تا قبل از برچیده شدن بازار فروش پرندگان صید شده بخشی از اقتصاد محلی از راه شکار این پرندگان تأمین می‌شد اما حالا با برچیده شدن این بازار گفته می‌شود به موازات آن بازار سیاه پنهانی تشکیل شده تا پرندگان صید شده به فروش برسند.
در استان مازندران برخی از رستوران‌ها هنوز به طور خاص پرندگان را طبخ و البته برای مشتریان خاص و به صورت پنهانی سرو می‌کنند.
تا پیش از تعطیلی بازار خرید و فروش پرندگان شکار شده بسیاری از مردم محلی پایه ارتزاق و معیشت خود را بر همین روش بنا نهاده بودند و حالا با تعطیلی این بازار گفته می‌شود افرادی که پیشه آن‌ها شکار است راهی جز شکار غیرقانونی و فعالیت پنهانی برای جور کردن یک لقمه نان ندارند.

این موضوع همچنین موجب واکنش بسیاری از مردم شده است زیرا اعتقاد دارند پیش از تصمیم‌های قهری و یا لحظه‌ای مانند تعطیلی و یا قانون ممنوعیت شکار و خرید و فروش پرندگان می‌بایست راهی برای ارتزاق افراد محلی توسط مسئولان تهیه و پیشنهاد می‌شد!

تجارت پرخطر
در پی گزارش‌ها و نگرانی‌های عمومی درباره بازار پرندگان وحشی فریدونکنار، صمد کیانی؛ رئیس اداره حفاظت محیط زیست این شهرستان با تأکید بر تعطیلی موقت این بازار غیرقانونی، وضعیت این تجارت پرخطر را بررسی کرده است.
او از همکاری مستمر با نهادهای مختلف از جمله فرمانداری، دادستانی و دستگاه‌های امنیتی خبر داده و تأکید کرده با نظارت دقیق و قاطع، از هر گونه خرید و فروش غیرمجاز جلوگیری خواهد شد.
کیانی همچنین با اشاره به اقدام‌های پیشگیرانه، درباره توجه ویژه به فرهنگ‌سازی در مورد اهمیت حفاظت از محیط زیست و پرندگان مهاجر صحبت کرده است. این اظهارات در شرایطی مطرح می‌شود که نگرانی‌ها نسبت به اثرات منفی این بازار بر اکوسیستم منطقه بیش از پیش در حال افزایش است.
در مصاحبه‌ای با رئیس اداره حفاظت محیط زیست فریدونکنار، وی تأکید کرد: بازار غیرقانونی عرضه و فروش پرندگان مهاجر امسال با تلاش‌ها و همکاری‌های بین‌بخشی تعطیل شده است.
او اظهار کرد: «با تلاش مستمر مأموران یگان حفاظت و حمایت مسئولان محلی از جمله فرماندار، دادستان، بخشدار و دستگاه‌های امنیتی و انتظامی، این بازار که در گذشته مکانی برای تجارت غیرقانونی پرندگان وحشی بود، اکنون تحت کنترل است و هیچ گزارشی از فعالیت غیرقانونی در این زمینه دریافت نشده است».
وی افزود: «با شروع مهاجرت پرندگان در نیمه دوم سال، جلسات متعددی با مدیران استانی و شورای تأمین برگزار و تأکید شد در صورت مشاهده هر گونه خرید و فروش غیرقانونی، برخورد جدی و قضایی صورت خواهد گرفت.
حتی بازدیدهای میدانی از دامگاه‌ها به اتفاق دادستان انجام شد تا دامگاه‌داران از پیامدهای قانونی این اقدام‌ها مطلع شوند».

طرح پرنده‌نگری
کیانی درباره آموزش و فرهنگ‌سازی گفت: «محیط‌بانان ما به طور منظم در مدارس و مساجد حضور دارند و درباره اهمیت حفاظت از پرندگان مهاجر برای کودکان و بزرگسالان آموزش می‌دهند.

همچنین تابلوهای زیست ‌محیطی در اطراف تالاب‌های ازباران و لپو نصب شده‌اند تا اهمیت این موضوع به‌ طور گسترده‌تری اطلاع‌رسانی شود». او همچنین از برنامه‌هایی برای یافتن راه‌حل‌های معیشتی جایگزین برای دامگاه‌داران خبر داد و گفت: «طرح پرنده‌نگری به عنوان یک گزینه پایدار برای معیشت دامگاه‌داران مطرح شده است. جلساتی با میراث فرهنگی و جهاد کشاورزی برگزار شده و حتی مجوز برای یکی از دامگاه‌داران صادر شده است.

این اقدام گامی مهم در راستای استفاده از ظرفیت‌های محلی به شکلی قانونی و پایدار است». کیانی در پایان بر نظارت مستمر بر رستوران‌های منطقه تأکید کرد و افزود: «ما به‌ طور مداوم از رستوران‌ها بازدید و ممنوعیت طبخ و سرو پرندگان مهاجر را به آن‌ها گوشزد می‌کنیم. با ادامه این نظارت‌ها، امیدواریم از تهدیدهای پیش ‌روی حیات ‌وحش این منطقه بکاهیم و تعادل زیست ‌محیطی را حفظ کنیم». تالاب‌ فریدونکنار که به‌ عنوان یکی از ارزشمندترین زیستگاه‌های پرندگان مهاجر در ایران شناخته می‌شود، در معرض بحران‌های جدی قرار دارد که تداوم حیات آن را تهدید می‌کند. با وجود تلاش‌های مداوم اداره حفاظت محیط زیست و فعالان این حوزه، باز هم بسیاری از چالش‌ها ریشه در فرهنگ، اقتصاد محلی و کمبود آگاهی عمومی دارد. تعطیلی بازار پرندگان و کنترل شکار غیرقانونی تنها بخشی از این معضل است؛ چرا که مقابله با این چالش‌ها نیازمند دیدگاهی جامع و بلندمدت است که حفاظت از تالاب و معیشت پایدار مردم منطقه را همزمان در نظر بگیرد.
ایجاد مشاغل جایگزین برای دامگاه‌داران از جمله طرح‌های پرنده‌نگری، اقدامی امیدوارکننده به نظر می‌رسد اما موفقیت چنین برنامه‌هایی وابسته به حمایت‌های مستمر، تأمین مالی کافی و فرهنگ‌سازی گسترده است. مشارکت نهادهای مختلف از جمله سازمان میراث فرهنگی، جهاد کشاورزی و حتی جامعه علمی در این مسیر اهمیت بالایی دارد.
در عین حال، جامعه محلی نیز باید از ضرورت حفظ این تالاب‌ها آگاه شود. تلاش برای تغییر نگرش مردم منطقه از شکار و فروش پرندگان به حفظ و استفاده پایدار از منابع طبیعی می‌تواند کلید حل این معضل باشد. نصب تابلوهای آموزشی، برگزاری کارگاه‌ها در مدارس و مساجد و استفاده از رسانه‌های محلی برای اطلاع‌رسانی از جمله گام‌های مؤثر در این راستاست.