جوزف عون، رئیس‌جمهور لبنان، روز دوشنبه ۲۴ دی پس از مشورت با فراکسیون‌های پارلمانی، نواف سلام را مأمور تشکیل دولت جدید این کشور کرد.
پارلمان لبنان چهار روز پیش‌تر جوزف عون را که تا پیش از این فرمانده ارتش بود، به مقام ریاست‌جمهوری برگزیده بود.
این انتخاب پایانی بود بر بیش از دو سال خلأ در پست ریاست‌جمهوری که به دلیل تنش‌ها و بحران‌های سیاسی در این کشور به وجود آمده بود. در نتیجهٔ این شرایط، دولت لبنان نیز وضعیتی «موقت» داشت و از اتخاذ تصمیم‌های اصلی بازمانده بود.
جوزف عون به‌سرعت مذاکرات برای انتخاب نخست‌وزیر را آغاز کرد و در نهایت، مشورت‌های روز دوشنبه به انتخاب نواف سلام برای تشکیل دولت انجامید. این در حالی است که حزب‌الله و متحدش جنبش امل خواهان ادامهٔ حضور نجیب میقاتی در پست نخست‌وزیری بودند.
این دو گروه هنگامی که میزان اقبال نمایندگان پارلمان به نواف سلام را در مشورت‌های رئیس‌جمهور با فراکسیون‌های پارلمانی دیدند، حاضر به حمایت از هیچ‌کدام از نامزدها نشدند. این بدان معنی است که نواف سلام، مأموریت خود را بدون حمایت فراکسیون‌های شیعه در کشوری آغاز می‌کند که نظام سیاسی‌اش بر پایه سهمیه‌های طایفه‌ای استوار است.
حامیان نواف سلام به ویژه از گروه‌های سیاسی رقیب حزب‌الله، امیدوارند که او بتواند در عملکرد سازمان‌های رسمی تغییر ایجاد کند و در پایان دادن به دورة تسلط حزب‌الله بر زندگی سیاسی در لبنان موفق شود.
از سوی دیگر، دیوان بین‌المللی دادگستری تحت رهبری نواف سلام تیرماه پارسال حکمی صادر کرد که فلسطینی‌ها آن را «تاریخی» توصیف کردند اما اسرائیل آن را «دروغ» خواند.
دیوان بین‌المللی دادگستری ۲۹ تیرماه پارسال، اشغال سرزمینهای فلسطینی توسط اسرائیل را که از چند دهه پیش آغاز شد، «غیر قانونی» دانست و خواستار «پایان این روند در سریع‌ترین زمان ممکن شد.»
این حکم با واکنش تند اسرائیل روبه‌رو شد. بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر اسرائیل در این باره گفت: «ملت یهودی، اشغالگر سرزمین خودش نیست (...) هیچ حکم دروغینی در لاهه نمی‌تواند این حقیقت تاریخی را خدشه دارد کند. همچنین نمی‌توان مشروعیت شهرک‌سازی اسرائیل در سرتاسر سرزمینهای وطن‌مان را زیر سؤال برد.»
معرفی نواف سلام برای نخست‌وزیری، از سوی گروه‌های اپوزیسیون صورت گرفت. این در حالی است که اکثریت پارلمان در اختیار گروه حزب‌الله و متحدانش قرار دارد؛ گروهی که از سوی جمهوری اسلامی ایران حمایت و از سوی آمریکا، «تروریستی» شناخته می‌شود.
اما تحولات کنونی در لبنان، در پی تغییرات بزرگ در منطقه صورت می‌گیرد؛ لبنان به تازگی از جنگی ویرانگر میان اسرائیل و حزب‌الله خارج شده؛ جنگی که در آن بسیاری از زیر ساخت‌های حزب‌الله منهدم شده و بسیاری از فرماندهان و رهبرانش و در راس آن‌ها حسن نصر‌الله، دبیرکل این گروه، کشته شدند.
در سوریه نیز نظام بشار اسد که متحد جمهوری اسلامی ایران و حزب‌الله بود و در لبنان نفوذ بالایی داشت، سقوط کرد.
این شرایط به تضعیف محور جمهوری اسلامی ایران و متحدانش در لبنان انجامید. از همین رو جوزف عون، که مخالف در دست داشتن سلاح به جز توسط نهادهای حکومتی است، رای ۹۹ نماینده از مجموع ۱۲۸ نماینده پارلمان را از آن خود کرد. اکثر نمایندگان پارلمان نیز با نخست‌وزیری نواف سلام، موافقت کردند.
بنا بر توافق «طائف» که به جنگ داخلی لبنان در سال ۱۹۹۰ پایان داد، نخست‌وزیر این کشور، از طایفه «سنی» انتخاب می‌شود.
نامزدهای نخست‌وزیری لبنان
پس از آن‌که چند شخصیت آمادگی خود را برای در دست گرفتن پست نخست‌وزیر لبنان اعلام کردند، در نهایت رقابت به نواف سلام و نجییب میقاتی، نخست‌وزیر کنونی لبنان، محدود شد. دیگر شخصیت‌هایی که نام‌شان برای این پست مطرح بود، از رقابت انصراف دادند.
