحان بر جان معتکف مینشیند. اعتکافکنندگان در این 3 شبانهروز فارغ از مسائل روزمره دنیوی با زبانی روزه گوشه مساجد عزلت میگزینند و با خدای خود به راز و نیاز میپردازند. حضور پرشور جوانان و نوجوانان جلوه خاصی را به این مراسم معنوی میدهد. آنطور که به گفته قائممقام ستاد مرکزی اعتکاف، اکثریت معتکفان نوجوانها هستند؛ دهه هشتادیها و دهه نودیها که گوی سبقت را از گروههای سنی دیگر ربودهاند، در بین جمعیت معتکفان ۸۰ درصدشان جوان و نوجوان تشکیل میدهند. همچنین پارسال کمتر از ۸ هزار مسجد محل اعتکاف بود که امسال این تعداد به ۹ هزار مسجد رسیده است. آمار افراد شرکتکننده نیز در اعتکاف امسال به بیش از یک میلیون نفر رسیده است. * شرکت یک میلیون نفر در اعتکاف رجبیه امسال قائممقام ستاد مرکزی اعتکاف با حضور در برنامه «صف اول» شبکه خبر به پرسشها درباره اعتکاف امسال، تعداد شرکتکننده و اقدامات و برنامههای ستاد مرکزی اعتکاف پاسخ داد. حجتالاسلام سیدباقر تکیهای در پاسخ این سوال که چه شده است وسط این فضای مجازی و شبکههای اجتماعی و این زندگی سرشار از فناوری و روزمرگی یک دفعه جوانهایی که همواره داریم در این شبکهها میبینیمشان، یک دفعه وارد فضای اعتکاف میشوند، این از کجا نشأت میگیرد؟ گفت: هواپیماها یا جتهای تیزپرواز نیاز به سکوی پرواز دارند؛ از جای معمولی هم نمیتوانند پرواز کنند، باندهای مخصوصی دارند، برای اینکه با سرعت باید از روی باند بلند بشوند تا بتوانند اوج بگیرند. من اینگونه تعبیر میکنم که سکوی پروازِ بنده خدا به عنوان کسی که از آغوش خدا برگشته و قرار است برگردد به آغوش خدا، مسجد است، یعنی خانه خدا. انسان نیاز به این سکوی پرواز دارد و خدای متعال این سکوی پرواز را اعتکاف برای انسان قرار داده است. اکثریت معتکفان نوجوانها هستند؛ دهه هشتادیها و دهه نودیها که گوی سبقت را از گروههای سنی دیگر ربودهاند. در بین جمعیت معتکفان ۸۰ درصدشان جوان و نوجوان هستند که اتفاقاً بین همین جوانها و نوجوانها اکثریت با نوجوانهاست. وقتی کسی در اعتکاف شرکت میکند، در سرنوشت فرد یک نقطه عطفی میشود. اعتکاف برای تعیین مسیر، تعیین جهت است. حضرت آقا جملهای دارند؛ چند سال پیش فرمودند اعتکاف نشانه جهتگیری صحیح ما است، یعنی اگر ما میخواهیم ببینیم جامعه به چه سمتی حرکت کرده، یکی از نشانههایش اعتکاف است. تکیهای افزود: امسال هم ثبتنامها و هم تعداد معتکفان حاضر در مسجد و هم مساجد ما نسبت به سال گذشته افزایش پیدا کرده است. تعداد شهرها و محلههایی که محل اعتکاف است نیز افزایش یافته است. پارسال کمتر از ۸ هزار مسجد محل اعتکاف بود امسال رسیده به ۹ هزار مسجد. آمار افراد شرکتکننده در اعتکاف هم رسیده به بالای یک میلیون نفر. از طرفی اعلام تعداد دقیق افراد شرکتکننده در اعتکاف راحت نیست. از یک منطقه در جزیره هرمز تا روستای پارسآباد اردبیل اعتکاف داریم؛ یعنی از جنوبیترین منطقه ایران اسلامی تا شمالیترین منطقه ایران. در یک جایی مثل شهر شیراز در مسجد جامع این شهر ۱۵ هزار نفر معتکف میشوند، در مسجد گوهرشاد حرم امام رضا علیهالسلام حدود ۳ هزار نفر معتکف میشوند، در مسجد مقدس جمکران ۳۵۰۰ نفر مشغول اعتکاف هستند، در مسجد امام حسن عسگری قم ۲۵۰۰ نفر در حال اعتکاف هستند؛ از این جمعیتهای متراکم گرفته تا آن روستای مثلا در یزد که ۲۰ نفر با هم گوشه یک مسجد معتکف شدهاند. * ۶۱ درصد معتکفان خانم و ۴۹ درصد آقا هستند وی در پاسخ به این سوال که هزینه اعتکاف از کجا تامین میشود؟ گفت: هزینه اعتکاف توسط خود مردم معتکف تامین میشود. هیات امنای مسجد و ستادهای مردمی که برای برگزاری اعتکاف شکل گرفته در شهرها و مناطق مختلف فراخوان میدهند و میگویند محاسبه کردهایم هزینه اعتکاف اینقدر هست. گاهی هم خیران مشارکت میکنند؛ یک خیری میگوید مثلا من خرمای افطاری را میدهم، خیر دیگری میگوید من یک بخش از قند و شکر را میدهم. به اندازه سهم خودشان مشارکت میکنند ولی اصل هزینه را خود فرد میدهد. از قبل آشپزخانهای دایر شده که سحری و افطاریها را میپزد. تکیهای درباره ردههای سنی و مشارک معتکفان گفت: بر اساس آمار تقریبی که جمعآوری شده، بیش از یک میلیون نفر معتکف داریم که از این یک میلیون ۶۱ درصد خانمها و ۴۹ درصد آقایان هستند. بیش از ۵۰۰ هزار نفر دانشآموز هستند و بخش زیادی هم دانشجوها. در مجموع حدود ۸۰ درصد شرکتکنندگان جوان و نوجوان هستند. اعتکاف دانشجویی نیز رشد خوبی داشته؛ بر اساس آمار نهاد نمایندگی ولی فقیه در دانشگاهها رشد اعتکاف دانشجویی نسبت به سال گذشته ۶۰ درصد است. همچنین از ۵۸ کشور جهان در اعتکاف هستند. برادران اهل سنت هم در شهرهای مرزی، شهرهایی که محل سکونت اهل سنت است، در اعتکاف حضور دارند، البته این را هم عرض کنم که ما یک موسم دیگر اعتکاف در دهه آخر ماه مبارک رمضان داریم که در آن بازه برادران اهل سنت مشارکت جدیتری دارند و حضور جدیتری در مراسمات دارند. در استانهای فارس، اصفهان، خراسان رضوی، خوزستان، کرمان و قم بیشترین رشد معتکفان را نسبت به سال گذشته داشتیم، البته در اکثریت استانها افزایش حضور را داریم ولی این استانها بیشترین رشد را داشتند. وی افزود: شعاری که امسال یک ماه پیش از محراب مسجد مقدس جمکران اعلام شد، اعتکاف معنویت و مقاومت است. فلسفهاش این بود که مهمترین اتفاقی که شاید در اعتکاف میافتد، مسؤولیتپذیری معتکف است، یعنی معتکف تبدیل میشود به یک انسان موحد مسؤولیتپذیر در عرصه اجتماعی. تکیهای ادامه داد: مقاومت در ذات اعتکاف شکل میگیرد، انگار معتکف تمرین میکند که بعد در جامعه از آن استفاده کند. ما یک همایش ملی سالانه داریم و همایشهای منطقهای با کنشگران مردمی اعتکاف در سراسر کشور که مسالههای اعتکاف را بررسی میکنیم. این فرآیند را از اردیبهشت امسال شروع کردهایم تا یک ماه پیش به نتیجه رسیدیم یعنی در جاهای مختلف در قم، در تبریز، در خراسان شمالی، در شیراز، همایشها و جلسات منطقهای داشتیم. نتیجه در هماندیشی ملی به بار نشست و یک بسته سیاستی برای تداوم ارتباط با معتکفان بعد از اعتکاف آماده شد. در ارتباطاتی که برقرار میکنیم، سعی میکنیم یک فضای معنوی، فضای معنویتخواهی در بین عموم مردم و خانوادهها شکل بدهیم، البته ما هنوز راهی طولانی را در پیش داریم. یک سند راهبردی اعتکاف در افق ۱۰ ساله داریم، مشخص شده است که در ۱۰ سال به کجا باید برسیم. الان تقریبا ۲ سال از آن سند گذشته و ۸ سال دیگر باقی مانده که همه تلاشمان را میکنیم. وی ادامه داد: من میگویم بیایید در اعتکاف و فضاهای نخبگانی