به گزارش خبرنگار خبرگزاری بسیج از کردستان، در دنیای امروز، فضای مجازی به بخش جدایی‌ناپذیر از زندگی روزمره تبدیل شده است تا جایی که نوجوانان به‌عنوان گروه سنی پرانرژی و در حال شکل‌گیری شخصیت، بیشتر از سایر گروه‌ها در معرض تأثیرات فضای مجازی قرار دارند این فضا نه‌تنها به‌عنوان وسیله‌ای برای ارتباطات اجتماعی و دسترسی به اطلاعات به کار می‌رود، بلکه می‌تواند نقش زیادی در شکل‌دهی به رفتارها و الگوهای زندگی نوجوانان ایفا کند.
فضای مجازی و ویژگی‌های رفتاری نوجوانان
پرستو حاتمی شفق در این باره در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری بسیج اظهار داشت: نوجوانان در دوره‌ای از زندگی خود قرار دارند که هویتشان در حال شکل‌گیری است و تحت‌تأثیر عوامل مختلف اجتماعی، فرهنگی، روانی و دیجیتالی قرار دارند.
کارشناس مسائل فرهنگی افزود: فضای مجازی با ارائه امکاناتی نظیر شبکه‌های اجتماعی، بازی‌های آنلاین، و پلتفرم‌های اشتراک‌گذاری محتوا، شرایطی را فراهم می‌آورد که نوجوانان می‌توانند با همسالان و افراد مشهور ارتباط برقرار کرده و از تجربیات مختلف بهره‌مند شوند.
وی گفت: فضای مجازی منبعی بی‌پایان از اطلاعات است که نوجوانان می‌توانند از آن برای یادگیری و کشف دنیای پیرامون خود استفاده کنند که این اطلاعات شامل مسائل علمی، فرهنگی، اجتماعی و حتی آموزشی می‌شود.
این استاد دانشگاه با اشاره به معایب و مزایای فضای مجازی خاطرنشان کرد: برای جوانان در مواقعی که دسترسی به اجتماع فیزیکی محدود است فضای مجازی این امکان را می‌دهد که با دیگران در سرتاسر جهان ارتباط برقرار کنند و همین امر باعث شده تا نوجوانان بتوانند خود را در فضای مجازی خود را معرفی کنند و علایقشان را ابراز کنند و در نهایت به فرایند هویت‌یابی کمک کنند.
حاتمی بیان داشت: اما در صورت دیگر شبکه‌های اجتماعی اغلب تصویر غیرواقعی از زندگی افراد به نمایش می‌گذارند که می‌تواند به احساس عدم کفایت و اضطراب در نوجوانان منجر شود و مقایسه دائمی خود با دیگران در این فضا می‌تواند اعتمادبه‌نفس را کاهش دهد.
وی گفت: فضای مجازی پر از افرادی است که ممکن است الگوهای رفتاری منفی یا غیرواقعی ارائه دهند، مانند رفتارهای خشونت‌آمیز، مصرف مواد مخدر، یا داشتن سبک زندگی‌های افراطی و ممکن است نوجوانان این الگوها را تقلید و در زندگی واقعی خود به کار گیرند.
این کارشناس فرهنگی افزود: نوجوانان به طور طبیعی به دنبال الگوهایی برای شکل‌دهی به رفتار و سبک زندگی خود هستند فضای مجازی این امکان را برای آنها فراهم می‌کند که به‌راحتی از افراد مختلف، از جمله سلبریتی‌ها، اینفلوئنسرها و حتی کاربران معمولی، الگو بگیرند.
وی گفت: الگوهای مثبت بسیاری از نوجوانان از افرادی که در فضای مجازی مشغول به فعالیت‌های مثبت هستند، مانند افرادی که در زمینه‌های علمی، ورزشی یا اجتماعی فعالیت می‌کنند، الهام می‌گیرند. این افراد می‌توانند به نوجوانان انگیزه دهند که در جهت بهبود خود و پیشرفت‌های فردی حرکت کنند.
اما متأسفانه، فضای مجازی پر از الگوهایی است که ممکن است نوجوانان را به سمت رفتارهای پرخطر یا منفی سوق دهد به‌عنوان‌مثال، الگوهای مربوط به مصرف مواد مخدر، خشونت، یا سبک زندگی‌هایی که بر اساس ظاهر یا شهرت به‌جای مهارت و توانایی‌ها ساخته شده‌اند، می‌توانند تأثیرات منفی بر رفتار نوجوانان بگذارند.
مسئولیت‌پذیری والدین و مربیان
حاتمی اظهار داشت: باتوجه‌به تأثیرات گسترده فضای مجازی، والدین و مربیان باید نقش فعال‌تری در هدایت نوجوانان ایفا کنند این افراد می‌توانند با ایجاد گفت‌وگوهای باز و سازنده با نوجوانان، آنها را نسبت به خطرات فضای مجازی آگاه کرده و به آنها کمک کنند تا از فضای مجازی به شکل صحیح استفاده کنند.
وی خاطرنشان کرد: اگرچه فضای مجازی به نوجوانان فرصت‌های زیادی می‌دهد، اما نظارت و اعمال محدودیت‌هایی که به رشد مثبت آنها کمک کند، ضروری است برای مثال، محدودکردن زمان استفاده از شبکه‌های اجتماعی و بازی‌های آنلاین می‌تواند به‌سلامت روان و اجتماعی نوجوانان کمک کند.
کارشناس مسائل فرهنگی عنوان داشت: فضای مجازی نقش دوگانه‌ای در زندگی نوجوانان دارد از یک سو می‌تواند فرصتی برای یادگیری، آگاهی و توسعه فردی باشد و از سوی دیگر، اگر به‌درستی استفاده نشود، می‌تواند به رفتارهای منفی، مقایسه‌های ناسالم و الگوگیری از رفتارهای نادرست منجر شود در نهایت، مسئولیت والدین، مربیان و خود نوجوانان است که با آگاهی و استفاده مناسب از این فضا، از مزایای آن بهره‌برداری کنند و از آسیب‌های احتمالی جلوگیری نمایند.
انتهای خبر/