اینکه این گفتوگوها به موفقیت ختم شود یا خیر، هنوز مشخص نیست. طرف اروپایی به ایران هشدار داده که ممکن است مکانیسم ماشه (بازگرداندن سریع وبیقید وشرط تحریمهای سازمان ملل علیه ایران)را فعال کند.درمقابل، ایران نیز هشدارداده که درصورت فعالسازی این مکانیسم، تهران ممکن است بهناچار همکاری خود با آژانس بینالمللی انرژی اتمی را قطع کند و حتی از پیمان انپیتی خارج شود.در حال حاضر، به نظر میرسد که فضای نشست ژنو بهگونهای بوده که هر دو طرف بهدنبال رسیدن به راهحلی مشترک هستند تا بتوانند گفتوگوها را به نتیجه برسانند و این موضوع را تا مهر سال آینده که قطعنامهها میتواند برگردد، ادامه دهند.اروپا در این دور از گفتوگوها ادعاهایی را علیه ایران مطرح کرده است؛ ازجمله صدور پهپاد وموشک به روسیه،مباحث حقوق بشری وهمچنین ادعای بیثباتسازی خاورمیانه.درمقابل، طرف ایرانی ازحمایتهای انگلیس،فرانسه وآلمان ازجنایات اسرائیل درغزه، لبنان وسوریه که همچنان ادامه دارد، انتقاد میکند.هرچند هدف اصلی این گفتوگوها رسیدن به راهحلی عملی است اما تجربه نشان داده که اروپاییها توانایی ایفای نقش جدی در بحث لغو تحریمها را ندارند، چراکه مشکل اصلی ایران دراین حوزه مربوط به آمریکاست. تا زمانی که مشکل ایران و آمریکا حل نشود، طرفهای اروپایی قادر به ایفای نقش مؤثری درعرصه لغو تحریمها نیستند.ازسال۱۳۹۸ وبا خروج ترامپ از برجام، نقشآفرینی اروپا در این زمینه با شکست مواجه شد؛ زیرا آمریکا به عنوان هژمون مالی جهان بر بازارهای بینالمللی مسلط است و به اروپا اجازه نداد در این زمینه تأثیری داشته باشد. بنابراین، ایران باید دردستورکارخود جلوگیری از فعالسازی مکانیسم ماشه را بهطور جدی پیگیری کند.باتوجه به اینکه آمریکا از برجام خارج شده وروسیه وچین نیز تمایلی به بازگرداندن تحریمهای بینالمللی علیه ایران ندارند، تنها طرف اروپایی است که میتواند این مکانیسم را فعال کند. ازاین رو، جلوگیری از این اقدام باید در اولویت ایران قرار گیرد.
آینده مبهم گفتوگوهای ایران و اروپا
دو طرف ایرانی و اروپایی در حال گفتوگو با یکدیگر هستند و نه مذاکره، چراکه هر دو نسبت به عملکرد یکدیگر انتقاداتی دارند و تلاش میکنند به دستور کار مشترکی برای مذاکرات آتی دست یابند.
صاحبخبر -
∎