به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، به مناسبت روز پدر، کارگاه شبهای پروانهای در ۲۳ دی ماه ۱۴۰۳ در تالار امام علی (ع) دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی زیر نظر ناصر پروانی؛ شاعر و نویسنده حوزه ادبیات برگزار شد. دراین کارگاه ناصر پروانی به شرح وتوضیح صنعت ایهام پرداخت و به مناسبت میلاد امام علی (ع) به موضوعاتی چون قدردانی مقام پدر و اهمیت جایگاه خانواده اشاره شد.
ناصر پروانی در ابتدای جلسه ضمن تبریک روز پدر و خیرمقدم به حاضرین بیان داشت: قدر پدر و مادرها را بدانید، تا زمانیکه روی گوشی شما شماره پدر و مادر میافتد خوشبخت هستید.
وی مطرح کرد: درکتاب «کمی بیشعور باشیم» مینویسم ما هر لحظه در مقصد هستیم باید از مسیر لذت ببریم. از لحظهای که در آن زندگی میکنید بهره و لذت ببرید. خانواده به مثابه برج مراقبت است هرچقدر هواپیما اوج بگیرید، هر چقدر شما پیشرفت کنید، اگر ارتباط با برج مراقبت قطع شود باختید، پس هیچگاه ارتباط خودتان را با برج مراقبت که همان پدرو مادر است قطع نکنید.
وی در ادامه به توضیح و تشریح صنعت ایهام پرداخت و گفت: صنعت ایهام یک واژه است با حداقل دو معنی که یکی نزدیک به ذهن و دیگری دور از ذهن. مقصود شاعر گاه معنی دور مثل داستان تاریخی یا موضوعی بین دو نفر یا ضربالمثل و گاه معنی نزدیک است. در ایهام، واژه یا عبارت آنگونه است که ذهن بر سر دوراهی قرار میگیرد بین داستان اصلی و داستان گذشته تاریخی و یا میان نفرات یا ضربالمثل و نمیتواند در یک لحظه یکی از دو معنی را انتخاب کند. گرچه دریافتن اینکه کدام معنی اصلی است و کدام فرعی، بسته به رابطه کل کلمات مصرع یا بیت با کلمه دارای ایهام است.
وی در ادامه با تاکید بر اینکه در بعضی اشعار هر دو معنی قابل قبول است، گفت: این انتخاب، کاری آسان نیست و این حالت روانی عموماً باعث التذاذ ادبی میشود. زمانی خواننده میتواند آرایه ایهام را دریابد که از معانی مختلف واژهها و عبارات آگاه باشد، همانطور که ایهام از مهمترین آرایههای ادبی بهکار رفته در شعر حافظ است.
ناصر پروانی در ادامه گفت: دو نوع ایهام وجود دارد، ایهام تداعی و ایهام تضاد. در ایهام تداعی شاعر با آوردن لغاتی که دارای چند تلفظ یا چند املا هستند، سعی در برقراری تناسب با سایر لغات و مفاهیم موجود در بیت را دارد و اما در ایهام تضاد شاعر دو کلمه را در بیت طوری به کار میبرد که خواننده در بدایت امر تصور کند میان آنها تضاد وجود دارد ولی درپس معنا و مفهوم مدنظر شاعر برخلاف تصور اولیه خواننده، نوعی تناسب و هممعنایی به سبب معانی متفاوت یک واژه پدید آید.
در این جلسه علاوه بر بحث در زمینه صنعت ایهام به ویژگیهای قصیده و تفاوت آن با غزل و ردیف و قافیه پرداخته شد.درخلال برنامه آقای عماد فرزانه از دانشجویان انجمن اسلامی ۱۳۴۸ به مدح اهل بیت پرداخت.
این جلسه همانند تمام جلسات شبهای شعر ناصر پروانی با حضور شعرا و دانشجویان برگزار گردید و محمود خدادوست، محمدرستمینژاد، مطهره عابدینی، ایمان وکیلزاده و کریمی ازجمله مدیران دانشگاهی بودند که در این محفل حضور داشتند.
∎