و اندیشهورزی سراغ حل مسالههای اجتماعی برویم. الان چند سالی است ما دنبال حل و برطرف کردن آسیبهای اجتماعی هستیم؛ بیاییم با این فضای فراهم اعتکاف، مسالههای اجتماعی را برطرف کنیم. سلامت خانواده تضمین میشود به شرط معنویت که آن معنویت از اعتکاف است، جامعه امنیتش تامین میشود به شرط همبستگی و ایجاد یک شبکه ایمانی که در اعتکاف شکل میگیرد، فرد به سلامت روان میرسد در نتیجه ارتباط با خداوند متعال که در اعتکاف شکل میگیرد. پس اگر امروز بیش از یک میلیون نفر معتکف داریم، یعنی همه خانوادههای ایرانی - اسلامی از اعتکاف تاثیر میپذیرند. * حضور ۲۰ هزار دانشآموز انجمنهای اسلامی در اعتکاف حضور دانشآموزان، جوانان و نوجوانان در مراسم اعتکاف امسال نسبت به سالهای گذشته چشمگیرتر است. معاون فرهنگی و اجتماعی اتحادیه انجمنهای اسلامی دانشآموزان گفت: بر اساس آمارها حدودا ۲۰ هزار دانشآموز عضو انجمنهای اسلامی دانشآموزان در مراسم اعتکاف مشارکت دارند. به گزارش روابط عمومی اتحادیه انجمنهای اسلامی دانشآموزان، اعتکاف فرصتی برای مبارزه با نفس، شستوشوی آلودگیهای گناه، نورانی کردن دل و صفا بخشیدن به روح است. اعتکاف از برجستهترین و عرفانیترین حالات بندگی در پیشگاه الهی است که همراه با میزبانی خداوند متعال در مساجد است. اعتکاف رجبیه امسال نیز همچون سالهای گذشته از شب میلاد حضرت امیرالمومنین(ع) در مساجد سراسر کشور آغاز شده است. در این میان دانشآموزان عضو انجمنهای اسلامی که از سالهای بسیار دور به دلیل حضور جدی در مساجد جامع شهر و مساجد محل خود، در عمده مراسمات مذهبی همچون اعتکاف حضور داشتهاند، امسال نیز مانند سالهای قبل از همان ابتدا خود را برای برگزاری مراسم اعتکاف آماده کردند. معاون فرهنگی و اجتماعی اتحادیه انجمنهای اسلامی دانشآموزان در همین باره با بیان اینکه در همه استانهای کشور اعتکاف دانشآموزی برگزار میشود، گفت: در برخی استانها مانند خراسان رضوی، سمنان، البرز یا گلستان حضور دانشآموزان بسیار پرشورتر است و این نوجوانان سردمدار و پیشران برگزاری اعتکاف استانشان هستند. حمید سلیمی هدف از برگزاری اعتکافهای دانشآموزی را فراهم آوردن فضای نوجوانانه و همسال برای رشد معنوی دانشآموزان دانست تا نوجوانان تجربه بینظیر زیست معنوی در 3 روز ایام اعتکاف را با همسالان خود داشته باشند و ضمن اینکه دوستیها و پیوندهای تشکیلاتی هم در همان بستر اعتکاف تقویت شود. سلیمی با اشاره به اینکه مراسم اعتکاف در مساجد و به صورت مسجدی خواهد بود و مدرسهای برگزار نمیشود، گفت: فقط در یکی از استانها ۲۵ مسجد برای اعتکاف دانشآموزی دانشآموزان انجمنهای اسلامی در نظر گرفته شده است. در بسیاری از استانها مساجد معین برای اعتکاف دانشآموزی انتخاب شدهاند. معاون فرهنگی و اجتماعی اتحادیه انجمنهای اسلامی دانشآموزان افزود: بر اساس آمارها حدودا ۲۰ هزار دانشآموز عضو انجمنهای اسلامی دانشآموزان در مراسم اعتکاف حضور خواهند داشت. تنها در استان سمنان ۱۵۰۰ دانشآموز دختر و پسر، در استان گلستان بالای ۲۰۰۰ دانشآموز دختر و پسر، در استان بوشهر ۸۰۰ و در استان البرز ۴۰۰ دانشآموز دختر و پسر معتکف شدهاند و این آمار تنها برای دانشآموزان عضو اتحادیه انجمنهای اسلامی دانشآموزان است.∎