به گزارش مسیر اقتصاد نهمین نشست از یازدهمین همایش سالانه اقتصاد مقاومتی با موضوع «الگوی خوداتکایی در خوراک و احیای نژادهای دام و طیور بومی»، چهارشنبه ۱۹ دی‌ماه ۱۴۰۳ از ساعت ۹ الی ۱۲ و با میزبانی «موسسه تحقیقات علوم دامی» برگزار شد. این نشست، نهمین نشست تخصصی از یازدهمین همایش سالانه اقتصاد مقاومتی بود که در بازه آبان تا اسفندماه سال جاری با موضوع «امنیت غذایی؛ کشاورزی بهره‌ور و تجارت تحریم‌ناپذیر» در حال برگزاری است. یازدهمین همایش سالانه اقتصاد مقاومتی فرآیندی چندماهه است که با افتتاحیه شروع شده، سپس با چندین نشست تخصصی ادامه مییابد و در نهایت با برگزاری اختتامیه در تاریخ ۲۹ بهمن ماه و همزمان با سالروز ابلاغ سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی به کار خود پایان میدهد. همچنین در جریان این همایش، به جای مقاله «طرح سیاستی» دریافت، بررسی و داوری میشود تا مورد استفاده تصمیم‌گیران و دستگاهها قرار گیرد.
در این نشست کارشناسان و مسئولان انواع خوراک جایگزین برای دام و طیور در شرایط فعلی کشور را با هدف کاهش وابستگی به واردات معرفی کردند و درباره نحوه تولید آنها به ارائه نظر پرداختند. همچنین امکان جایگزینی نژادهای داخلی دام و طیور با نژادهای خارجی و الگوی مصرف خوراک آنها با هدف کاهش وابستگی به واردات مورد بررسی قرار گرفت.
خوداتکایی در تولید نهاده‌های دامی با افزایش ۳۰ تا ۷۰ درصدی تولید ناشی از رشد بهره‌وری
علیرضا آقاشاهی مجری طرح کلان خوداتکایی در خوراک دام و طیور در این نشست گفت: ارتقاء خوداتکایی در تامین نهاده‌های دام و طیور به عبارتی هم ترازی خوراک یک زنجیره است. در این زمینه هم باید به ظرفیت تولید خوراک در داخل توجه شود و هم به نژادهایی که به این هدف کمک می‌کند توجه شود.
وی افزود: عملکرد تولید در کشور در خصوص نهاده‌هایی مثل ذرت، جو، ذرت علوفه‌ای و یونجه، به مراتب کمتر از میانگین کشوری و حد مطلوب است؛ بنابراین افزایش تولید با افزایش بهره وری در تولید، میتواند حدود ۳۰ تا ۷۰ درصد افزایش تولید این محصولات را با همین میزان سطح زیر کشت به همراه داشته باشد و به خوداتکایی در تولید این نهاده‌ها کمک کند.
ظرفیت‌های بقایای کشاورزی برای استفاده به عنوان خوراک دام
آقاشاهی ادامه داد: علاوه بر این بقایای بعد از برداشت محصولاتی مثل چغندر قند و نیشکر قابلیت این را دارد که به عنوان خوراک دام مورد استفاده قرار بگیرد.به عنوان نمونه ارزش برگ و طوقه بعداز برداشت چغندر قند معادل ۳۰۰۰ تن یونجه ارزش دارد.بحث بعدی سرشاخه‌های خرماست که ارزش غذایی آن حدود نصف کاه است و به آن هم توجه نشده است. حدود ۴۰۰ هزارتن بقایای بعد از برداشت پسته هم منبعی باارزش است ویا خرمای سالم ولی غیرقابل مصرف انسانی میتواند به عنوان منبع انرژی مورد استفاده قرار بگیرد. کود مرغی فراوری شده هم میتواند مانند کنجاله سویا مورد استفاده قرار بگیرد و از این مسیر معادل حدود ۲۵۰ هزارتن سویا برای خوراک در کشور فراهم نمود. ۱۴ میلیون کاه غلات درکشورداریم که باافزایش فقط ۱۰ درصد قابلیت هضم حدود ۱۴۰۰ هزارتن نهاده (به جای کود) به خوراک دام برمی گردد. بایستی این مهم که در هر حوزه ای اگر بقایایی درکنار محصول اصلی تولید میشود ، تولید کننده موظف به سرمایه گذاری و تبدیل ان با اولویت، به خوراک دام باشد.این نگرش درهمه محصولات کشاورزی و بالاخص حوزه تولید شکراز نیشکر، امری حیاتی و فوق العاده ضروری است. لازم به ذکر است علاوه براین موارددرسند خود اتکایی خوراک، منتشره توسط ستاد طرح کلان علوفه(موسسه و سازمان تحقیقات)، با توجه به منابع آب و خاک فعلی، می‌توان خوداتکایی در امنیت غذایی را یه شکل جدی بهبود بخشید.
استاندارد غذایی خوراک دام شامل ۴۳ قلم و نه ۳ قلم است
مجری طرح کلان خوداتکایی در خوراک دام و طیور گفت: در حوزه سیاستگذاری که دولت متولی آن است، در اقلامی که می‌توانیم استفاده کنیم باید برنامه مشخصی داشته باشیم. در کشور برزیل جدول استاندارد غذایی خوراک دام شامل ۴۳ قلم است اما ما آن را به ۳ قلم کاهش دادیم.