خانواده «سلام»
نواف سلام ۱۵ دسامبر ۱۹۵۳ در خانواده‌ای سیاسی به دنیا آمد. پدرش، عبدالله سلام، یکی از بنیانگذاران شرکت هواپیمایی «میدل ایست»، تنها شرکت هواپیمایی در لبنان است.
همسر نواف سلام، سمر بعصاوی، روزنامه‌نگار و سفیر لبنان در یونسکو بود. او دو پسر به نام‌های عبدالله و مروان دارد.
پدربزرگش، علی سلام، شهردار پیشین بیروت و یکی از نمایندگان در «شورای مبعوثان» در استانبول در دورهٔ حکومت عثمانی‌ها بر لبنان بود. علی سلام همچنین یکی از بنیانگذاران «جنبش اصلاحات در بیروت» در مخالفت با سیاست‌های ترکیه در خاورمیانه بود.
صائب سلام، عموی نواف سلام، در سال‌های ۱۹۵۲ تا ۱۹۷۳، برای چهار دوره نخست‌وزیر لبنان بود. پسرعمویش، تمام سلام، هم در سال‌های ۲۰۱۴ و ۲۰۱۶، ریاست دولت لبنان را بر عهده داشت.
تحصیلات
نواف سلام در سال ۱۹۷۴ از آکادمی عالی پاریس دیپلم علوم اجتماعی گرفت. او در سال ۱۹۷۴ موفق به اخذ دکترا در رشته تاریخ از دانشگاه سوربون فرانسه شد.
پس از آن در سال ۱۹۸۴ از دانشگاه بیروت لیسانس حقوق گرفت. در سال ۱۹۹۱، موافق به کسب مدرک فوق لیسانس حقوق از دانشگاه هاروارد شد و در سال ۱۹۹۲ از دانشکده علوم سیاسی پاریس، در رشته علوم سیاسی، فارغ‌التحصیل شد.
فعالیت‌های حرفه‌ای
نواف سلام فعالیت حرفه‌ای خود در زمینه حقوق را در سال ۱۹۸۴ به عنوان وکیل مدافع در دادگاه تجدیدنظر لبنان و عضو اتحادیه وکلای بیروت آغاز کرد. او همچنین در دو دوره ۱۹۸۴ تا ۱۹۸۹ و ۱۹۹۲ تا ۲۰۰۷، نماینده و مشاور شمار زیادی از هیئت‌های بین المللی و محلی عمومی و خصوصی در بیروت بود. نواف سلام در سال‌های ۱۹۸۹ تا ۱۹۹۲ همین فعالیت را در بوستون آمریکا داشت.
نواف سلام از سوی دیگر، از سال ۱۹۹۲ استاد حقوق و روابط بین‌الملل در دانشگاه آمریکایی بیروت بود و در سال‌های ۲۰۰۵ تا ۲۰۰۷ ریاست بخش مطالعات سیاسی همین دانشگاه را بر عهده داشت.
او در چند دانشگاه نیز سابقه تدریس دارد، از جمله دانشکده حقوق در دانشگاه هاروارد، دانشکده امور بین‌الملل در دانشگاه کلمبیا، انستیتوی صلح بین‌الملل در نیویورک، دانشکده حقوق در دانشگاه ییل، دانشگاه آلمانی فرایبورگ، دانشگاه بوستون و شماری از دانشگاه‌های عربی در رباط، قاهره و ابوظبی.
او در سال‌های ۱۹۹۹ تا ۲۰۰۲ عضو دفتر اجرایی شورای اقتصادی و اجتماعی در لبنان بود. ماموریت این شورا، ارائه مشورت در پروژه‌های اقتصادی دولتی است.
هیئت وزیران لبنان در سال ۲۰۰۵، نواف سلام را به عنوان عضو شورای ملی اصلاح قانون انتخابات منصوب کرد. او در این سمت در تدوین پیش‌نویس قانون انتخابات لبنان، پس از پایان حضور نظامی سوریه در این کشور، نقش ایفا کرد.
ریاست دیوان بین‌المللی دادگستری و فعالیت دیپلماتیک
فوریه ۲۰۲۴، نواف سلام برای دوره‌ای سه ساله، به ریاست دیوان بین‌المللی دادگستری در لاهه انتخاب شد. بدین ترتیب او از زمان تاسیس دیوان در سال ۱۹۴۵، دومین رئیس عرب این نهاد بین‌المللی به شمار می‌آید.
او در سال ۲۰۱۸ به عنوان یکی از ۱۵ قاضی دیوان بین‌المللی دادگستری که از سوی شورای امنیت و مجمع عمومی سازمان ملل متحد انتخاب می‌شوند، برگزیده شد.
نواف سلام، دیپاماتی کهنه‌کار نیز به شمار می‌آید که در کارنامه خود، این سمت‌ها را داشته است:
- سفیر دائم لبنان در سازمان ملل متحد، از سال ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۷
- نایب رئیس شصت‌وهفتمین دورهٔ مجمع عمومی سازمان ملل متحد، از سپتامبر ۲۰۱۲ تا سپتامبر ۲۰۱۳
- نماینده لبنان در شورای اقتصادی و اجتماعی، وابسته به سازمان ملل متحد، از سال ۲۰۱۶ تا ۲۰۱۸
- عضو هیئت‌های نمایندگی میدانی شورای امنیت در کشورهای اتیوپی، سودان، کنیا، اوگاندا و افغانستان.