وی افزود: جایگاه قانونی و عملیاتی نظارت کیفی بر واردات نهاده‌ها و تولید خوراک دام و طیور باید شفاف ، قانونی و کاملا تخصصی باشد. براساس جداول استاندارد غذایی خوراک دام ، اقلام مورد استفاده بیش از۴۳ قلم اصلی و نه ۳ قلم است و به همین دلیل در استراتژیهای تامین اعم از واردات و یابرنامه ریزی تولید داخل یا فراسرزمینی این مهم باید مورد توجه باشد. همچنین واردات را باید بر مبنای توان تولید داخل انجام دهیم. مثلا اگر گلوتن را به جای ذرت استفاده کنیم می‌توانیم در خوراک دام از مقدار بیشتری اوره که تولید داخلی است، استفاده کنیم، اما اختیار خوراک دام را به دست تجار دادیم.
۶۵۰ هزار تن ذرت وارداتی به صورت کود دفع میشود
آقاشاهی اظهار داشت: باید نظارت دقیق و تخصصی روی واردات داشته باشیم. به طور مثال ۳۰ درصد نشاسته ذرت معادل ۶۵۰ هزار تن ذرت، در مدفوع گاوها دفع میشود چون کیفیت ذرت وارداتی به ویژه از یک کشور اصلی وارد کننده به کشور،در سالهای اخیر باهدف کاهش اردینگی دانه،در حمل و نقل ، تغییر زیادی داشته ونتیجتا کیفیت ان برای دام کاهش یافته است. علاوه براین تغییررویکرد درواردات نهاده های خوراک از منفعت خاص واردکننده به نیاز و منفعت ملی از نان شب واجبتر و فوری تر است.
وی افزود: اگر به تفاوت عملکرد میانگین تولید غلات و علوفه کشوری در حوزه زراعت و میانگین بهره وری خوراک در حوزه دام و طیور و تفاوت عملکردافراد نمونه در هر دو حوزه توجه شود متوجه هدررفتن منابع اب و خاک و نهاده ها درکشور از یک سو و توانمندی های بزرگ در ارتقای خود اتکایی و بهبود وضعیت فعلی می شویم. اگر به برخی موارد ذکرشده توجه جزیی شود مثلا در حوزه تولید دانه جو، نه تنها خود اتکا که خود کفا یی نیز با پایداری منابع،امری شدنی خواهد بود.
حمایت‌ها از کشاورزی متناسب با ساختار تولید نیست
وی افزود: دولت یک بار به سراغ حذف سوبسید واردات رفت اما با جهش مجدد ارزی اثر خودش را از دست داد. از ان مهمتر اینکه کمکها، آموزشها و دستورالعمل ها وحتی ادوات و تجهیزات چه در حوزه زراعت و چه دامپروری، متناسب با سیستم تولید نیست. مثلا معادل ۷۰۰ هزار تن کنجاله سویا به دلیل سبستم غلط برداشت یونجه (به دلیل ریزش برگ)در مزرعه تلف میشود چون ماشین آلات برداشتی که استفاده میشود متناسب با یونجه نیست و ریزش برگ در حین برداشت بسیار بالاست و این یعنی هدر دادن پروتئین. همچنین بسیاری از ماشین آلات وارداتی که حتی می توانند در این حوزه کمک کنند،قابلیت استفاده در زمینهای خرده مقیاس را ندارند.یادرحوزه دام حدود ۵۰ درصد از شیرو گوشت در واحدهای متوسط و خرده پا تولید می شود درحالی که سهم بری این دوحوزه از یارانه، کمکها و….بسیار ناچیزتر از سهم آنان در تولید ملی است.
آقاشاهی در پایان گفت: توجه وبژه به حوزه واردات و تولید خوراک دام و حتی سایر نهاده ها دراین حوزه، بسیارضروری است که عملا( و نه اسما)نهاد مسئول،قانونی و متخصصی داشته باشیم که، متولی نظارت بر قیمت، کیفیت و سایر مولفه های اقتصادی و فنی باشد و پاسخگو نیز باشد. درحوزه خوراک دام خلا تقنینی زیادی داریم که متاسفانه ضررهای نجومی انراتولید کننده و نهایتا مصرف کننده می پردازد. به عنوان یک سوال مهم اینکه برمبنای قانون، نهاد متخصص ناظر بر کیفیت خوراک ونه مسایل بهداشتی، درحوزه تولید و واردات چه کسی است؟ این خلا باعث شده هر واردکننده ای بخواهد میتواند ذرت و سویا وارد کند و به عنوان نمونه، چند سال گذشته، حتی یکی از شرکتهای بزرگ خودرو ساز هم مقدار زیادی ذرت وارد کرد. دراستانها ودرحوزه مسیر نظارت بر کیفیت خوراک تولیدی مسایل عدیده ای داریم که درحوصله این جلسه نیست ولی بسیارمهم است. لذا با وضعیت فعلی نمی‌توانیم کیفیت واردات ،استفاده بهینه از بقایا و سپس تولید را تضمین کنیم.
انتهای پیام/ کشاورزی